Friday, January 22, 2021

Trịnh Thanh Thủy: Cơn Nghiện Cell Phone Của Tuổi Trẻ

Cơn Nghiện Cell Phone Của Tuổi Trẻ

Trịnh Thanh Thủy

Có một sự thật không ai chối cãi được là trẻ em ngày nay được sinh ra với cái cell phone (điện thoại di động) bên cạnh. Ngay từ lúc các em chào đời, các bà mẹ trẻ đã sử dụng điện thoại di động để điện đàm khi còn ôm chúng trong lòng suốt 24 giờ một ngày. Có người còn dùng điện thoại di động hay tablet cho trẻ ngậm thay núm vú giả hay làm trò chơi để dụ chúng ăn hay dỗ chúng nín khóc.

Bạn có bao giờ tưởng tượng ra cảnh một em bé trước khi học nói và học đi đã học những trò chơi games trong các ứng dụng (The apps) của điện thoại thông minh (smart phone). Chúng sẽ bắt chước, nói những gì mẹ chúng nói trên điện thoại và nghe những gì chúng nghe được từ phía kia của đầu dây. Hầu hết các bà mẹ thời đại đều một tay cầm cell phone, một tay cầm bình sữa cho các bé bú. Nhờ vậy trí thông minh của các em phát triển nhanh hơn là điều hẳn nhiên và khi các em đến tuổi vào lớp 1. Sau này, các em có thể chơi, hay xuất sắc hơn thì lập trình được các games và apps của riêng mình. Có thể nói là các em có thể học 60% từ computers (máy điện toán) và cell phones, 20% từ cha mẹ và 20% từ giáo dục của trường lớp.

Hậu quả này tốt hay xấu? Cái gì cũng có hai mặt, xấu và tốt nhưng có một điều tốt mà cũng xấu là, các em sẽ giỏi hơn, nhưng trưởng thành nhanh hơn những trẻ của các thế hệ trước đây. Tuổi thơ của các em sẽ khác đi, lanh lẹ, đa năng, bận rộn hơn, bớt hồn nhiên và ngây thơ so với tuổi thật của các em. Đó là chưa kể đến cái hại của phóng xạ viba tác dụng trên óc các em mà tôi sẽ trình bày ở phần dưới.

Một cô giáo dạy kèm cho các em đã than phiền rằng: “Tôi có dạy kèm cho hai em mới 3, 4 tuổi mà chúng đã được sở hữu cell phone, tablets. TV trong nhà thì lúc nào cũng được mở lên. Tôi rất khó nhọc trong việc dạy các em ngồi yên và tập lắng nghe người khác trò chuyện vì đôi mắt chúng lúc nào cũng bận rộn chăm chú vào các màn hình, hết lớn rồi tới nhỏ. “

Tương lai, sẽ không còn cái cảnh các bậc cha mẹ bỏ nhiều thì giờ của họ để sinh hoạt và dạy dỗ cho các em về kinh nghiệm của cuộc sống. Mối liên hệ tình cảm ràng buộc giữa gia đình, cha mẹ và con cái sẽ dần phai lạt.

Và cũng không ai còn ngạc nhiên khi nghe câu chuyện, trẻ em 6 tuổi đã được các bậc phụ huynh cho phép có điện thoại di động riêng. Trong khi cách đây chỉ vài năm, hầu hết những em phải lên trung học mới có quyền sử dụng. Một kết quả trong cuộc thăm dò mới nhất của công ty VoucherCloud đã làm sửng sốt mọi người. Công ty này đã hỏi 2290 phụ huynh có con vào độ 6 tuổi ở Hoa Kỳ về việc này và được trả lời rằng 53% các em được cho phép có cell phone.

Trong một trang mạng “Kids wireless use fact”, họ đã đưa ra những con số thống kê sau đây. Có khoảng 71% những gia đình có con nhỏ dưới tám tuổi có cell phone. Trong số 60% những gia đình cung cấp cell phone cho con họ từ 10 tới 11 tuổi, họ cũng cho các em tuổi, 8, 9 có cell phone.

Như vậy động lực nào đã làm dấy lên phong trào trẻ dùng điện thoại di động, khi các em mới chập chững bước vào bậc tiểu học. Lý do được đưa ra chính là sự an toàn cho các em. Có 33. 33% phụ huynh nói rằng họ muốn liên lạc được với các em bất cứ khi nào họ cần. 20% bảo mục đích họ mua cell phone cho các em vì nó giúp trẻ có thể giữ mối dây liên lạc với gia đình và bạn bè. Và 20% thấy rằng các em được cho phép có điện thoại di động vì bạn bè đồng trang lứa với các em cũng có và rất có lợi.

