Hướng Về Ngày Hội Ngộ Đầu Tiên của Họ Bạch
tại Xã Nhơn Lý (Phước Lý)
Kính thưa toàn thể Bà con, Cô chú Bác dòng họ Bạch thân yêu,
Hôm nay, dù đang ở nơi đất khách quê người, lòng tôi không khỏi bồi hồi xúc động khi nghĩ về ngày hội ngộ đầu tiên của dòng họ chúng ta tại Xã Nhơn Lý (Phước Lý xưa). Đây không chỉ là dịp để chúng ta cùng nhìn lại nguồn cội của chính mình mà còn để nhớ lại và thực hành lời nhắc nhở của Tổ Tông để thế hệ con cháu chúng ta tiếp tục giữ gìn và phát huy những giá trị cao đẹp mà Ông Bà gia tộc đã truyền lại. Xin mạn phép nói về chút sử liệu của họ Bạch từ Trung Hoa đến Nhơn Lý.
Theo sử liệu, Họ Bạch (白) là một trong những họ phổ biến và lâu đời của Trung Hoa, xuất hiện từ thời cổ đại với nhiều dòng dõi có nguồn gốc khác nhau. Từ thời kỳ đầu của lịch sử Trung Quốc, họ Bạch đã gắn liền với những nhân vật nổi bật trong văn hóa, chính trị, và văn học. Họ này thường được kết nối với hình ảnh sự thanh khiết và cao quý, như ý nghĩa chữ "Bạch" – màu trắng, trong sáng và tinh khiết.
Cũng theo tài liệu lịch sử cổ đại như Thượng Thư và Tả Truyện. Có ba nguồn gốc chính của họ Bạch trong lịch sử Trung Hoa:
Nguồn gốc từ Thời Tây Chu: Vào thời kỳ Tây Chu (1046 TCN - 771 TCN), họ Bạch xuất hiện trong giới quý tộc. Một số học giả cho rằng họ Bạch bắt nguồn từ tên đất phong hoặc danh hiệu ban tặng. Một nhân vật nổi tiếng là Bá Ích (伯益), người được phong tước "Bạch" và sau này hậu duệ lấy tên đất phong làm họ. Bá Ích là một nhân vật lịch sử thời Hạ Thương, nổi tiếng với công lao trị thủy và đóng góp lớn trong việc xây dựng quốc gia.
Nguồn gốc từ vùng đất Bạch Quốc (白國): Trong thời Xuân Thu và Chiến Quốc (770 TCN - 221 TCN), một quốc gia nhỏ tên là Bạch Quốc tồn tại ở khu vực ngày nay thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Khi quốc gia này bị thôn tính bởi các nước lớn, người dân ở đây đã lấy tên nước làm họ, từ đó hình thành họ Bạch.
Nguồn gốc từ các dân tộc thiểu số: Họ Bạch cũng xuất phát từ các dân tộc thiểu số ở Trung Hoa, như người Bạch (白族) sống ở vùng Vân Nam. Đây là một dân tộc có lịch sử và văn hóa lâu đời, thường gắn bó với Phật giáo và có vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế và văn hóa khu vực miền núi phía tây nam Trung Quốc.
Họ Bạch Qua Các Thời Đại
Thời Tần-Hán (221 TCN - 220 SCN):
Trong thời kỳ này, họ Bạch dần mở rộng và phân bố ra nhiều vùng khác nhau. Một số gia đình họ Bạch trở thành các học giả, quan lại trong triều đình.Thời Đường (618 - 907):
Họ Bạch trở nên nổi tiếng với sự xuất hiện của nhà thơ Bạch Cư Dị (白居易), một trong những thi nhân lớn nhất của lịch sử Trung Hoa. Thơ ca của ông thường phản ánh tinh thần nhân văn, sự cảm thông với những khổ đau của dân chúng, và lối sống giản dị. Ông được coi là niềm tự hào lớn của dòng họ Bạch.Thời Tống - Minh - Thanh:
Trong các triều đại này, nhiều người họ Bạch tiếp tục đóng góp trong các lĩnh vực quân sự, chính trị, và văn hóa. Một số gia tộc họ Bạch đã di cư đến các vùng khác, tạo nên sự mở rộng ảnh hưởng của họ này ở cả Trung Quốc và các quốc gia lân cận.
