Kính thưa Ba, Mẹ, Cô, Chú, Bác, Cậu, Dì, Dượng:
Sinh mạng của người Da đen cũng đáng trân trọng đối với chúng ta
Đây là phiên bản tiếng Việt của một lá thư tạo nên nhờ công trình của Những Lá Thư Cho Dân Mạng Người Da Đen, một dự án đang thực hiện cho những ai muốn sáng tạo và chuyên dịch các nguồn lực về cảm tính kỳ thị người Da đen cho cộng đồng của họ để giúp sự đoàn kết với #BlackLivesMatter (Sinh mạng của người Da đen cũng đáng trân trọng). Lá thư này đã được viết ra và dịch lại từ một hợp tác của mấy trăm người để có thề bày tỏ được một đàm thoại thật thà và kính mến với ba mẹ, ông bà của họ, về một vấn đề cực kỳ quan trọng đối với họ.
Thưa Ông Bà, Ba Mẹ, Cô, Chú, Bác, Cậu, Dì, Dượng:
Chúng ta cần phải ngồi xuống chia sẻ về vấn đề này.
Ông, bà, ba, mẹ có lẽ không sinh ra và lớn lên cùng những người Da đen, nhưng con thì có. Họ đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của con: đó là những người bạn đồng hành, cùng lớp, cùng nhóm, cùng chỗ ở, và là gia đình của con. Hôm nay, con thật sự lo sợ cho họ.
Chỉ trong năm 2016 này, cảnh sát Mỹ đã giết hơn 500 người. Trong số này, 25% là người Da đen, nhưng trong tổng dân số của nước Mỹ, chỉ có 13% là người Da đen. Đầu tuần này, ở tiểu bang Louisiana, hai nhân viên cảnh sát Da trắng đã giết một người đàn ông Da đen tên là Alton Sterling khi ông đang bán dạo CDs trên đường. Ngay ngày hôm sau, ở Minnesota, trong một cuộc kiểm tra giao thông thường ngày, một cảnh sát viên đã bắn chết một người đàn ông Da đen mang tên Philando Castile ngay trong xe và trước mặt cô bạn gái của ông cùng đứa con gái bốn tuổi của chị ấy. Có quá nhiều trường hợp cảnh sát đã không phải nhận chịu một hậu quả nào cho những vụ giết người này.
Đây là thực tế khủng khiếp mà vài người bạn thân nhất của con phải trải qua mỗi ngày.
Ngay cả khi chúng mình nghe về những sự nguy hiểm mà người Mỹ Da đen phải đối mặt, đôi lúc theo bản năng chúng ta chỉ chú tâm đến những điểm khác nhau giữa mình và họ. Thậm chí lơ đi hay xoá bỏ sự hiện diện của những người Á châu Da đen trong chính gia đình và cộng đồng của mình. Thay vì đồng cảm với họ, mình giữ xa cách và khinh miệt. Khi cảnh sát bắn những người Da đen, mình thường cho rằng lỗi thuộc về nạn nhân vì qua truyền thông thấy quá nhiều hình ảnh những người Da đen là côn đồ, là tội phạm. Sau cùng, chúng ta còn có thể tự nhủ, nếu mình đã đến được Hoa Kỳ với hai bàn tay trắng và gầy dựng được một cuộc sống tốt lành cho bản thân dù cũng bị kỳ thị, vậy tại sao họ không thể làm được?
Con muốn chia sẻ với gia đình cách nhìn của con về tình trạng này.
Đúng là chúng ta cũng có lúc bị kỳ thị vì là người gốc Á ở nước này. Đôi khi người ta có thô lỗ với chúng ta vì cách nói, hoặc không cho chúng ta lên chức vì họ không cho là mình có “tố chất lãnh đạo”. Một số người châu Á còn bị coi là thành phần khủng bố. Nhưng hầu hết, không ai coi mình là tội phạm nguy hiểm khi chúng ta ra đường.
Nhưng sự việc không chỉ đơn giản như vậy đối với những người bạn Da đen của chúng ta. Nhiều người trong cộng đồng họ đã bị trói buộc, bắt ép sang Mỹ làm nô lệ. Suốt nhiều thế kỷ, cộng đồng họ, gia đình, thân thể, và hình hài của họ phải trải qua bao giằng xé vì lợi nhuận của người khác. Ngay cả sau thời nô lệ, họ phải tự gây dựng lại cuộc sống bằng hai bàn tay trắng mà không nhận được bất kì trợ giúp nào của định chế xã hội — họ không có quyền bầu cử, không quyền sở hữu nhà cửa, và liên tục chịu sự đe doạ vũ lực tới tận ngày hôm nay.