Tuy nhiên, tuổi nào mới là tuổi đúng và thích hợp cho trẻ sở hữu điện thoại là đề tài gây nhiều tranh cãi cho các bậc làm cha mẹ, ông bà. Do đó, có người tin rằng cái lợi của sự an toàn và tiện lợi cho việc liên lạc đánh bại cái nguy hại của sự lợi dụng hay dùng sai. Họ cũng tin rằng điều này góp phần trong việc tạo cho trẻ một cá tính độc lập-điều này cần cho một trẻ được trưởng thành.

Ngược lại số người phản đối thì nêu ra những cái hại như: trẻ dễ lên mạng, vào các mạng chơi game online, vào chat room, bị quấy nhiều tình dục hay tiếp xúc với những người lạ nguy hiểm. Những tên giết người, và tội phạm tình dục thường săn mồi trên mạng. Các em còn bị quyến rũ và ghiền đánh tin nhắn (text) nữa. Hóa đơn tiền điện thoại sẽ lên cao vì các em không biết kiểm soát hay để ý đến những dịch vụ có khi phải trả tiền và những dịch vụ này thường đắt tiền hơn nhiều so vớicác dịch vụ SMS tiêu chuẩn.

Chưa kể các em còn phải đối diện với những trò bắt nạt qua mạng và những cuộc gọi bất ngờ không lường trước. Bởi vì những kẻ bắt nạt hay sử dụng cell phone như một công cụ để đe dọa, xúc phạm hoặc quấy rối người khác. Cho nên họ nghĩ khi các em bắt đầu vào tuổi thiếu niên (teen) mới là số tuổi thích hợp cho có cell phone.

Những chuyên gia tâm lý nói gì về vấn đề này?. Bác sĩ tâm lý Fran Walfish của Beverly Hills Psychotherapist, cũng là tác giả của cuốn sách “The Self-Aware Parent” khuyên: “Phần lớn, không nên tùy thuộc vào sự trưởng thành sớm của trẻ, mà phải đợi chúng ít nhất là lên 10, độ tuổi 12 hay 13 là lý tưởng. “ Chúng ta cũng không nên vì thấy chúng tỏ ra khôn ngoan, biết trách nhiệm mà mua cell phone cho trẻ 6 tuổi. Hay vì các bạn đồng trang lứa chúng có mà bắt chước mua cho chúng vì sau đó bạn sẽ phải tiếp tục sắm điện thoại cho chúng khi chúng lên 8, 10, 12, 14, 16…Ngoài ra trẻ em vào lứa tuổi 6, 7 luôn luôn làm mất đồ và hay để lạc những vật mà chúng sở hữu và bạn cứ sẽ phải mua cái khác cho chúng khi chúng đánh mất.

Ngoài ra theo một số chuyên gia bên Anh quốc, chuyên nghiên cứu về tác hại của đt di động. Họ đã cảnh báo rằng, không nên cho trẻ em dùng nhiều điện thoại di động vì có thể cái óc nhỏ bé của chúng sẽ gặp khó khăn trong vấn đề tăng trưởng. Bức xạ điện từ trường sẽ thoát ra từ điện thoại di động khi máy bắt đầu mở và khi điện đàm. Vi ba bức xạ xâm nhập xương sọ, vào não bộ, mắt, mũi và các tế bào trên mặt. Nó có thể làm giảm trí nhớ ngắn hạn. Bức xạ cũng ảnh hưởng tới hệ thống miễn dịch, theo khoa học gia Roger Cogwill. Các khoa học gia của Karolinska Institute bên Thụy Điển đang nghiên cứu về hậu quả nàỵ. Những thiết bị có chất kim loại là chất thu hút bức xạ vi ba từ cell phone nhiều nhất. Thí nghiệm cho thấy những người phải đeo kính dùng đt di động thì ảnh hưởng của bức xạ vào mắt tăng 20%, vào đầu tăng 6%. Lý do có thể là do khung kính đeo mắt có kim loại. Nhiều người có răng trám bằng kim loại than phiền có cảm giác nóng nóng trong miệng và đau nhức răng khi nói chuyện trong cell phonẹ. Theo báo Úc Sunday Telegraph ngày 2 tháng 5 1999, bức xạ từ điện thoại di động gây ra khuyết tật cho trên 10. 000 con gà con vì trứng tiếp cận với chất bức xạ nàỵ

Vì thế, đối với các em dưới 16 tuổi, tác hại của sóng cell phone ở lứa tuổi này sẽ cao hơn so với người trưởng thành.

