LỄ TRAO GIẢI VIẾT VỀ ĐẠO PHẬT ANANDA VIET AWARDS LẦN ĐẦU

LỄ TRAO GIẢI VIẾT VỀ ĐẠO PHẬT ANANDA VIET AWARDS LẦN ĐẦU, 3 GIẢI CHÍNH, 5 GIẢI KHUYẾN KHÍCH TỔNG TRỊ GIÁ CÁC GIẢI LÀ 7000 Mỹ Kim

Tâm Huy Huỳnh Kim Quang

Hoà thượng Thích Thái Siêu trao giải Nhất và một giải 

Khuyến khích cho đại diện tác giả  Nguyễn Xuân Chiến ở Việt Nam

HUNTINGTON BEACH, CALIFORNIA (VB) -- Lần đầu tiên tại hải ngoại lễ trao giải viết về Đạo Phật Ananda Viet Awards được long trọng diễn ra tại Hội Trường Sangha, thành phố Huntington Beach, Miền Nam California, Hoa Kỳ, với sự quang lâm chứng minh của chư Tôn Đức và sự tham dự đông đảo của quý thiện hữu tri thức, quý thân hào nhân sĩ Phật tử, quý tác giả và thân nhân.

Điều hợp chương trình trao giải Ananda Viet Awards là Cư Sĩ Quảng Trà Nguyễn Thanh Huy, phóng viên Việt Báo. MC Nguyễn Thanh Huy đã giới thiệu Hòa Thượng Thích Thái Siêu, Tổng Vụ Trưởng Tổng Vụ Giáo Dục Hội Đồng Điều Hành GHPGVNTNHK, và Đại Đức Thích Phước Hảo. MC cũng đã giới thiệu các ký giả và phóng viên của nhiều cơ quan truyền thông Việt ngữ tại Quận Cam như kỹ sư Bùi Bỉnh Bân (Giám Đốc Truyền Hình FreeVN.net), ký giả Nguyễn Thanh Phong của Báo Viễn Đông, ký giả Văn Lang của báo Người Việt, phóng viên Thảo Nguyễn của Đài Truyền Hình Asia World Media, v.v…

Mở đầu chương trình là lời phát biểu khai mạc của Cư Sĩ Mật Nghiêm Đặng Nguyên Phả, Hội Trưởng Hội Phật Học Đuốc Tuệ kiêm Trưởng Ban Tổ Chức Lễ Trao Giải Ananda Viet Awards. Bác Mật Nghiêmđã chào mừng chư Tôn Đức, quý thiện hữu tri thức, quý tác giả và bằng hữu đã đến tham dự buổi Lễ Trao Giải. Ông nói Giải Viết Về Đạo Phật Ananda Viet Awards là hoài bảo của một số Phật tử đã nỗ lực tạo ra để khuyến khích mọi người viết về Phật Pháp hầu truyền bá giáo lý Đức Phật làm lợi lạc cho nhân quần xã hội. Rồi như lệ thường Bác Mật Nghiêm đã đọc bài thơ cảm tác về lễ trao giải, với 2 câu đầu: 

“Mười bốn tháng giêng hai không mười tám

Ananđà mở hội tuyển nhân tài…”

Cư Sĩ Tâm Diệu, Chủ Biên Trang Mạng Thư Viện Hoa Sen kiêm CEO Ananda Viet Foundation -- là tổ chức bất vụ lợi cùng với Hội Phật Học Đuốc Tuệ đứng ra thành lập Giải Ananda Viet Awards – đã công bố kết quả Giải Viết Về Đạo Phật Ananda Viet Awards. Cư Sĩ Tâm Diệu cho biết về cơ duyên ra đời của giải thưởng này như sau:

“Khởi đi từ gợi ý của nhà văn Nguyên Giác Phan Tấn Hải muốn giáo lý đạo Phật được lan tỏa sâu rộng qua ngòi bút của mọi giới, mọi thành phần xã hội nên một số anh em trong hai ban quản trị Hội Phật HọcĐuốc Tuệ và Thư Viện Hoa Sen đã cùng nhau thảo luận về đề án tạo dựng một vườn ươm lý tưởng cho những hạt giống văn chương Phật giáo được nảy mầm, được phát hiện, nuôi dưỡng lớn mạnh, và lan tỏa đi bốn phương trời. Kết quả là ban tổ chức giải viết về đạo Phật mang tên là Ananda Viet Awars cũng như tổ chức quản lý trong khuôn khổ luật pháp Hoa Kỳ Ananda Viet Foundation ra đời.