Trong cuộc đấu tranh đòi công bằng, những nhà hoạt động xã hội và chính trị của người Da đen đã dẫn dắt nhiều phong trào vì lợi ích không chỉ riêng cho họ, mà cũng là cho chúng ta. Họ bị đánh đập, bị tù đày, và bị giết hại vì họ đã đấu tranh cho quyền lợi mà người Mỹ gốc Á được hưởng ngày hôm nay. Chúng ta mang ơn họ rất nhiều và cần phải đền đáp. Hãy cùng tiếp tay người Mỹ Da Đen chống lại một hệ thống bất công đang muốn chính chúng ta tranh chấp chống lại nhau.
Khi một người đang đi bộ về nhà bị bắn chết bởi tay của một người đã tuyên thệ bảo vệ hòa bình — mặc dù người cảnh sát ấy có tên là Liang — đó vẫn là một hành động bạo hành cho tất cả chúng ta, và tấn công vào ước vọng chung cho công bằng, bác ái và bình đẳng trước pháp luật.
Lịch sử Việt là tranh đấu sử. Người Việt Nam không xa lạ gì với công cuộc kháng chiến chống xâm lược Trung Hoa và thực dân Pháp. Hiện nay, công cuộc đấu tranh chống độc tài cộng sản vẫn đang tiếp diễn tại quê nhà Việt Nam để xây dựng lại tình người, phục hồi tự do, nhân quyền và nhân phẩm cho dân tộc. Trong tinh thần yêu chuộng công bằng và công lý, được thừa hưởng đời sống tôn trọng dân quyền ngày hôm nay từ những hy sinh tranh đấu của nhiều thế hệ và sắc dân tại Hoa Kỳ, đặc biệt người Mỹ Da Đen, chúng ta không thể nào làm ngơ mà không hỗ trợ phong trào đấu tranh chống bạo lực cảnh sát của người Mỹ Da Đen hiện nay.
Vì những lý do này, chúng con ủng hộ sự vận động “Black Lives Matter” nghĩa là “Sinh mạng Người Da đen Đáng Trọng”. Con cảm thấy con nên lên tiếng khi người trong cộng đồng con — hay cả trong gia đình — nói hoặc hạ thấp nhân phẩm của người Mỹ Da đen ở đất nước này. Con nói lên điều này vì con thương ông bà và ba mẹ; con không muốn điều này chia rẽ gia đình và con. Con mong ông bà và ba mẹ sẽ cố gắng đồng cảm với những người cha, người mẹ, và người con đã mất đi người thân vì bạo lực từ cảnh sát. Hãy thông cảm với con, và ủng hộ con nếu con lên tiếng hoặc biểu tình. Xin ông bà và ba mẹ hãy chia sẻ bức thư này với bạn bè và người quen, khuyến khích họ cùng đồng cảm luôn.
Con rất là hãnh diện và luôn luôn biết ơn ông bà và ba mẹ đã cực khổ bao nhiêu năm nay để lo cho con ăn học, va cho con một cuộc sống tốt đẹp, sung sướng, đầy đủ mọi thứ và đã gắng gượng qua nhiều thập niên ở một chốn không hề ưu đãi với mình. Ông bà và ba mẹ không muốn con cực khổ. Hoàn cảnh ông bà và ba mẹ đã chấp nhận chịu đựng một nước Mỹ đầy thành kiến để dành cho con cuộc sống tốt đẹp hơn.
Nhưng con hy vọng ông bà và ba mẹ có thể xem xét điều này: chúng ta cùng một hoàn cảnh, và chúng ta chỉ thật sự an toàn khi TẤT CẢ những người bạn, người thân yêu, và láng giềng của chúng ta được bình yên luôn. Chúng ta cần sống trên một nước Mỹ không lo sợ sự bạo lực của cảnh sát. Đó là tương lai con mong muốn — và con hy vọng đó cũng là điều ông bà, ba mẹ mong đợi luôn.
Với tất cả thương yêu và kỳ vọng,
Các con và các cháu
Translators
- Betty Ta
- Binh Thuan Nguyen
- Maria Do
- The Family of Nguyen Van Hue
- Linda Lam
- James Huynh
- Đoàn Cao Hương Thảo & Võ Minh Quân
- Maria Than
- Diana Nguyen
- Grace Phuong Thao Tran
- Minh Tuyen Mai
- Kim Nguyen Tran
- Mari Nguyen
- Thao Le
- Chi Nguyen
- Duyen Bui
Mom, Dad, Uncle, Auntie, Grandfather, Grandmother:
We need to talk.
You may not have grown up around people who are Black, but I have. Black people are a fundamental part of my life: they are my friends, my classmates and teammates, my roommates, my family. Today, I’m scared for them.
This year, the American police have already killed more than 500 people. Of those, 25% have been Black, even though Black people make up only 13% of the population. Earlier this week in Louisiana, two White police officers killed a Black man named Alton Sterling while he sold CDs on the street. The very next day in Minnesota, a police officer shot and killed a Black man named Philando Castile in his car during a traffic stop while his girlfriend and her four-year-old daughter looked on. Overwhelmingly, the police do not face any consequences for ending these lives.
This is a terrifying reality that some of my closest friends live with every day.