Các cuộc tranh luận về vấn đề tuổi nào mới thích hợp cho trẻ dùng cell phone vẫn còn đang tiếp diễn. Tuy nhiên quyền quyết định và những hậu quả của đúng hay sai, tốt hay xấu vẫn nằm trong sự phán đoán của các bậc phụ huynh. Suy nghĩ cho thật kỹ các bạn nhé.

___________________________
Tài liệu tham khảo
– Study: 53 percent of kids get a cell phone at age 6 | http://abc11. com/technology/study-53-percent-of-kids-get-a-cell-phone-at-age-6/637577/

Thursday, January 21, 2021

The Hill We Climb - LEO ĐỒI THẾ KỶ - Ngọn Đồi Chúng Ta Leo



LEO ĐỒI THẾ KỶ

Khi ngày đến và chúng ta tự hỏi,
Nơi nào ta có thể tìm thấy ánh sáng giữa bóng tối mịt mùng?
Mang mất mát trên lưng,
Vượt qua muôn trùng sóng
Trước bão tố bịt bùng ta không hề nao núng
Và ta biết được rằng:
Không phải lúc nào niềm thinh lặng
Cũng là hoà bình
Và những chuẩn mực và khái niệm của sự công minh
Cũng là công lý
Nhưng thứ thuộc về ta là hừng đông thế kỷ
Trước khi chúng ta biết
Trước khi chúng ta hay
Vượt qua bao chướng ngại chúng ta bay
Lên cao và chứng kiến
Một quốc gia vẫn chưa được hoàn thiện
Nhưng không hề tan hoang
Là những người thừa kế chúng ta đang
Bước vào thời đại mới
Nơi một cô bé gầy gò yếu đuối
Với tổ tiên là những người nô lệ da đen
Được nuôi nấng bởi một bà mẹ đơn thân
Có thế mơ làm tổng thống
Và hôm nay thấy bản thân mình đang đứng
Ở chính nơi đây
Để được đọc những lời này trước mặt thính chúng.
Dẫu ta biết rằng đường còn xa vạn dặm
Để đạt đến trinh nguyên và sự vẹn toàn
Nhưng điều đó không hề có nghĩa rằng
Chúng ta đang đấu tranh để dựng nên một liên minh hoàn hảo
Thay vào đó chúng ta đang tranh đấu
Để tạo nên một quốc gia
Đa sắc tộc, đa văn hoá, đầy nhân phẩm và lòng vị tha
Vậy nên chúng ta đưa mắt nhìn về phía trước
Mà không nhìn vào những gì đang cản bước
Xoá bỏ những trở ngại và hướng đến tương lai
Bởi chúng ta biết được những gì thuộc về ngày mai
Và gạt sang một bên những gì còn khác biệt
Đặt xuống đạn dược
Vươn cánh tay ra
Sống an ổn và hài hoà
Và để thế giới thấy được rằng, đây chính là chân lý:
Dẫu ta có buồn đau, ta vẫn không nhụt chí
Dẫu ta có khổ luỵ, vẫn hy vọng khôn nguôi
Dẫu sức lực cạn rồi, ta vẫn không dừng lại
Rằng nếu chúng ta đứng bên nhau, mãi mãi
Thì hoa trái sẽ là chiến thắng và vinh quang
Chẳng phải vì chúng ta không biết đến thất bại và tai ương
Mà chỉ vì chúng ta không bao giờ gieo rắc
Vào trái tim con người sự chia cắt
Và nỗi hờn căm.
Thánh thư đã nói với ta rằng
Hãy hình dung những người đàn ông và đàn bà
Ngồi dưới tán cây nho và gốc vả
Và không ai sẽ làm hại ai cả
Rằng nếu chúng ta sống đúng với thời đại của mình
Thì chúng ta sẽ đạt được ánh quang vinh
Không phải từ thanh kiếm mà từ những cây cầu ta đã dựng
Rằng lời hứa đi vào vùng đất thánh
Và ngọn đồi thế kỷ chúng ta leo
Nếu như chúng ta dám khát khao.
Bởi một công dân Mỹ không chỉ có mỗi niềm tự hào
Mà chúng ta nhận được
Mà trên hết chúng ta cần dấn bước
Vào quá khứ để sửa chữa những lỗi lầm
Chúng ta đã thấy được những thế lực muốn đạp đổ đất nước dưới lòng bàn chân
Thay vì muốn cùng nhau chia sẻ
Dẫu cái giá phải trả là cả một quốc gia, một tiến trình dân chủ
Nhưng nền dân chủ chỉ có thể bị đình trệ trong một khoản thời gian
Mà sẽ không bị đánh đổ hoàn toàn
Và trong niềm tin và chân lý
Chúng ta sẽ cùng nhau dựng xây nên ý chí
Và lịch sử sẽ trừng mắt nhìn chúng ta
Khi chúng ta dõi mắt về phương xa
Để đón chờ một bình minh mới.
Và đây là kỷ nguyên của sự cứu rỗi
Và chúng ta sợ hãi khi nó mới hình thành
Bởi chúng ta không được chuẩn bị tinh thần
Để trở thành kẻ kế thừa những khắc giờ tăm tối
Nhưng chúng ta đã tìm thấy một sức mạnh mới
Để viết nên một trang sử huy hoàng
Để hiến tặng hy vọng và nỗi hân hoan
Và có một lần chúng ta thầm tự hỏi
Làm thế nào ta có thể đánh bại
Trước những mối tai ương
Nhưng giờ đây ta có thể khẳng định hoàn toàn
Rằng tai ương sao có thể đánh bại chúng ta được?
Rằng chúng ta sẽ hướng về phía trước
Mà không lùi lại đằng sau
Một quốc gia bầm dập nhưng vẫn ngẩng cao đầu
Một quốc gia vị tha và dũng mãnh
Một quốc gia tự do và kiên định.
Và chúng ta sẽ không quay lại từ đầu
Vì những lời hăm doạ
Bởi ta biết nếu chúng ta do dự
Thời con cháu chúng ta sẽ lãnh đủ
Và những sai lầm của chúng ta hôm nay
Sẽ là gánh nặng của chúng ở tương lai
Nhưng có một điều chúng ta luôn chắc chắn
Rằng nếu chúng ta kết hợp sức mạnh
Cùng với lẽ phải và lòng khoan dung
Thời tình yêu chính là di sản chung
Mà chúng ta để lại
Và chúng ta sẽ đổi thay mãi mãi
Quyền của những đứa trẻ sẽ được sinh ra
Và đất nước của chúng ta
Sẽ tốt đẹp hơn đất nước mà cha ông ta để lại
Và mỗi hơi thở từ bộ ngực đồng đôi tay ta vỗ mãi
Và nâng thế giới lên trên miền sáng tươi
Và chúng ta sẽ vươn lên từ những ngọn đồi
Ở miền viễn tây vàng óng
Và chúng ta sẽ vươn lên từ miền đông bắc gió lộng
Nơi cách mạng ra đời
Và chúng ta sẽ vươn lên từ những thành phố rạng ngời
miền trung tây xa ngái
Và chúng ta sẽ vươn lên từ miền Nam nắng cháy
Và sẽ hoà giải và dựng xây
Từ mọi ngõ ngách của đất nước nơi đây.
Những con người xinh đẹp và đa dạng
Sẽ hiện lên cùng ánh sáng
Đầy thương tích nhưng vẫn đẹp xinh
Khi ngày đến và chúng ta bước ra khỏi bóng tối điêu linh
Hiên ngang và rực rỡ
Trước một hừng đông mới mẻ
Đang dần hiện ra
Bởi ánh sáng luôn có mặt nếu ta
Dám nhìn thẳng vào nó
Bởi ánh sáng luôn có mặt nếu ta
Dám trở thành chính nó.
____________
Pháp Hoan dịch từ nguyên tác tiếng Anh The Hill We Climb của nữ nhà thơ người Mỹ gốc Phi Amanda Gorman.

