Chính Giáo Phân Ly - Separation of Church and State

Thầy Tuệ Sỹ ở Nhật - ảnh  BCT chia sẻ

Lời dẫn:

Có lần hầu chuyện cùng Thầy khi còn sinh tiền, HT. Thích Tuệ Sỹ nhấn mạnh sự khác biện giữa GHPGVNTN và GHPGVN cũng như sự cần thiết của PGVN phải là “Chính giáo phân ly” / “Separation of Church and State”! Hãy tìm hiểu thêm câu trả lời của AI như sau.

What is the "separation of church and state" all about, and what makes it so beautiful?

ChatGPT

The "separation of church and state" is a fundamental principle that underscores the importance of keeping religious institutions separate from governmental institutions. While the phrase itself does not appear in the U.S. Constitution, it has been widely interpreted as a key component of the First Amendment, which states, "Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof." The beauty of the separation of church and state lies in several key aspects:

Religious Freedom: The principle ensures that individuals have the freedom to practice their religion without interference or coercion from the government. This freedom extends to all religions and allows people to follow their own beliefs or choose not to follow any religion at all.

Prevention of Religious Tyranny: Separating church and state helps prevent the establishment of a state-sponsored religion and the potential for religious tyranny. It guards against the use of governmental power to impose specific religious beliefs on the entire population, protecting the rights of individuals to practice their chosen faith or no faith at all.

Equality and Inclusivity: The separation of church and state promotes equality by treating individuals of all religious backgrounds equally before the law. It ensures that no particular religious group receives special privileges or faces discrimination based on their beliefs, fostering a more inclusive and tolerant society.

Secular Governance: The principle encourages a form of governance based on secular and rational considerations rather than religious doctrine. This ensures that laws and policies are developed for the common good and are not driven by the tenets of any specific religion. It helps maintain a government that represents the diverse interests of a pluralistic society.

Prevention of Religious Conflict: By keeping religious matters separate from political affairs, the principle contributes to social harmony by minimizing the potential for religious conflicts. It allows people with different religious beliefs to coexist peacefully, as the government does not take sides or endorse specific religious viewpoints.

Preservation of Democracy: The separation of church and state is closely tied to the preservation of democratic values. It helps establish a political system where elected officials make decisions based on the needs and preferences of the people, rather than being swayed by religious considerations that may not be universally shared.

In summary, the beauty of the separation of church and state lies in its protection of religious freedom, prevention of religious tyranny, promotion of equality and inclusivity, encouragement of secular governance, prevention of religious conflicts, and preservation of democratic values. It creates a framework that respects individual beliefs while fostering a society where diverse religious perspectives can coexist harmoniously.

Ý nghĩa của sự "Chính Giáo Phân Ly - Separation of Church and State"  là gì và điều gì làm cho nó trở nên hấp dẫn đến vậy?

Trò chuyện với GPT (từ Google dịch)

Một nguyên tắc cơ bản, "Chính Giáo Phân Ly - Separation of Church and State" / Sự tách biệt giữa tôn giáo và nhà nước", nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tách các tổ chức tôn giáo ra khỏi các tổ chức chính phủ. Mặc dù cụm từ này không có trong Hiến pháp Hoa Kỳ, nhưng nó được coi là một phần quan trọng của Tu chính án thứ nhất, nói: "Quốc hội sẽ không đưa ra luật nào tôn trọng việc thành lập tôn giáo hoặc cấm tự do thực hiện tôn giáo." Một số yếu tố chính tạo nên sự khác biệt giữa nhà thờ và nhà nước:

Tự do tôn giáo: Nguyên tắc đảm bảo rằng mọi người có quyền tự do thực hành tôn giáo của họ mà không bị chính phủ ảnh hưởng hoặc buộc họ làm điều đó. Quyền tự do này áp dụng cho tất cả các tôn giáo, cho phép mọi người theo tín ngưỡng của riêng mình hoặc chọn không theo bất kỳ tôn giáo nào cả.

Ngăn chặn sự chuyên chế tôn giáo: Việc tách biệt nhà thờ và nhà nước giúp ngăn chặn việc thành lập một tôn giáo được bảo trợ bởi nhà nước và khả năng xảy ra sự chuyên chế tôn giáo. Nó bảo vệ chống lại việc sử dụng quyền lực của chính phủ để áp đặt niềm tin tôn giáo cụ thể lên mọi người, bảo vệ quyền của mọi người theo đúng đức tin của họ hoặc không theo đuổi bất kỳ đức tin nào.

Bình đẳng và Hòa nhập: Sự tách biệt giữa nhà thờ và chính phủ thúc đẩy sự bình đẳng bằng cách đối xử bình đẳng trước pháp luật với mọi người thuộc mọi tôn giáo. Nó thúc đẩy sự khoan dung và hòa nhập trong xã hội bằng cách đảm bảo rằng không có nhóm tôn giáo nào nhận được đặc quyền hoặc phải đối mặt với sự phân biệt đối xử dựa trên niềm tin của họ.