“Sau một năm hoạt động, đến nay thành quả đã được gặt hái. 

“Trước khi công bố chính thức những người đoạt 3 giải chính và 5 giải khuyến khích, chúng tôi trân trọng kính gửi lời cảm tạ đến các nhà hảo tâm vì tiền đồ của Phật Giáo đã hết lòng yểm trợ tinh thần và tài chánh cho việc tổ chức giải:Trước hết là nhị vị Hòa thượng: Thích Nguyên Trí viện chủ chùa Bát Nhã, Santa Ana Hoa Kỳ và Hòa thượng Giới Đức tức nhà văn Minh Đức Triều Tâm Ảnh, viện chủ Tu Viện Huyền Không Sơn Thượng, Huế Việt Nam;  và sau nữa là các cá nhân và tổ chức: Quý Cư sĩ Hoang Phong, Nguyên Giác, Bảo Trung, Tuệ Huy, Tâm Thường Định, và Tâm Bảo Đàn (Viet Nalanda).

“Chúng tôi cũng không quên kính lời cảm tạ đến quý nhà văn thành viên trong hai hội đồng giám khảo sơ tuyển và chung kết từ Việt Nam, Pháp Quốc và Hoa Kỳ đã không ngại bỏ công sức để duyệt xét 146 bài viết bao gồm văn, thơ và thơ phổ nhạc để chọn ra được 3 giải chính và 5 giải khuyến khích.”

Trong phần trình bày về quá trình hoạt động của Giải Ananda Viet Awards, Cư Sĩ Tuệ Huy, Tổng Thư Ký Ban Tổ Chức Giải Ananda Viet Awards, cho biết về quá trình nhận bài dự thi, chấm thi và tổng kết các điểm của các bài thi để chọn ra các bài dự thi được trao giải. Cư Sĩ Tuệ Huy cho biết Ban Giám Khảo hoạt động hoàn toàn độc lập với Ban Tổ Chức Giải trong suốt quá trình chấm bài dự thi. Cư Sĩ Tuệ Huy nói rằng Ban Tổ Chức đã nhận được tổng cộng 146 bài thơ, văn và nhạc. Ban Sơ Tuyển đã chọn ra 51 bài (gồm 27 bài văn và 24 bài thơ) trong số đó để đưa qua Ban Giám Khảo chấm điểm vòng Bán Kết và chọn ra 14 bài vào Chung Kết, trong đó có 3 giải chính và 5 giải khuyến khích. Cư Sĩ Tuệ Huy nói rằng một trong những mục đích ra đời của Giải Ananda Viet Awards là để “tạo bệ phóng” để các tác giả trình bày những trải nghiệm của mình đối với Phật Pháp và phổ biến cho mọi người. 

Hòa Thượng Thích Thái Siêu trong lời Đạo Từ nói rằng đem lại hạnh phúc cho người khác là quý báu mà buổi lễ trao gỉải Ananda Viet Awards đã làm được khi làm cho mọi người có nhiều niềm vui và hy vọng. Hòa Thượng nói sáng tác văn học không chỉ mang ý nghĩa “văn dĩ tải đạo,” mà còn có thể dùng văn học để làm cho người Việt biết yêu thương tiếng Việt và đất nước Việt Nam. Hòa Thượng nói ngày xưa Nguyễn Trãi viết Bình Ngô Đại Cáo để bảo vệ chủ quyền đất nước, vậy nên, người viết văn làm thơ cũng nên dùng văn thơ để bảo vệ đất nước làm cho quê hương ngày càng tốt đẹp. Hòa Thượng mong rằng Giải Ananda Việt ngày càng phát triển và lan rộng. 