Ngọn Đồi Chúng Ta Leo

Amanda Gorman


Khi ngày tới, chúng ta tự hỏi

Chúng ta tìm đâu ra ánh sáng trong bóng mờ bất tận này?

Sự mất mát mà chúng ta gánh chịu

Cả biển khơi cần phải lặn lội

Chúng đã không sờn lòng trong bụng quái vật1

Chúng ta học hỏi được yên lặng không phải luôn luôn là hoà bình,

Và quy chuẩn và khái niệm

về “công bằng” là gì

không phải luôn luôn là công lí

Và mặc dù vậy bình minh là của chúng ta

Trước khi ta biết được điều này

Bằng cách nào đó chúng ta biết được

Bằng cách nào đó chúng ta đã chịu đựng được và chứng kiến

Một quốc gia không bị đổ vỡ mà chỉ là chưa được hoàn thành

Chúng ta, những người thừa kế một đất nước và một thời khoản

Mà một cô gái mảnh khảnh Da Đen

Hậu duệ của những người nô lệ,

Được nuôi dưỡng bởi một goá phụ

Lại có thể mơ mình trở thành tổng thống

Chỉ để rồi chính mình lại ngâm thơ cho một người như thế

Và, vâng, còn lâu chúng ta mới được lão luyện

Mới được tinh khôi,

Nhưng điều này không có nghĩa là chúng ta

Đang gắng sức tạo thành một quốc gia thống nhất toàn hảo2.