Quản trị thế tục: Nguyên tắc này khuyến khích quản trị dựa trên hợp lý và thế tục hơn là học thuyết tôn giáo. Điều này đảm bảo rằng chính sách và luật pháp được tạo ra vì lợi ích chung chứ không phụ thuộc vào các nguyên tắc của tôn giáo nào. Nó hỗ trợ việc duy trì một chính phủ đại diện cho sự đa dạng của xã hội đa nguyên.

Ngăn ngừa xung đột tôn giáo: Nguyên tắc này giúp tạo ra sự hòa hợp xã hội bằng cách tách biệt các vấn đề tôn giáo khỏi các vấn đề chính trị. Điều này giảm thiểu khả năng xảy ra xung đột tôn giáo. Vì chính phủ không đứng về phía nào hoặc tán thành các quan điểm tôn giáo cụ thể, nó cho phép những người có niềm tin tôn giáo khác nhau cùng tồn tại hòa bình.

Bảo tồn Dân chủ: Việc duy trì các giá trị dân chủ phụ thuộc vào việc duy trì sự khác biệt giữa chính phủ và giáo hội. Nó giúp thiết lập một hệ thống chính trị nơi các quan chức được bầu đưa ra quyết định dựa trên nhu cầu của người dân thay vì bị ảnh hưởng bởi những cân nhắc tôn giáo có thể không phù hợp.

Tóm lại, lợi ích của sự tách biệt giữa nhà thờ và nhà nước là nó bảo vệ tự do tôn giáo, ngăn chặn sự chuyên chế tôn giáo, khuyến khích bình đẳng và bao gồm, ngăn chặn xung đột tôn giáo và khuyến khích quản lý thế tục. Nó tạo ra một khuôn khổ tôn trọng niềm tin cá nhân đồng thời thúc đẩy một xã hội nơi các quan điểm tôn giáo khác nhau có thể hợp tác.

Hạnh Viên: (Di cảo của Tuệ Sỹ) Lý Hạ – Bàn tay của quỷ

Bản sách LÝ HẠ - Bàn Tay Của Quỷ | Tuệ Sỹ | Hương Tích xuất bản 2024

Kể từ cảo bản may mắn còn để lại trong ngăn kéo phòng văn mờ bụi phủ, đã gần nửa thế kỷ trôi qua ngọn đồi Hải Đức. Bên này xóm Dừa vẫn nép mình lặng lẽ, xao xác tiếng gà trưa. Bên kia đỉnh đá này và hạt muối đó chưa tan. Sư xuống núi, xếp lại những trang kinh cổ, đóng cửa tàng thư, đi theo vận mệnh nổi trôi, thầm hẹn ngày sẽ mở lại trang Thơ.

Kể từ tác phẩm đầu tay, Đại cương Thiền quán, do Liên Hoa ấn quán xuất bản 1967[*] mà Đại lão Hòa thượng Thích Đôn Hậu lúc bấy giờ giới thiệu tác giả là “chú” Tuệ Sỹ, một học tăng vừa 22 tuổi. Tiếp theo là Triết học về Tánh Không, An Tiêm xuất bản 1970, và tiếp theo nữa, người tu sĩ tuổi hai mươi mà cuộc đời tưởng chừng êm ả bình an dưới mái hiên chùa, trong điện Phật u trầm mênh mang mỗi sáng khuya vẫn nghe ra đâu đó những tiếng sấm rền cuối trời phương ngoại. Bên những ngôi Bắc đẩu trên vòm trời thi ca Trung nguyên buổi thịnh triều như Lý Bạch, Đỗ Phủ, Tô Đông Pha, Bạch Cư Dị…, ông lại chọn Tô Đông Pha, với sự đồng cảm sâu lắng của một thanh niên và một ông già 60 còn lận đận nơi đất trích, kẻ phương Nam người đất Bắc, và cách nhau trong thoáng chốc 1000 năm văn học sử. Sau này có nhà phê bình văn học nhận xét: “Tuệ Sỹ viết về Tô Đông Pha, mà nghe như viết cho chính mình!” Mới hay câu chuyện Tô Đông Pha, là của Tô Đông Pha, nhưng những đọa đày lao viễn mộng là của chung cho mọi người dưới Trời thơ, giữa ba đào lịch sử. Sực nhớ, Phạm Công Thiện có viết một câu như rút từ gan ruột mà ra: “Triết lý là sự nghiệp tàn nhẫn của cả một đời người. Thi ca lại càng tàn nhẫn hơn nữa.” Tác phẩm Tô Đông Pha những phương trời viễn mộng đã ra đời như thế, Ca Dao xuất bản 1973.