Even as we hear about the dangers Black Americans face, our instinct is sometimes to point at all the ways we are different from them. To shield ourselves from their reality instead of empathizing. When a policeman shoots a Black person, you might think it’s the victim’s fault because you see so many images of them in the media as thugs and criminals. After all, you might say, we managed to come to America with nothing and build good lives for ourselves despite discrimination, so why can’t they?
I want to share with you how I see things.
It’s true that we face discrimination for being Asian in this country. Sometimes people are rude to us about our accents, or withhold promotions because they don’t think of us as “leadership material.” Some of us are told we’re terrorists. But for the most part, nobody thinks “dangerous criminal” when we are walking down the street. The police do not gun down our children and parents for simply existing.
This is not the case for our Black friends. Many Black people were brought to America as slaves against their will. For centuries, their communities, families, and bodies were ripped apart for profit. Even after slavery, they had to build back their lives by themselves, with no institutional support — not allowed to vote or own homes, and constantly under threat of violence that continues to this day.
In fighting for their own rights, Black activists have led the movement for opportunities not just for themselves, but for us as well. Black people have been beaten, jailed, even killed fighting for many of the rights that Asian Americans enjoy today. We owe them so much in return. We are all fighting against the same unfair system that prefers we compete against each other.
When someone is walking home and gets shot by a sworn protector of the peace — even if that officer’s last name is Liang — that is an assault on all of us, and on all of our hopes for equality and fairness under the law.
For all of these reasons, I support the Black Lives Matter movement. Part of that support means speaking up when I see people in my community — or even my own family — say or do things that diminish the humanity of Black Americans in this country. I am telling you this out of love, because I don’t want this issue to divide us. I’m asking that you try to empathize with the anger and grief of the fathers, mothers, and children who have lost their loved ones to police violence. To empathize with my anger and grief, and support me if I choose to be vocal, to protest. To share this letter with your friends, and encourage them to be empathetic, too.
As your child, I am proud and eternally grateful that you made the long, hard journey to this country, that you’ve lived decades in a place that has not always been kind to you. You’ve never wished your struggles upon me. Instead, you’ve suffered through a prejudiced America, to bring me closer to the American Dream.
But I hope you can consider this: the American Dream cannot exist for only your children. We are all in this together, and we cannot feel safe until ALL our friends, loved ones, and neighbors are safe. The American Dream that we seek is a place where all Americans can live without fear of police violence. This is the future that I want — and one that I hope you want, too.
With love and hope,
Your children
About this Letter
This is the first letter in the Letters for Black Lives project, a set of crowdsourced, multilingual, and culturally-aware resources aimed at creating a space for open and honest conversations about racial justice, police violence, and anti-Blackness in our families and communities.
Since its conception on July 7th, 2016, this open letter has been drafted collaboratively by dozens of contributors on a public Google Document — and translated by hundreds more into 20+ languages. The original intent of this letter was to serve as a multilingual resource for Asian Americans who wanted to talk to their immigrant parents about anti-Blackness and police violence, but the project has since expanded to include messaging for Latinx and African immigrants as well as people living in Canada and Europe.
All contributors to this project are united around one common goal: speaking empathetically, kindly, and earnestly to our elders about why Black lives matter to us. As many of us are first- and second-generation immigrants ourselves, we know first-hand that it can be difficult to find the words to talk about this complex issue, especially in the languages that resonate most with our elders. Our hope with this letter and its translations is to make it easier for people to craft their own starting points, and serve as a first step towards more difficult intergenerational conversations about race and police violence.
We are not looking to center ourselves in the conversation about anti-Blackness, but rather to serve as responsible allies — to educate, organize, and spread awareness in our own communities without further burdening Black activists, who are already doing so much. Please visit the #BlackLivesMatter site for more information on the core movement.
We wanted to write a letter — not a think piece or an explainer or a history lesson — because changing hearts and minds in our community requires time and trust, and is best shaped with dialogue. We know that this letter is far from perfect: it’s a bit homogenized, not comprehensive, and even excludes perspectives. Most of the important work of the letter is not being done in the English version, which was meant to be a basic template for translators, but in the translations themselves. Because we view translation as a cultural and not just linguistic process, many of the translations have changed portions of the letter to better address particular experiences, whether it’s the role of imperialism in their immigration or specific incidents in their community.
Even beyond that, we encourage each individual to adapt this letter to their own needs to best reach their families. Every family has a different experience, and this is merely a resource for you to use. That’s why this letter, and its translations, are published with a CC0 Public Domain waiver — anyone can use any part of it, though we’d appreciate a linkback.
Our hope with this letter is to make it easier for people to start difficult conversations, build empathy and understanding, and move us forward to real change.
Letters for Black Lives is a a set of crowdsourced, multilingual, and culturally-aware resources aimed at creating a space for open and honest conversations about racial justice, police violence, and anti-Blackness in our families and communities. Learn more about the project and get involved.