Chúng ta đang cố gắng kiến tạo một quốc gia thống nhất có định hướng.

Để tạo thành một đất nước tận tụy với mọi nền văn hoá, màu da, tính khí

Và hoàn cảnh của con người

Và như vậy chúng ta ngẩng mắt nhìn, không phải nhìn vào điều gì đứng giữa chúng ta

Mà là điều trước mặt chúng ta

Chúng ta đóng lại hố ngăn cách bởi vì chúng ta biết đặt tương lai lên trên hết

Chúng ta phải gác lại một bên những khác biệt của chúng ta

Chúng ta buông bỏ vũ khí xuống

Để chúng ta có thể mở rộng vòng tay cho nhau

Chúng ta không hãm hại ai mà chỉ tìm kiếm hoà hợp cho mọi người

Hãy để cho địa cầu này, nếu không phải là gì khác, nói lên là điều này đúng

Rằng dù đau buồn, nhưng chúng ta đã trưởng thành

Rằng dù bị tổn thương, nhưng chúng ta đã hi vọng

Rằng dù mệt mỏi, nhưng chúng ta đã cố gắng

Rằng chúng ta sẽ mãi mãi kết chặt với nhau, khải hoàn

Không phải vì chúng ta sẽ không bao giờ còn biết thất bại nữa

Nhưng vì chúng ta sẽ không bao giờ còn gây mầm chia rẽ

Thánh Kinh bảo chúng ta hãy hình dung

Mọi người đều phải ngồi dưới cành nho và cây vả3 của mình

Thì không ai làm cho họ sợ hãi được nữa

Nếu chúng ta xứng đáng với thời đại của chúng ta

Thì chiến thắng không phải ở lưỡi đao

Mà ở trong những cây cầu mà chúng ta xây dựng

Đó là lời hứa đưa đến một không gian mở

Đến ngọn đồi chúng ta leo,

Nếu chúng ta dám theo

Bởi vì làm người Mỹ có ý nghĩa hơn là niềm kiêu hãnh mà chúng ta thừa tự

Đó là quá khứ mà chúng ta đã dẫm bước chân vào

Và chúng ta sẽ sửa chữa nó như thế nào

Chúng ta đã nhìn thấy một sức mạnh có thể làm tan nát quốc gia

Hơn là san sẻ cùng nhau đất nước mình

Có thể huỷ hoại đất nước nếu sức mạnh này muốn trì hoãn dân chủ

Và nỗ lực này hầu như đã rất gần thành công

Trong khi thỉnh thoảng dân chủ có thể bị trì hoãn

Nhưng dân chủ không bao giờ mãi mãi chiến bại

Nếu chúng ta thắt chặt khoan dung với sức mạnh,

Và sức mạnh với quyền hạn

Thì tình yêu sẽ là gia tài để lại

Và sẽ thay đổi quyền được sinh ra của con cháu chúng ta.

Do đó chúng ta hãy để lại một đất nước

Tốt đẹp hơn đất nước mà chúng ta đã được để lại

Mọi hơi thở từ lồng ngực luyện đồng của tôi

Chúng ta sẽ nâng thế giới thương tích này lên thành một thế giới tuyệt hảo

Chúng ta sẽ trỗi dậy từ những cánh đồi vàng của miền Tây

Chúng ta sẽ trỗi dậy từ vùng Đông Bắc lộng gió,

Nơi tổ tiên chúng ta lần đầu tiên đã thực hiện cuộc cách mạng

Chúng ta sẽ trỗi dậy từ những thành thị có hồ nước viền quanh của những tiểu bang miền Trung Tây,

Chúng ta sẽ trỗi dậy từ miền Nam nắng ấm

Chúng ta sẽ xây dựng lại, hoà hợp lại, và hồi phục

Và tất cả mọi xó xỉnh nào biết được của quốc gia của chúng ta

Và tất cả mọi ngỏ ngách nào gọi là đất nước của chúng ta,

Đều có người dân của chúng ta khác biệt nhau, đẹp đẽ xuất hiện

Tả tơi và xinh đẹp

Khi ngày tới, chúng ta bước ra khỏi bóng mờ,

Rực lửa và không sợ hãi

Bình minh mới căng phồng vì chúng ta giải thoát bình minh

Bởi vì luôn luôn có ánh sáng

Nếu chúng ta chỉ cần có đủ can đảm để nhìn ánh sáng.

Nếu chúng ta chỉ can đảm đủ để là ánh sáng.