Và tiếp theo, là bản thảo này, về Lý Hạ một thi tài yểu mệnh. Thi tài đó được tác giả gọi là Quỷ tài, bên cạnh Tiên tài Lý Bạch. Trong một chương, ông viết: “Cũng có thể, quỷ tài được hiểu như là một thiên tài quái dị, mà ngôn ngữ được sử dụng trên mức độ ma thuật, ngụy quyệt. Đó là tư chất thiên phú, với những tưởng tượng đầy tính siêu thực. Sử dụng thi ca y như thủ pháp ma thuật không phải chỉ là một kỹ xảo. Đằng sau từ điệu huyễn hoặc còn ẩn chứa một thế giới huyễn hoặc; thế giới của thần mộng và cô liêu, có thể gọi như vậy. Trong tận cùng sâu thẳm đó là gì; có lẽ chúng ta không thể tìm đến chỉ do sự thúc đẩy của bản tính hiếu kỳ, mà phải đến bằng tất cả những lời kêu gọi thống thiết của định mệnh nhân sinh.”

Lý Hạ sống trọn vẹn được 27 năm đời thì chết, như một ngôi sao băng qua trời. Bọn văn nhân ở lại thương tiếc mà rằng: “… giả sử Hạ chưa chết để thêm vào một chút Lý cho thi ca của mình, thì bọn chúng ta có thể gọi thơ của Hạ là Ly tao được vậy.”

Sách viết về một thi tài độc đáo thuở thịnh Đường, chết yểu; có lẽ vì thế mà bản thảo cũng yểu mệnh long đong. Hoàn thành đầu năm 1975; sách viết theo ngẫu hứng, dạng tùy bút, không phân chương tiết như các sách truyền thống về tiểu sử danh nhân. Bản thảo đã nằm yên đâu đó gần nửa thế kỷ, may chưa thất lạc, nay tìm lại được thì tác giả đã gần 80, thân luy lão bệnh, việc còn mất đã coi như sự thường. Hương Tích xin phục hồi nguyên bản, chỉ hiệu chỉnh bổ sung vài chữ hoặc âm Hán do phương tiện nhập liệu lúc ấy còn thô sơ, và chua thêm vài cước chú cần thiết, được đánh dấu HT, bên cạnh các cước chú của tác giả; để lưu giữ một tác phẩm, và tri ân một đời người đã tận hiến cho học thuật và văn chương.

Một ước hẹn đã chôn vùi tang tóc
Cánh chim trời xa mãi giữa lòng sâu
Nghe một nỗi hao mòn trong thoáng chốc
Một mùa thu một vạn tiếng kêu gào.[**]

Hạnh Thiên Thị Ngạn Am,
Tiết lập đông Quý Mão.

[*] Hương Tích sẽ tái bản quý I/ 2024.
[**] Thơ Tuệ Sỹ, Giấc mơ Trường sơn.

Nguồn: Thư Viện Phật Việt

TƯỞNG NIỆM BẬC LONG TƯỢNG – TUỆ SỸ của Cộng Đồng Phật Giáo Việt Nam tại Bắc California

 TƯỞNG NIỆM BẬC LONG TƯỢNG – TUỆ SỸ

của Cộng Đồng Phật Giáo Việt Nam tại Bắc California

  Chương Trình Lễ Tưởng Niệm Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Nguyên Chứng, Hiệu TUỆ SỸ do Cộng Đồng Phật Giáo Việt Nam tại Bắc California đã diễn ra một cách trang nghiêm. Lúc 9:30 sáng, chúng tôi đã thấy các tranh ảnh triển lãm và quầy sách trang trí về Đại Tạng Kinh và hơn 50 tác phẩm của Hoà thượng Thích Tuệ Sỹ đã trang bày một cách trịnh trọng và đẹp mắt do Htr. Nguyên Cần, Htr. Huệ Cảnh, Htr. Tâm Thường Định và Tủ Sách Phổ Hoà phụ trách. Vào  lúc 9:45 sáng thứ Bảy, 16 tháng 12 năm 2023 tại Chùa Duyên Giác, San Jose, chúng tôi nhận thấy đông đủ quý Chư Tôn Thiền Đức Tăng Ni, quý đồng hương và Gia đình Phật tử đã vân tập đầy đủ tại Chánh điện. 

Đúng 10:00 sáng, đạo hữu MC hướng dẫn chương trình Như Ninh Nguyễn Hồng Dũng, đã giới thiệu và ghi nhận sự hiện diện của Chư Tôn đức và Đại chúng. Chúng tôi nhận thấy có sự chứng minh và tham dự của Trưởng lão HT. Thích Tịnh Từ, Viện Chủ Tu Viện Kim Sơn, Hoà Thượng Thích Nguyên Siêu, Tổng Thư Ký Hội Đồng Điều Hành, GHPGVNTN Hoa Kỳ, Phó Chánh Thư Ký HĐHP, Hoà thượng Thích Nhật Huệ, Trụ trì Chùa Duyên Giác, thành viên của Hội Đồng Hoằng Pháp, Hoà thượng Thích Thông Đạt, Viện chủ Chùa Đại Nhật Như Lai, Hoà Thượng Thích Trường Phước, Viện Chủ Chùa Quan Âm, Montreal, Québec, Canada, Hoà thượng Thích Từ Lực, Viện chủ Chùa Phổ Từ, Cố vấn Ban Hướng Dẫn Trung Ương GĐPT Việt Nam tại Hoa Kỳ, đồng thời là thành viên HĐHP, cùng chư tôn Thượng Toạ, Đại Đức Tăng, v.v... 