Họ Bạch Trong Văn Hóa và Xã Hội
Họ Bạch thường được nhắc đến với biểu tượng thanh khiết, trung thực, và kiên định. Những gia đình họ Bạch thường truyền dạy cho con cháu các giá trị đạo đức như sự liêm chính và lòng nhân ái. Trong các tác phẩm văn học và sử học Trung Hoa, hình ảnh người họ Bạch thường được miêu tả là những người tài năng, đóng góp lớn cho xã hội. Ngoài ra, họ Bạch còn nổi bật trong lĩnh vực y học cổ truyền, nghệ thuật, và thiền học.
Trong lịch sử, họ Bạch đã lan tỏa, không chỉ giới hạn trong lãnh thổ Trung Quốc mà còn lan tỏa sang các quốc gia Đông Á như Việt Nam, Hàn Quốc, và Nhật Bản.
Lịch Sử Họ Bạch Truyền Vào Việt Nam
Họ Bạch, một dòng họ lâu đời có nguồn gốc từ Trung Hoa, đã truyền vào Việt Nam qua nhiều giai đoạn lịch sử. Với ý nghĩa biểu tượng của sự thanh khiết và trung thực, họ Bạch khi đến Việt Nam đã hòa nhập và trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa và xã hội Việt Nam. Những đóng góp của dòng họ này không chỉ nằm ở lĩnh vực văn hóa mà còn trong chính trị, quân sự, và tôn giáo. Quá trình truyền nhập đó, theo sử liệu, Họ Bạch đã du nhập vào Việt Nam chủ yếu qua các giai đoạn lịch sử quan trọng sau:
Thời Bắc Thuộc (111 TCN - 938 SCN):
Trong hơn một nghìn năm Bắc thuộc, nhiều dòng họ từ Trung Hoa đã di cư hoặc được triều đình nhà Hán, Đường đưa vào Giao Châu (Việt Nam ngày nay) để cai trị, lập nghiệp. Một số người họ Bạch trong số này là quan lại, học giả hoặc thương nhân. Họ định cư tại các khu vực như miền Bắc và miền Trung, nơi giao thương và văn hóa sôi động.Thời kỳ Đinh - Lý - Trần (968 - 1400):
Trong thời kỳ độc lập của Đại Việt, nhiều dòng họ gốc Trung Hoa, bao gồm họ Bạch, tiếp tục di cư sang Việt Nam. Một số người đến Việt Nam để tránh các cuộc chiến tranh loạn lạc hoặc khủng bố chính trị ở Trung Hoa. Nhiều người trong số họ trở thành học giả, thầy thuốc, hoặc những người góp phần xây dựng văn hóa Việt Nam.Thời Hậu Lê - Nguyễn (1428 - 1945):
Trong thời kỳ này, họ Bạch tại Việt Nam tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Một số gia đình họ Bạch đã gắn bó với các phong trào yêu nước và đóng góp quan trọng vào công cuộc bảo vệ đất nước và xây dựng nền tảng văn hóa dân tộc.
Sau đây là một vài nhân vật điển hình của dòng họ Bạch: Bạch Khởi (chữ Hán: 白起; 332 TCN – 257 TCN) là tướng lĩnh quân sự Trung Quốc cổ đại, làm việc cho nước Tần thời Chiến Quốc. Rồi còn, Bạch Cư Dị (772–846) là một nhà thơ nổi tiếng thời Đường, được xem là một trong những thi nhân vĩ đại nhất Trung Hoa. Thơ ông giản dị, sâu sắc, phản ánh hiện thực xã hội và lòng trắc ẩn với dân chúng. Tác phẩm tiêu biểu như Tì Bà Hành và Trường Hận Ca. Hoặc lấy Trạng Nguyên Bạch Liêu của Việt Nam (Bạch Liêu (chữ Hán: 白遼 (1236-1315) quê ở làng Yên Xá, huyện Đông Thành, phủ Diễn Châu, thuộc huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An) nay là xã Mã Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An) là một nhân vật kỳ lạ và độc đáo trong lịch sử khoa bảng Việt Nam thời phong kiến. Sinh ra trong gia đình nghèo khó, ông nổi tiếng với trí tuệ xuất chúng và sự kiên trì học tập. Bạch Liêu đỗ trạng nguyên trong một kỳ thi dưới triều Lê, nhưng thay vì bước vào con đường quan trường, ông lại chọn cuộc sống ẩn dật, tránh xa quyền lực và danh vọng. Ông là biểu tượng của sự thanh cao và lòng tự trọng, để lại bài học về việc giữ gìn phẩm giá và cốt cách dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào.