Nguyễn Văn Thái chuyển ngữ

 

1  “the belly of the beast” viện dẫn Thánh kinh nói về chuyện Jonah bị cá voi nuốt và sau đó đã được cá nhả ra sau ba ngày nhờ ơn cứu độ của Thiên Chúa. Martin Luther King đã dùng tỉ dụ này để mô tả sự sợ hãi cũng như sự can đảm của nhân loại tranh đấu để sống còn trước những cơn nguy biến.

 

2 to form a union that is perfect: cụm từ này có nghĩa là kiến tạo một nền công lý có luật pháp được áp dụng công bằng cho tất cả mọi người Mỹ thay vì bị quân phiệt hay vua chúa cai trị bằng độc tài.


3 Cụm từ “under their vine and fig tree” được trích từ Thánh kinh: Micah 4:4, 1 Kings 4:25 và Zachariah 3:10. Mô tả sự tự do và độc lập mà dân Chúa thụ hưởng dưới sự cai trị của Ngài. Micah cho người nghe một tia hi vọng. Jerusalem và Đền Thánh sẽ không bị phá vỡ mãi mãi. Mà “trong những ngày cuối” (câu 1) Chúa sẽ xây dựng lại và hoàn phục Đền Thánh và Đền Thánh sẽ là nơi gặp gỡ mới của dân Chúa giữa thiên đàng và trái đất.




The Hill We Climb

Amanda Gorman

 

When day comes we ask ourselves,

where can we find light in this never-ending shade?

The loss we carry,

a sea we must wade

We've braved the belly of the beast

We've learned that quiet isn't always peace

And the norms and notions

of what just is

Isn't always just-ice

And yet the dawn is ours

before we knew it

Somehow we do it

Somehow we've weathered and witnessed

a nation that isn't broken

but simply unfinished

We the successors of a country and a time

Where a skinny Black girl

descended from slaves and raised by a single mother

can dream of becoming president

only to find herself reciting for one

And yes we are far from polished

far from pristine

but that doesn't mean we are

striving to form a union that is perfect1

We are striving to forge a union with purpose

To compose a country committed to all cultures, colors, characters and

conditions of man

And so we lift our gazes not to what stands between us

but what stands before us

We close the divide because we know, to put our future first,

we must first put our differences aside

We lay down our arms

so we can reach out our arms

to one another

We seek harm to none and harmony for all

Let the globe, if nothing else, say this is true:

That even as we grieved, we grew

That even as we hurt, we hoped

That even as we tired, we tried

That we'll forever be tied together, victorious

Not because we will never again know defeat

but because we will never again sow division

Scripture tells us to envision

that everyone shall sit under their own vine and fig tree2

And no one shall make them afraid

If we're to live up to our own time

Then victory won't lie in the blade

But in all the bridges we've made

That is the promise to glade

The hill we climb

If only we dare

It's because being American is more than a pride we inherit,

it's the past we step into

and how we repair it

We've seen a force that would shatter our nation

rather than share it

Would destroy our country if it meant delaying democracy

And this effort very nearly succeeded

But while democracy can be periodically delayed

it can never be permanently defeated

In this truth

in this faith we trust

For while we have our eyes on the future

history has its eyes on us

This is the era of just redemption

We feared at its inception

We did not feel prepared to be the heirs

of such a terrifying hour

but within it we found the power

to author a new chapter

To offer hope and laughter to ourselves

So while once we asked,

how could we possibly prevail over catastrophe?

Now we assert

How could catastrophe possibly prevail over us?

We will not march back to what was

but move to what shall be

A country that is bruised but whole,

benevolent but bold,

fierce and free

We will not be turned around

or interrupted by intimidation

because we know our inaction and inertia

will be the inheritance of the next generation

Our blunders become their burdens

But one thing is certain:

If we merge mercy with might,

and might with right,

then love becomes our legacy

and change our children's birthright

So let us leave behind a country

better than the one we were left with

Every breath from my bronze-pounded chest,

we will raise this wounded world into a wondrous one

We will rise from the gold-limbed hills of the west,

we will rise from the windswept northeast

where our forefathers first realized revolution

We will rise from the lake-rimmed cities of the midwestern states,

we will rise from the sunbaked south

We will rebuild, reconcile and recover

and every known nook of our nation and

every corner called our country,

our people diverse and beautiful will emerge,

battered and beautiful

When day comes we step out of the shade,

aflame and unafraid

The new dawn blooms as we free it

For there is always light,

if only we're brave enough to see it

If only we're brave enough to be it


Ngọn Đồi Ta Leo
Khi ngày đến chúng ta tự hỏi, tìm đâu ánh sáng sau đằng đẵng đêm thâu? Mất mát nào ta đã cưu mang, biển sâu nào chúng ta phải lội. Từ bụng quái thú ta can trường bước tới, cùng bài học yên lặng không đồng nghĩa với yên lành. Trong ý hệ và trong ước lệ, công bằng chắc chi đã là công lý.