Bên Ni Chúng, chúng tôi nhận thấy Ni Trưởng Thích Nữ Đồng Kính, Ni Sư Thích Nữ Tiến Liên, v.v... cùng khoảng 30 Ni chúng khác.  Phía Gia Đình Phật Tử, chúng tôi thấy có các Htr. Cấp Dũng Tâm Duy, Nguyên Thanh,  Quảng Minh, Tâm Nhân, và Quang Ngộ, Htr. Trưởng Ban BHD GĐPT Việt Nam tại Hoa Kỳ, ngoài ra còn có Htr. TB của Miền Thiện Minh, Htr. Tâm Nhuần, Htr. TB Miền Liễu Quán, Htr. Thanh Quang, Htr. Tâm Nghĩa và đông đảo quý anh chị của Liên Đoàn Cựu Htr. Huệ Năng, v.v.... Phần quan khách có các cựu học sinh của Trường Đại học Vạn Hạnh, trong đó có đạo hữu Trí Nguyện, Nhiếp ảnh gia Chúc Tiến Donald Phạm (Xin mời xem hình ảnh đính kèm), các cảnh sát ở Thành phố San Jose, và quý quan khách, đồng hương Phật tử.

Sau phần lễ Cầu nguyện với nghi thức Tiến Giác linh do TT. Thích Pháp Trí làm Duy Na, là lời chào mừng của HT Thích Nhật Huệ, người cũng là học trò của Cố Trưởng Lão HT. Thích Tuệ Sỹ khi còn dạy ở Quảng Hương Già Lam ở Sài gòn đầu thập niên 1980. Những nét Đẹp trong cuộc đời của HT Tuệ Sỹ (thay cho phần đọc tiểu sử) đã do HT Thích Nguyên Siêu phụ trách, với phần giới thiệu về công trình phiên dịch Đại Tạng Kinh Việt Nam, Thầy đã trình bày công trình phiên dịch Đại Tạng Kinh đã qua và sắp tới. Bộ Đại Tạng Kinh đã được ấn hành đợt 1 vào năm 2021, có 29 quyển tất cả, và đợt 2 có thể sẽ hoàn tất vào Mùa Phật Đản năm 2024. Sau đó, Thầy chia sẻ thật cảm động về vị Thầy của mình, Giác Linh Trưởng Lão Hòa Thượng húy thượng NGUYÊN hạ CHỨNG, hiệu Tuệ Sỹ “Tảo Đăng Giác Ngạn.” Qua đó, Thầy nhấn mạnh 9 cái đẹp vô ngần của Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ: 

1. Sở hữu một tư tưởng thời đại quá lớn (tư tưởng triết lý). 

2. Một nhà Đạo học dung dị đơn sơ. 

3. Một nhà thơ phủ lấp cả chân trời Đông Tây siêu thực. 

4. Một nhà tranh đấu bất khuất trước bạo quyền. 

5. Một bậc Thầy uyên thâm hiến dâng trọn đời cho sự giáo dục thế hệ trẻ. 

6. Một nhà phiên dịch Đại Tạng Kinh Hàn Lâm mang tính nghiên cứu quốc tế. 

7. Một Đạo Sỹ hùng tráng như Sư Tử chúa- Đại Trí và thong dong như tượng vương – Đại Hạnh.

8. Một người đệ tử Phật nêu cao ngọn cờ giác ngộ giải thoát – Hư Không Hữu Tận, Ngã Nguyện Vô Cùng.  

Không khí lắng dịu lại khi nhạc sỹ Nguyên Quang từ Sacramento về trình bày nhạc phẩm, Tôi Vẫn Đợi, Thơ Tuệ Sỹ do chính anh sáng tác. Ôi lời thơ và nhạc thống thiết làm sao, đã nói lên một phần nhỏ cuộc đời của vị Thầy khả kính…

“...Tôi vẫn đợi suốt đời quên sóng vỗ

Quên những người xuôi ngược Thái Bình Dương

Người ở lại giữa lòng tay bạo chúa

Cọng lau gầy trĩu nặng ánh tà dương

Rồi trước mắt ngục tù thân bé bỏng

Ngón tay nào gõ nhịp xuống tường rêu

Rồi nhắm mắt ta đi vào cõi mộng

Như sương mai, như ánh chớp, mây chiều.”

  Cảm tưởng của Ái hữu Vạn Hạnh, những kỷ niệm ở sân trường do Đạo hữu Trí Nguyện Cao Hồng phát biểu, người từng là học sinh trường Vạn Hạnh và đã cảm ơn Thầy đã dày công dạy giỗ.  Tiếp theo là Cảm Tưởng của GĐPT Việt Nam tại Hoa Kỳ do Htr. Trưởng Ban Quang Ngộ Đào Duy Hữu tuyên đọc trước Giác linh HT. Thích Tuệ Sỹ. (Xin đọc nguyên văn ở đây, link đính kèm).