Nói tóm lại, những giá trị và đóng góp của họ Bạch trong các lĩnh vực văn hóa, chính trị, và xã hội vẫn còn lưu giữ và được tôn vinh cho đến ngày nay. Dòng họ chúng ta là biểu tượng của sự tinh khiết, trí tuệ, thanh liêm và lòng nhân ái trong suốt chiều dài lịch sử của Trung Hoa và Việt Nam.
Riêng cánh họ Bạch ở Nhơn Lý thì sao? Sau khi tham khảo cuốn gia phả từ Ông Bốn Cẩn (Bạch Điểu) để lại, và gia phả gia đình chúng tôi (con Ông Bạch Xuân Long), cũng như của anh Bạch Xuân Thảo (con bác Năm Thức, Bạch Xuân Thưởng) gửi, chúng ta thấy và biết rằng dòng họ Bạch tại Nhơn Lý, từ thuở sơ tổ Bạch Văn Thiên (1626-1661), đã un đúc và khắc sâu trong lòng tinh thần lấy "âm đức, sống thiện, tạo phúc" làm lẽ sống. Từ sự giản dị trong lối sống, lòng kính hiếu với tổ tiên, đến tinh thần tu hành và làm thiện lánh ác, những phẩm chất ấy không chỉ là nền tảng cho sự phát triển bền vững của dòng họ, mà còn là ngọn đuốc sáng dẫn lối cho mỗi chúng ta trong cuộc sống hiện đại.
Chúng ta có thể triển khai 6 điều sau, theo LỜI KHUYÊN NHỦ CỦA HỘI ĐỒNG GIA TỘC HỌ BẠCH trong gia phả để thấy sự hòa hợp giữa đời sống thường nhật và giá trị truyền thống của dòng họ chúng ta mà Tổ Tiên đã truyền lại:
Lấy âm đức làm nền tảng bền vững: Theo Phật giáo, nghiệp thiện là nhân duyên tạo quả lành. "Tích âm đức" trong di huấn nhắc nhở chúng ta gieo trồng hạt giống thiện lành qua lòng từ bi, hỷ xả và sự thực hành Giới-Định-Tuệ. Âm đức chính là nền tảng giúp con cháu hưởng phúc lâu dài, không chỉ ở kiếp này mà còn nhiều kiếp sau.
Sống giản dị và lương thiện: Phật giáo dạy rằng cuộc sống thanh thản, giản dị là con đường dẫn đến hạnh phúc chân thật. Dòng họ Bạch đã truyền lại lối sống không tranh giành, không chạy theo dục vọng, thiểu dục tri túc, đây chính là thực hành chánh niệm và sống trong hiện tại.
Hiếu kính và tri ân tổ tiên: Hiếu đạo là một giá trị cốt lõi trong Đạo Phật, Tam giáo và ngay trong cả dân gian, thể hiện qua sự kính trọng Tổ Tiên và biết ơn công lao sinh thành, dưỡng dục, nhớ về Nguồn cội Tổ Tông. Điều này khơi nguồn tinh thần đoàn kết và trách nhiệm gìn giữ gia phong, kỷ cương và lẽ sống chân thật.
Gieo tâm lành, giữ lòng thiện: Đức Phật dạy rằng tâm lành là cội rễ của mọi việc thiện. Khi chúng ta làm việc lành và gieo trồng thiện nghiệp, không chỉ bản thân mà cho nhiều thế hệ tương lai cũng nhận được phước báo, là âm đức / âm phúc / âm công, và thiện quả.
Kết tinh và phát huy tinh hoa: Phát triển trí tuệ và sự hiểu biết qua sự học tập và hành thiện; đó chính là cách để duy trì và mở rộng giá trị tốt đẹp của dòng họ, đến với với gia đình, cộng đồng và nơi đang trú xứ, đồng thời góp phần xây dựng một xã hội an lành và thịnh vượng.
Xin nhắc lại lời trong gia phả,
“Tích kim dĩ dĩ tử tôn, tử tôn vị bất năng thủ.
Tích thư dĩ dĩ tử tôn, tử tôn vị tất năng độc.
Bất như tích âm đức, ư minh minh chi trung,
Dĩ vi tử tôn trường cửu chi kế.”
Tạm dịch:
“Để lại vàng bạc cho con cháu, nhưng con cháu chưa chắc đã giữ được.
Để lại sách vở cho con cháu, nhưng con cháu chưa chắc đã đọc được.