Nhưng trước khi ta kịp nhận ra, thì bình minh của mình đã đến. Bằng cách nào đó, ta đã làm được việc. Bằng cách nào đó, ta đã vượt qua và chứng kiến một cường quốc không đổ vỡ, chỉ đơn thuần chưa hoàn thiện. Chúng ta là hậu duệ một dân tộc vào thời điểm có đứa bé gái gầy gò da Đen, tổ tiên nô lệ, lớn nhờ mẹ đơn thân, dám mơ làm tổng thống tuy chỉ được mời đọc thơ tặng ngài.

Thưa vâng, dù chúng ta còn rất xa lịch lãm, và nguyên trinh thì chẳng dám lạm bàn, nhưng không có nghĩa chúng ta muốn dựng nên một đế chế vạn toàn. Ta chỉ muốn tôi luyện một liên minh có chủ đích, trước tác một chính quyền biết tôn trọng mọi văn hoá, màu da, nhân cách và nhân phận.

Ta ngước dòm, không phải để xem điều gì đang xen vào giữa chúng ta, mà những gì đang lừng lững đứng trước. Ta san lấp hố chia rẽ vì biết rước tương lai đặt lên trên và bỏ dị biệt sang một bên. Biết đặt súng xuống để nối rộng vòng tay, vì ta nào muốn hãm hại một ai, chỉ muốn được hài hoà cùng tất cả. Để thế giới, nếu không còn gì nữa, phải công nhận đây sự thật hiển nhiên: bằng nước mắt ta khôn lớn; trong đau đớn ta hy vọng; dù mỏi nhọc ta luôn cố gắng; gắn liền với nhau ta sẽ chiến thắng. Chẳng bởi ta bất khả thất trận, mà vì sẽ không chia rẽ gieo mầm.

Kinh thư nói ta nên tưởng tượng cảnh mọi người dưỡng sức nghỉ ngơi dưới giàn nho và tán sung của họ, không ai sẽ khiến ai phải lo sợ. Thời đại này, nếu ta biết ăn ở đúng theo như nhiệm chức của mình, thanh gươm sẽ không mang lại quang vinh bằng những nhịp cầu tay ta xây dựng. Đó chính là lời nguyện thề của trảng, ngọn đồi ta leo chẳng biết sợ chi bởi khi đã được làm con dân Mỹ, nào chỉ vì niềm kiêu hãnh kế thừa mà còn vì do quá khứ đẩy đưa, ta phải đào chuyện ngày xưa lên sửa. Chúng ta vừa chứng kiến một thế lực nữa muốn rẽ chia thay vì muốn sẻ chia đất nước nhà, thà phá huỷ quốc gia hòng trì hoãn một tiến trình dân chủ. Suýt tí nữa bọn thú đã thành công.

Nhưng dân chủ dù đôi khi đình trệ, không bao giờ chịu vĩnh viễn thua ai. Chúng ta sẽ cậy trông vào sự thật, và niềm tin, để nhìn suốt tương lai như ta sẽ được hài bằng lịch sử. Đã đến thời của công bình cứu chuộc. Ta sợ run khi nó mới khởi đầu. Ta đã không chuẩn bị để tiếp thu những giây phút kinh hoàng chưa từng thấy. Nhưng từ trong khoảnh khắc sinh tử ấy ta đã tìm ra sức mạnh vô biên, và một trang sử mới ta đã lập nên để tặng nhau tiếng cười và hy vọng.

Và nếu như ta có lần hỏi gặng: “Làm thế nào để chống lại tai ương?” Thì giờ đây ta khẳng định kiên cường: “Tai ương đánh bại ta làm sao nổi?”