Cư Sĩ Nguyên Giác Phan Tấn Hải, Chủ Bút Việt Báo, trong bài phát biểu đã nói đến ý nghĩa và mục tiêucủa người cầm bút trong đạo Phật. Ông cho biết rằng: 

“Khi chúng ta đọc và viết, luôn luôn có một lựa chọn là đọc gì và viết gì. Tất nhiên là chỉ ưa đọc sách hay, và muốn viết hay. Đó là mỹ học của ngôn ngữ. Cũng là một phần của đi tìm cái đẹp trong nghệ thuật. Nói cho đơn giản, cái đẹp là những gì làm chúng ta ưa nhìn, ưa nghe. Một bông hoa đẹp, một ca khúc hay. Trong tất cả các phim về cuộc đời Đức Phật đều có nhạc hay, hình ảnh đẹp, tất cả các tài tử đều đẹp tuyệt trần. Hay là những vần thơ rất hay trong Kinh Pháp Cú, Trưởng Lão Tăng Kệ, Trưởng Lão Ni Kệ. Có vẻ như rằng, hay hơn và đẹp hơn là điều cần thiết để hoằng pháp.

“Tuy nhiên, tất cả chúng ta đều nhớ Đức Phật nhiều lần cảnh giác rằng chớ nên ngân nga những dòng kinh chỉ để cho êm tai, mà phải văn, phải tư và phải tu cho thấu đáo. Nghĩa là, chớ nên thuần túy thích thú với những gì chúng ta nghe hay nhìn. Nghĩa là, mỹ học trong nhà Phật phải hướng tới giải thoát. Chệch ra khỏi mục tiêu giải thoát, tất cả nỗ lực mỹ học đều vô ích, thậm chí còn nguy hiểm, vì sẽ lôi kéo chúng ta thêm nhiều kiếp gian nan..."

“Như vậy, ưu tiên nên là, viết lên được PHÁP NGHĨA KHÔNG. Đức Phật thường nói tới nói tới yêu cầuhọc về Emptiness trong nhiều kinh, thí dụ như câu “deep, deep in their meaning, transcendent, connected with emptiness” trong Kinh SN 20.7 Ani Sutta -- Ngài Minh Châu dịch là Cái Chốt Trống, có viết, trích:

“…này các Tỷ-kheo, các Ông cần phải học tập như sau: “Những bài kinh nào do Như Lai thuyết giảng, thâm sâu, nghĩa lý thâm diệu, xuất thế gian, liên hệ đến Không, chúng tôi sẽ nghe khi các kinh ấy được thuyết giảng; chúng tôi sẽ lóng tai; chúng tôi sẽ an trú chánh tri tâm. Và chúng tôi sẽ nghĩ rằng, các pháp ấy cần phải học thuộc lòng, cần phải học thấu đáo”….” 

“Đó là diệu nghĩa khi viết. Nếu chưa nắm được cách viết về Không (thú thật, bản thân tôi vẫn chưa hiểu hết để sống với diệu nghĩa Không), hãy viết những việc đơn giản để gợi lên suy nghĩ về luật vô thường, và như thế cũng tự nhiên độc giả nhận ra vô ngã và đặc tính bất như ý trong xã hội.”

Phần trao giải bắt đầu với 5 giải khuyến khích, mỗi giải trị giá tiền mặt $200 USD. 

5 Giải Khuyến Khích:

1 -Tâm Nhuận Phúc với bài văn “Đủ Duyên Theo Phật Kiếp Này.” Tác giả Tâm Nhuận Phúc sinh năm 1962 tại Sài Gòn, định cư ở Mỹ từ năm 2006. Qui y từ năm 2010 tại Quận Cam, với Hòa Thượng Thích Phước Tịnh. Bút hiệu cũng là pháp danh. Hiện đang sinh hoạt với nhóm Phật Tử Giới Trẻ.

2 -Thích Tâm Tiến với bài văn “Gặp Lại Đức Phật Lần Đầu Tiên.” Thầy Tâm Tiến đang học tại bang Colorado, ngỏ ý nhờ ban tổ chức chuyển số tiền dù rất nhỏ để giúp đồng bào Vietnam đang bị bão lụt hoặc đồng bào thiên tai hoặc làm từ thiện. 