  Kế đến là Ni Sư Thích Nữ Tiến Liên đọc Thư Phân ưu của Ngài Đạt Lai Lạt Ma bằng song ngữ. Rồi lời cảm tưởng của 2 cảnh sát viên người Việt ở thành phố San Jose và kêu gọi sư các Chùa chiền tự viện hãy vận dụng sở cảnh sát mỗi khi có lễ lớn. Tiếp đó, là Đạo hữu Tâm Thường Định nghiêm chỉnh mời tất cả Chư Tôn Đức Tăng Ni và thỉnh chúng thở thật sâu và chậm 3 hơi, một hơi cho chính mình; một hơi cho gia đình hay cho đạo pháp và một hơi để tưởng nhớ Hoà thượng vừa viên tịch và trần trọng giới thiệu Kỷ yếu Tri Ân HT Thích Tuệ Sỹ, (hãy đọc nguyên bài ở đây).

  Rồi Trưởng lão Hoà thượng Thích Tịnh Từ chứng minh buổi lễ đã ban đạo từ, Thầy nhắc lại công hạnh và sự tài ta siêu việt của HT. Thích Tuệ Sỹ. Thầy nhớ là thập niên 60, Cố Trưởng lão Hoà thượng Thích Thiện Siêu mời “chú" Tuệ Sỹ ra Chùa Từ Đàm giảng pháp, có rất đông Phật tử Huế đến tham dự và Thầy còn nhờ một buổi sinh hoạt văn nghệ, trong đó có Ca sỹ Hà Thanh. Thầy Tuệ Sỹ có đánh đài Tỳ Bà và có hàng ngàn người Phật tử và đồng bào Huế tham dự.  Hoà thượng Thích Tịnh Từ cũng có ngắn đến thời gian Thầy còn là học sinh ở Huệ Nghiêm và Thầy Tuệ Sỹ cũng đã đứng lớp dạy quý Thầy, trong đó có Thầy thời 1972-1973. 

  Cuối cùng là lời cảm tạ của Ban Tổ chức của HT Thích Từ Lực. Thầy chia sẻ trong xúc động: "Trước hết và trên hết, hàng hậu học chúng con xin thành kính đảnh lễ Đại Tăng, cảm niệm ân đức sâu dày của chư Tôn đức xa gần đã luôn luôn thương tưởng, yểm trợ chúng con trên đường phụng sự Đạo pháp và nhân sinh. 

         Tiếp đến, chúng tôi cũng xin thành tâm cảm ơn mọi sự giúp đỡ tận tình của Đạo tràng chùa Duyên Giác, mọi đóng góp tinh thần và vật chất của liệt Quý vị cho buổi lễ Tưởng niệm Trưởng lão Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ hôm nay.

          Riêng đối với quý Anh chị Huynh trưởng GĐPT, lời cảm tạ không dừng ở đây. Xin chúng ta hãy có đôi phút lắng đọng tâm tư, nhớ lại những lời Huấn từ tha thiết của Ôn Tuệ Sỹ ngày nào với tập thể áo Lam: ‘Trong tình tự dân tộc, bằng tâm nguyện Bồ đề, trước những thảm cảnh thiên tại nhân họa, dù vẫn tồn tại những mâu thuẫn quan điểm trong Nội quy hay ngoài Nội quy, tình Lam vẫn trong sáng, cùng hòa hiệp trong Bồ đề nguyện và Bồ đề hành, đến những nơi cần đến, nối dài cánh tay Đại Bi của Bồ tát. Đồng hành với các thế hệ đàn em, học Chánh pháp, hành Chánh đạo, từ những thống khổ muôn vàn của thế giới quanh ta, để nhận thức thực tại bằng chính đôi mắt của chính mình từ chính trái tim của mình, để thấy những mâu thuẫn quan điểm, những bất đồng ý kiến chỉ là những phân biệt vọng tưởng.’ Đã Biết như vậy là chúng ta có thể Vượt thoát và Đi lên được rồi!

      Xin quý Anh Chị hãy dành chút thì giờ đọc lại Thắng Man giảng luận để chúng ta có thể cảm nhận, nhìn ra, thấy được tấm lòng của Ôn Hương Tích suốt một đời vì Đạo, vì Đời, qua từng trang kinh Ôn dịch, chương sách Ôn viết, và từng lời lẽ chân thành cho tuổi trẻ Việt nam của vị Thầy khả kính, bậc Thạc đức trên bục giảng của đại học Vạn Hạnh ngày nào.

   Cuối cùng, chúng con/chúng tôi xin thành kính cầu nguyện hồng ân Tam Bảo gia hộ chư Tôn đức và Liệt Quý vị vạn sự cát tường như ý.”