Không gì bằng để lại âm đức, nơi cõi vô hình,
Âm đức sẽ là sinh kế lâu dài cho con cháu.”
Nói một cách khác, không gì bằng để lại âm đức, nơi cõi vô hình hay hữu hình, âm đức sẽ là nền tảng bền vững chắc và kế sanh nhai cho con cháu lâu dài. Chính là lời nhắn nhủ sâu sắc nhất mà Tổ Tiên dành cho chúng ta. Hãy biến ngày hôm nay là bước khởi đầu để tất cả con cháu họ Bạch, dù ở bất cứ nơi đâu, cùng nhau vun đắp âm đức, sống thiện, và cống hiến cho cộng đồng và xã hội mình đang ở, cũng như nơi chôn nhau cắt rốn. Nhờ sự thực hành lời di huấn này, dòng họ Bạch có thể tiếp tục lan tỏa niềm yêu thương, hiểu biết và tinh thần khai phóng, gìn giữ giá trị truyền thống cho muôn đời sau.
Sự truyền thừa này, chúng ta có thể thấy qua Bản đồ Gia Phả họ Bạch Nhơn Lý, từ hơn 500 năm qua mà anh Bạch Xuân Thảo đã dày công nghiên cứu và thực hiện. Xin tán dương việc đầy ý nghĩa và vô giá này. Chúng tôi xin mạn phép tán thán và chúc mừng Ban tổ chức, nhất là anh Trưởng Ban tổ chức–anh Bạch Xuân Biết, anh phó BTC–Bạch Thế Phong, anh phó BTC–Bạch Xuân Dũng, anh Thư ký BTC–Bạch Xuân Thảo và anh Bạch Xuân Thao đã bỏ nhiều tâm huyết, công sức, và thời gian cho Buổi Hội Ngộ đầu tiên của dòng Họ Bạch tại Nhơn Lý (Phước Lý) được thành công tốt đẹp và tất cả quý vị trực tiếp hoặc gián tiếp ủng hộ, vận động, khuyến khích và toàn thể quý tham dự viên hôm nay, đang làm cho buổi Hội ngộ đầu tiên của dòng Họ Bạch được thập phần viên mãn.
Nhân đây, chúng tôi xin chính thức đề nghị BTC và gia tộc thành lập Quỹ Khuyến Học Họ Bạch từ hôm nay; Quỹ Khuyến Học là một việc làm cần thiết để gắn kết dòng họ, cộng đồng, phát triển nhân tài, và lan tỏa giá trị nhân văn. Quỹ sẽ hỗ trợ cho con cháu họ Bạch vượt khó trong học tập, khuyến khích tinh thần hiếu học và kế thừa truyền thống thanh bạch, nhân hậu của tổ tiên. Đồng thời, quỹ còn là cầu nối để các thành viên chia sẻ kinh nghiệm, cùng xây dựng một cộng đồng vững mạnh, giàu tri thức, nhằm làm tốt cho bản thân, gia đình và góp phần phát triển cộng đồng và xã hội.
Chúng ta không chỉ có trách nhiệm bảo tồn tinh hoa dòng họ mà còn phải gieo hạt giống thiện lành, để mỗi người con họ Bạch trở thành một biểu tượng của sự từ bi, trí tuệ và lòng hiếu thảo, bao dung tha thứ và hỷ xả.
Lời cuối, kính thăm và cầu chúc tất cả quý vị được an lành, đoàn kết, và luôn tự hào về nguồn gốc dòng họ Bạch! Cầu chúc Ngày Hội Ngộ được thành công viên mãn.
Xin trân trọng kính chào,
Bạch Xuân Phẻ, một người con xa xứ
Sacramento, CA
Các nơi tham khảo:
Gia phả họ Bạch tại Nhơn Lý
https://scholar.google.com/
Sách: Họ Bạch Việt Nam - Hành Trình Đi Tìm Tổ của Bạch Quốc Khang, NXB Thanh Niên, 2024.
Những câu chuyện riêng với Ba, Bạch Xuân Long và anh họ Bạch Xuân Thảo
Văn Hóa và Nghệ Thuật: Bạch Liêu – Vị Trạng nguyên quân sư và tổ khai khoa xứ Nghệ trên Epoch Times Tiếng Việt. Tải xuống ngày 6 tháng 12, 2024 từ trang https://www.epochtimesviet.com/bach-lieu-vi-trang-nguyen-quan-su-va-to-khai-khoa-xu-nghe_291428.html
No comments:
Post a Comment