3 - Tâm Uyển với bài văn “Sư Về Núi.” Thầy Tâm Uyển, pháp hiệu Thích Hải Hiếu hiện đang du học tại Ấn Độ. Vì điều kiện không cho phép, thầy xin đề cử thầy Thích Phổ Hoá, sẽ giúp thầy nhận giải của tổ chức hội. Thầy Tâm Uyển không về tham dự được nên Thầy Thích Phổ Hóa đại diện tiếp nhận Giải.

4 -Đồng Thiện với bài “Có Khác Gì Nhau.” Đạo hữu Đồng Thiện, tên thật là Nguyễn Thanh Hiền sinh năm 1971 quê quán Bình Định Tốt nghiệp trường Đại học Tổng Hợp nay là Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn Sài Gòn khoá 1989-1993.  Đến Mỹ định cư năm 2000, sống với vợ và một con gái. Hiện sinh sống taị thành phố Atlanta thuộc tìểu bang Goergia.

5 -Nhất Tâm Nguyễn Xuân Chiến với bài văn “Thầy và Trò.” 

Giải Ba: về tay tác giả Nguyên Thuần Nguyễn Đằng Giao (Hoa Kỳ) về bài thơ Quét Lá. Tác giả Nguyên Thuần tên thật là Nguyễn Đằng Giao sinh tại Sài gòn trong một gia đình có người mẹ là một Phật tử thuần thành và người cha rất yêu thi ca . Đạo hữu bắt đầu làm thơ từ khi học tiểu học, chủ yếu chỉ để tặng bạn bè. Bài thơ Quét Lá được sáng tác từ cảm hứng trong khi làm công quả quét lá cho Chùa Phước Hòa tại Gò Vấp, Sài gòn. Đạo hữu hiện sống với gia đình và làm việc tại một trường đại học cộng đồng ở Milwaukee, Wisconsin. Trị giá tiền mặt $1,000 USD. Giáo Sư Trần Văn Chi trao Giải.

Giải Nhì: Thuộc về tác giả Lưu Thị - Diệu Liên Lý Thu Linh (Việt Nam) về bài văn Bóng Thời Gian. Tác giả Lưu Thị sinh năm 1946 tên thật là Lý Linh Thu, pháp danh là Diệu Liên thường ký tên nơi các sách dịch và các bài viết về Phật học là Diệu Liên Lý Thu Linh. Du học ở Hoa Kỳ từ năm 1966. Chuyên dịch sách và báo chí Phật Giáo. Tác giả cho biết dịch sách như một cách để học Phật Pháp. Năm 1997 trở về Việt Nam thường trú cho tới nay. Là Cộng tác viên thường xuyên với báo Giác Ngộ và Thư Viện Hoa Sen. Trị giá tiền mặt $2,000 USD. Cư Sĩ Bảo Chung, Thủ Quỹ Ananda Viet Foundation đại diện tác giả Lưu Thị nhận giải từ Giáo Sư Nguyễn Trung Quân trao.

Giải Nhất:  Về tay tác giả Nhất Tâm Nguyễn Xuân Chiến (Huế, Việt Nam) với bài văn: Ông thầy Huế Ròn Huế Rặt. Tác giả Nhất Tâm Nguyễn Xuân Chiến sinh năm 1947 trong một gia đình bình dân theo đạo Phật. Được cha mẹ cho đi học giữa giai đoạn chiến tranh kéo dài, xã hội có nhiều chuyển biến bất thường. Dù khó khăn do vận nước đổi đời vẫn nỗ lực tu học, vẫn đeo đuổi lý tưởng của mình, luôn hành trì và luôn nhớ đại nguyện đã phát ra từ buổi sơ tâm cho đến ngày hôm nay. Tác giả hiện thường trú tại Huế. Là Cộng tác viên thường xuyên với Thư Viện Hoa Sen. Do sức khỏe suy yếu và chi phí tốn kém nên không thể đi Mỹ nhận giải. Tác giả đã ủy quyền cho cháu gái là cô Phương Nguyễn nhận giải. Hòa Thượng Thích Thái Siêu trao Giải. Trị giá tiền mặt $3.000 USD.