  Rốt cùng, ai ai cũng hoan hỷ thọ trai – Cơm chay thân mật trong khuôn viên Chùa Phước Duyên quanh hai ảnh bích báo, “Hư không hữu tận, Ngã nguyện vô cùng” như là lời nhắc nhở đại nguyện chung của những bậc tiền bối, mà trong Di chúc của Trưởng lão HT. Thích Tuệ Sỹ đã nhấn mạnh như là hạnh nguyện của chính mình.

Bodhi Media | Tâm Quảng Nhuận

Ảnh: Chúc Tiến Donald Phạm

This Noel - Noel Năm Nay

This Noel

There are days that pass quietly
Like afternoon clouds that swiftly disappear
Tight hands await the night.
Ah, breath and paradise, we can recognize each other!

Noel Năm Nay
Có những ngày lặng lẽ qua
Như áng mây chiều bay vội
Đêm đợi bàn tay khắn khít
Tìm nhau hơi thở địa đàng!

Giáng Sinh Sacramento, 2023.

Version 2, đoạn cuối!
Nhận ra hơi thở thiên đường trong nhau!
Recognizing the breath of paradise in each other!

Thơ BXP

Giới Thiệu Kỷ Yếu Tri Ân Hoà Thượng Thích Tuệ Sỹ

TƯỞNG NIỆM BẬC LONG TƯỢNG – TUỆ SỸ tại Chùa Duyên Giác, San Jose. Ảnh Chúc Tiến.

GIỚI THIỆU KỶ YẾU TRI ÂN HT. THÍCH TUỆ SỸ

- “Hư không hữu tận, ngã nguyện vô cùng.”[3] 

  Thầy, Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, không kể những chức vụ tối cao của Giáo hội như Chánh Thư Ký, kiêm Xử lý Thường Vụ Viện Tăng Thống của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN), còn được gọi là Tuệ Sỹ, là một bậc “Long-tượng", là một nhà thơ nổi tiếng, một giáo sư lỗi lạc, một nhà sư ẩn dật, một học giả đáng kính, một nhà “bất đồng chính kiến”, và là một trong những nhân vật nổi tiếng và có ảnh hưởng nhất trong Phật giáo và Văn hóa Việt Nam cận đại và hiện đại. Cuộc đời Thầy đã dành hết thời gian vào công cuộc Hoằng Pháp lợi sanh, Thầy luôn dạy chúng tôi/chúng ta, hãy lấy Văn hóa, Xã hội và Giáo dục mà hành hoạt.  Lấy lời Phật dạy, “Duy Tuệ Thị Nghiệp” và “Hãy tự mình thắp đuốc lên mà đi” làm kim chỉ nam trong đời. Thầy ra đi để lại một gia tài tâm linh vô giá, một di sản văn hoá vô biên cho Phật Giáo Việt Nam. Trong tinh thần đó, chúng ta về đây là để tưởng nhớ công ơn sâu dày của Người và biết thêm về quá trình hình thành tuyển tập “Kỷ Yếu Tri Ân Hoà Thượng Thích Tuệ Sỹ” (đưa sách lên).

  Vào ngày 15 tháng 9, 2023, khi nghe tin Thầy trở bệnh nặng và có thể mất bất cứ lúc nào, Hội Đồng Hoằng Pháp họp để chuẩn bị “hậu sự" và quyết định làm một tuyển tập gọi là Kỷ Yếu Tri Ân Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ. Hãy nghe anh Thị Nghĩa đề cập ở đây: “Ôn chắc chắn không cần nghe hay đọc những lời ca ngợi, tri ân nhưng đệ tử chúng tôi thì lại rất cần. Tri ân Ôn là một cách căn dặn chính mình để tinh tấn tu học và để nhớ những lời dặn dò của Ôn cho dù Ôn không còn bên cạnh nữa.” Tuyển tập này, kêu gọi quý đệ tử bốn chúng và quý văn nghệ sỹ viết bài trong 10 ngày và hoàn tất trong vòng 1 tháng do Hội Đồng Hoằng Pháp chủ xướng và thành phần nhân sự bao gồm: Hòa thượng Thích Như Điển, Chánh Thư Ký Hội Đồng Hoằng Pháp, Hòa Thượng Thích Nguyên Siêu Phó Thư Ký Hội Đồng Hoằng Pháp, Hòa Thượng Thích Bổn Đạt Phó Thư Ký Hội Đồng Hoằng Pháp làm cố vấn. 

Chủ biên: Thượng tọa Thích Nguyên Tạng | Thượng tọa Thích Hạnh Viên

Ban Biên tập: Thị Nghĩa Trần Trung Đạo | Nguyên Đạo Văn Công Tuấn | Tâm Huy Huỳnh Kim Quang | Tâm Quang Vĩnh Hảo | Quảng Diệu Trần Bảo Toàn | Tâm Thường Định Bạch Xuân Phẻ

Kỹ thuật và Thiết kế: Nguyên Túc Nguyễn Sung | Quảng Pháp Trần Minh Triết |

Nhuận Pháp Trần Nguyễn Nhị Lâm

Bảo trợ: Ban Bảo Trợ Hội Đồng Hoằng Pháp

  Trong khoảng thời gian đó, Ban biên tập đã nhận hơn 100 bài và gần 800 trang, nhưng đã quyết định chỉ chọn 1 hoặc 2 bài cho mỗi tác giả và có những bài chưa đủ thuận duyên để đưa vào. Cuối cùng, cũng xong cuốn kỷ yếu dày 508 trang của 78 tác giả sáng tác về Thầy và may mắn nhất là chính Thầy đã đọc được tập sách và Thầy đã hoan hỷ mỉm cười. Có thể là động lực Thầy sống thêm vài tuần nữa.