Ta sẽ không quay trở về chốn cũ mà sẽ đi đến vùng đất tương lai: một quốc gia bầm dập, vẹn hình hài; một đất nước hùng oai nhưng đức hạnh; một dân tộc tự do và dũng mãnh. Ta sẽ không để cho ai hăm doạ khiến ta phải quay đầu hoặc thoái lui, bởi vì nếu ta do dự đắn đo, thế hệ sau sẽ nghiệp duyên lãnh đủ. Lỗi của ta sẽ là cái ách của chúng. Nhưng có điều: nếu kết hợp từ bi cùng sức mạnh và lẽ phải ta đi, thì di sản chúng từ ta tiếp nối sẽ là tình yêu hoán đổi quyền bẩm sinh.
Hãy để lại một đất nước đẹp xinh hơn khi ta rời với mỗi hơi ta thở. Từ bầu ngực bằng đồng tay ta vỗ, hãy dưỡng nuôi một thế giới tổn thương để sản sanh những thế hệ của tình thương. Ta sẽ trỗi dậy từ viễn Tây núi đồi vàng óng. Sẽ trỗi dậy từ Đông Bắc gió lộng, nơi cha ông từng cách mạng khởi cơn. Từ những thành phố Trung Tây vây quanh đại hồ, từ miền Nam nắng nung ta sẽ trỗi dậy. Ta sẽ xây dựng lại, hoà hợp lại, đi tìm lại trong mọi ngõ ngách, mọi góc khuất của mảnh đất gọi là quê hương, những con người đa dạng và đẹp đẽ sẽ hiện nguyên hình đầy vết thương nhưng đẹp đẽ.

Khi ngày đến, từ bóng tối bước ra, ta hực lửa và không hề khiếp sợ. Bình minh mới nở nhờ ta trả tự do, vì ánh sáng vẫn luôn luôn còn đó. Nếu ta đủ can đảm để nhìn nó. Nếu ta đủ dũng cảm để là nó.
-ianbui dịch (1.20.21)

oOo
The Hill We Climb
When day comes we ask ourselves, where can we find light in this never-ending shade? The loss we carry, a sea we must wade. We’ve braved the belly of the beast. We’ve learned that quiet isn’t always peace. In the norms and notions of what just is isn’t always justice.

And yet, the dawn is ours before we knew it. Somehow, we do it. Somehow, we’ve weathered and witnessed a nation that isn’t broken but simply unfinished. We, the successors of a country and a time where a skinny Black girl descended from slaves and raised by a single mother can dream of becoming president only to find herself reciting for one.

And yes, we are far from polished, far from pristine, but that doesn’t mean we are striving to form a union that is perfect. We are striving to forge a union with purpose, to compose a country committed to all cultures, colors, characters and conditions of man.

And so, we lift our gazes not to what stands between us, but what stands before us. We close the divide because we know to put our future first, we must first put our differences aside. We lay down our arms so we can reach out our arms to one another, we seek harm to none and harmony for all. Let the globe, if nothing else, say this is true: That even as we grieved, we grew; that even as we hurt, we hoped; that even as we tired, we tried; that we’ll forever be tied together victorious. Not because we will never again know defeat, but because we will never again sow division.

Scripture tells us to envision that everyone shall sit under their own vine and fig tree and no one should make them afraid. If we’re to live up to our own time, then victory won’t lie in the blade, but in in all of the bridges we’ve made. That is the promise to glade, the hill we climb if only we dare it. Because being American is more than a pride we inherit; it’s the past we step into and how we repair it. We’ve seen a force that would shatter our nation rather than share it, that would destroy our country if it meant delaying democracy. And this effort very nearly succeeded.

But while democracy can periodically be delayed, it can never be permanently defeated. In this truth, in this faith we trust, for while we have our eyes on the future, history has its eyes on us. This is the era of just redemption. We feared in its inception. We did not feel prepared to be the heirs of such a terrifying hour, but within it, we found the power to author a new chapter, to offer hope and laughter to ourselves.
So while once we asked: “How can we possibly prevail over catastrophe?” Now we assert: “How could catastrophe possibly prevail over us?”

We will not march back to what was but move to what shall be: a country that is bruised, but whole; benevolent, but bold; fierce and free. We will not be turned around or interrupted by intimidation, because we know our inaction and inertia will be the inheritance of the next generation. Our blunders become their burden. But one thing is certain: if we merge mercy with might and might with right, then love becomes our legacy and change our children’s birthright.

So let us leave behind a country better than the one we were left. With every breath from my bronze, pounded chest, we will raise this wounded world into a wondrous one. We will rise from the golden hills of the West. We will rise from the windswept Northeast where our forefathers first realized revolution. We will rise from the lake-rimmed cities of the Midwestern states. We will rise from the sunbaked South. We will rebuild, reconcile, and recover in every known nook of our nation, in every corner called our country, our people diverse and beautiful will emerge battered and beautiful. When day comes we step out of the shade aflame and unafraid.

The new dawn blooms as we free it. For there is always light. If only we’re brave enough to see it. If only we’re brave enough to be it.
-Amanda Gorman

Photo: National youth poet laureate Amanda Gorman recites her inaugural poem during the 59th Presidential Inauguration at the US Capitol in Washington, Wednesday, Jan. 20, 2021. AP Photo/Patrick Semansky