  Kỷ yếu này được sắp xếp như sau theo lời nhà văn Vĩnh Hảo, người chấp bút cho lời ngỏ Kỷ Yếu Tri Ân chia sẻ [1]: “Văn hóa và Giáo dục Phật giáo được biểu hiện qua việc học hỏi, tụng đọc, truyền dạy và thực hành Kinh – Luật – Luận mà Thầy đã tận tụy suốt hơn 60 năm phiên dịch, chú giải, sáng tác, giảng dạy trong nhiều trường lớp Phật học tại Việt Nam và ngoài nước qua Paltalk, Zoom Meeting Online, v.v…

Văn hóa và Giáo dục Dân tộc cũng được Thầy phổ hiện qua những sáng tác thơ văn, tiểu phẩm, tiểu luận… về tình tự dân tộc, nhân sinh quan, xã hội dân sự; và trong một góc nhìn nào đó, ngay chính bản án tử hình và những năm trong tù ngục của Thầy cũng là hệ quả của sự biểu hiện nền Văn hóa, Giáo dục nhân bản và khai phóng của dân tộc trong một giai kỳ lịch sử đen tối trên quê hương.

  Trong chiều hướng đó, nội dung tập Kỷ Yếu này dựa theo hành trạng của Thầy Tuệ Sỹ, chia làm 3 phần chính:

Phần I – Phật học: Gồm những sáng tác văn, thơ, biên khảo, tiểu luận của chư vị thức giả, học giả, Tăng Ni, cư sĩ, văn nghệ sĩ nói về Thầy Tuệ Sỹ và ảnh hưởng của Thầy trong tư cách một nhà tư tưởng Phật học, một hành giả Tăng sĩ Phật giáo uyên thâm, trác việt;

Phần II – Văn học: Gồm các sáng tác văn chương, thi phú, mỹ thuật của giới văn học nghệ thuật minh họa về Thầy Tuệ Sỹ như một nhà văn, nhà thơ trứ danh, hàng đầu trong nền văn học Việt Nam; và

Phần III – Đạo Pháp và Dân Tộc: Gồm những sáng tác, nhận định, xã luận, tiểu luận của chư vị học giả, thức giả, đời cũng như đạo, Phật giáo hay tôn giáo bạn, về vai trò của Thầy Tuệ Sỹ trong cương vị lãnh đạo Giáo Hội, cũng như những đóng góp của Thầy bằng hành động hay bằng tâm thức, nhằm xây dựng nền tự do, dân chủ và nhân quyền cho dân tộc Việt Nam.”

 Đó là cấu trúc của Kỷ Yếu Tri Ân Hoà Thượng Thích Tuệ Sỹ. Nhưng để tri ân Thầy một cách sâu sắc nhất, chúng tôi/chúng ta hãy xin mượn lời pháp huynh Tâm Huy Huỳnh Kim Quang, một trong những người học trò được Thầy đặt nhiều kỳ vọng, trong bài “Xưng tán Ân Sư, Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ” [2] như là nỗi niềm riêng, chung của tất cả chúng ta đang hiện hữu nơi này.

“...Khi giông bão của lòng người lắng xuống, cơn sóng cuồng nộ của ma quỷ lặng yên, nhưng đau đớn thay, ngôi nhà Giáo Hội gần như thành bình địa! Trên hoang tàn đổ nát ấy Thầy vì hai ngàn năm lịch sử Đạo Phật Việt Nam mà nhận lãnh trọng nhiệm xây dựng lại từ đầu.

Ôi, thiên nan vạn nan! Làm sao để vực dậy nội lực của Giáo Hội giữa thời đại tràn ngập hận thù, nghi kỵ và tà thuyết? Dù thân mang trọng bệnh, nguồn mạch trí tuệ và từ bi vẫn không hề suy giảm, Thầy liễu triệt được rằng chỉ có Chánh Pháp thực sự mới soi tỏ lòng người để xua tan đêm dày tăm tối tham, sân, si.

Từ bi nguyện ấy, Thầy khuyến tấn thành lập Hội Đồng Hoằng Pháp để xiển dương Chánh Pháp đến mọi người, mọi nơi. Cùng lúc, Thầy phục hồi công trình phiên dịch Đại Tạng Kinh Việt Nam để bảo tồn và phát huy nền văn hóa truyền thống của dân tộc và làm kim chỉ nam cho việc nghiên tầm Phật Pháp.

  Nhờ vậy, niềm tin của Tăng, Ni và Phật tử mười phương đối với vận đồ của Đạo Pháp và Dân Tộc được tăng trưởng và cơ đồ của Giáo Hội được dựng lại.

  Trước lúc ra đi, Thầy nhắc lại hoằng nguyện: “Hư không hữu tận, ngã nguyện vô cùng.”[3] Bậc đại sĩ hiện thân trong thế giới này để tiếp tục chí nguyện “thượng cầu Phật đạo, hạ hóa chúng sinh.” “Bồ-tát bệnh vì chúng sinh còn bệnh. Khi chúng sinh hết bệnh thì bệnh của Bồ-tát cũng hết.”[4]

  Năm ấy, trên đường ngàn dặm cô thân, Thầy gõ thiền trượng mà ngâm rằng, “Ta về một cõi tâm không…”[5] Ấy là cõi tâm rỗng lặng, tịch lặng, hay Niết-bàn. Và Thầy đã lên đường “về cõi tâm không,” vào 4 giờ chiều ngày 24 tháng 11 năm 2023, giờ Việt Nam, tại Chùa Phật Ân, Long Thành, Đồng Nai, Việt Nam.

Vậy là:

“Việc cần làm đã làm xong,”[6] Thầy quảy dép độc hành trên đường thiên lý,

Đỉnh Lăng-già [7] lung linh bóng nguyệt thấp thoáng cánh chim nhạn lướt về Tây.

Ôi, lời thơ năm xưa nay đã hóa thành Thiên nhạc ngân vang tận những tầng trời cao vút để cung tiễn bước chân trở về của vị hóa thân Đại Sĩ.

“Đã đi thì đã đi rồi

Thượng phương trùng điệp thấy gì nữa đâu…”[8]

Con cúi đầu đảnh lễ Giác Linh Thầy tôn kính và lạy tạ ân đức giáo hóa cao dày của Thầy."

Thôi thì:

Thầy đi nhẹ gót về quê Nội

Trở lại trần gian hoá độ Người

Chúng con đồng nguyện Bồ Tát Hạnh

Thuyền từ Bát Nhã đến bến Không. 

Nam mô Từ Lâm Tế Chánh tông tứ thập tứ thế, Việt Nam Phật Giáo Thống Nhất Giáo Hội, Tăng Thống Viện Chánh Thư Ký Xử lý Thường Vụ, húy thượng NGUYÊN hạ CHỨNG, hiệu TUỆ SỸ, Trưởng lão Hòa thượng Giác linh thùy từ chứng giám.

Xin cúi đầu

Tâm Thường Định Bạch Xuân Phẻ

P.s. Xin xem Thông báo: Về việc phát hành Kỷ Yếu Tri Ân HT Thích Tuệ Sỹ ở đây.

https://thuvienphatviet.com/thong-bao-ve-viec-phat-hanh-ky-yeu-tri-an-ht-thich-tue-sy/

Chú thích:

[1] Vĩnh Hảo chấp bút: Lời ngỏ | Kỷ Yếu Tri Ân Hòa Thượng THÍCH TUỆ SỸ. Hội Đồng Hoằng Pháp, tải xuống ngày 5 tháng 13, 2023. https://hoangphap.org/loi-ngo-ky-yeu-tri-an-hoa-thuong-thich-tue-sy/

[2] Tâm Huy Huỳnh Kim Quang: Xưng tán Ân Sư, Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ. Hội Đồng Hoằng Pháp, tải xuống ngày 5 tháng 13, 2023. https://hoangphap.org/tam-huy-huynh-kim-quang-xung-tan-an-su-hoa-thuong-thich-tue-sy/

[3] Trích lời nguyện của Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ trong Di Chúc Tang Lễ.
[4] Kinh Duy Ma Cật Sở Thuyết, Tuệ Sỹ dịch.
[5] Câu thơ đầu trong tập thơ “Thiên Lý Độc Hành” của Thầy Tuệ Sỹ (1945-2023) đã được xuất bản vào năm 2021.
[6] Trích từ tứ định cú trong Kinh A-hàm: “Ngã sanh dĩ tận, phạm hạnh dĩ lập, sở tác dĩ biện, bất thọ hậu hữu.” (Sanh tử đã hết, phạm hạnh đã lập, việc cần làm đã làm xong, không còn đời sau nữa)
[7] Lăng-già (Lanka) là tên một ngọn núi nằm trên Đảo Tích Lan (Sri Lanka). Truyền thuyết kể rằng lúc Đức Phật còn tại thế đã đến đây để giảng Kinh Lăng-già (Laṅkāvatārasūtra – Nhập Lăng-già Kinh). Đây là bộ kinh được Tổ Bồ-đề-đạt-ma (Bodhidharma) mang từ Ấn Độ sang Trung Hoa vào cuối thế kỷ thứ 5 và đầu thế kỷ thứ 6 để truyền đạo Thiền.
[8] Phạm Công Thiện, “Trên Tất Cả Đỉnh Cao Là Lặng Im,” 2009.

Xin xem hình ảnh ở đây tại nhà Quảng Đức.