Cư Sĩ Quảng Trà Nguyễn Thanh Huy đã đại diện Ban Tổ Chức kính tri ân chư Tôn Đức và cảm ơn quý thiện hữu tri thức, quý tác giả và bằng hữu đã đến tham dự Lễ Trao Giải hôm nay. 

Mọi người cùng chụp hình lưu niệm trong niềm hoan hỷ tràn đầy trước sự thành công đánh khích lệ của buổi Lễ Trao Giải Ananda Viet Awards lần đầu tiên.

Hoà thượng Thích Thái Siêu trao giải Nhất và một giải Khuyến khích cho đại diện tác giả Nguyễn Xuân Chiến ở Việt Nam

HT. Thích Thái Siêu chụp hình chung với các tác giả trúng giải và ban tổ chức

Cư sĩ Quảng Trà Nguyễn Thanh Huy, người dẫn chương trình buổi lễ

Cư sĩ Mật Nghiêm, Chủ tịch Hội Phật Học đuốc Tuệ, Trưởng ban tổ chức đọc diễn văn khai mạc

Cư sĩ Tâm Diệu, Thư Viện Hoa Sen & Ananda Viet Foundation công bố chính thức kết quả giải Ananda Viet Awards

Cư sĩ Nguyên Giác, Một trong 10vị giám khảo chung kết phát biểu

Cư sĩ Tuệ Huy, Tổng Thư Ký Ananda Viet Foundation kiêm thư ký ban tổ chức báo cáo quá trình chấm giải

Xem thêm: Công Bố Kết Quả Giải Viết Về Đạo Phật Ananda Viet Awards:

https://thuvienhoasen.org/a29162/cong-bo-ket-qua-giai-viet-ve-dao-phat-ananda-viet-awards 

LUNG LINH PHẬN NGƯỜI

Thẹn thùng trong nắng mai - Photo: BXK

LUNG LINH PHẬN NGƯỜI

Mênh mông sương trắng ngút ngàn

Nắng mai hé nhụy lỡ làng tử sinh

Thân thấm lạnh bước đăng trình

Bờ mê bến giác lung linh phận người

Tâm Xả Ly: Mỹ Học Của Giải Thoát - Nguyên Giác

Quan cảnh Lễ Trao Giải Ananda Việt Awards 2017 - Photo: BXK

Tâm Xả Ly: Mỹ Học Của Giải Thoát

Nguyên Giác

(LGT. Bài viết để sẽ rút gọn khi nói chuyện trong Lễ Trao Giải Ananda Việt Awards 2017 Chủ Nhật 14/1/2018 tại Trung Tâm Sangha Center, California.)

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Kính bạch Hòa Thượng Thích Thái Siêu và chư tôn đức tăng ni

Kính thưa quý cư sĩ Hội Đuốc Tuệ, Thư Viện Hoa Sen, quý truyển thông và tất cả.

Hôm nay, tôi hân hạnh được Hội Đồng Giám Khảo Giải Viết Về Đạo Phật của Viet Ananda Foundation ủy thác nói vài lời. Bản thân tôi không có gì đặc biệt, chỉ do cơ duyên trong 3 thập niên gắn bó với báo chí trong đạo và ngoài đời thường, và là một người luôn luôn hối thúc các bạn đạo phải tu, phải học, và phải cầm bút viết. Bởi vì, tôi thường nói với bạn hữu rằng hãy hình dung, nếu nhiều thập niên trước, không có sách của quý Thầy như Thích Nhất Hạnh, Thích Thanh Từ, Thích Minh Châu và nhiều vị khác, Đạo Phật bây giờ đã không phong phú như hiện nay.

Thêm nữa, có một kỷ niệm riêng là, khi mới rời trung học, được đọc cuốn “Đốn Ngộ Nhập Đạo Yếu Môn Luận” của ngài Huệ Hải, bản Việt dịch của Thầy Thích Thanh Từ, tuy chưa hiểu nhưng lòng tôi tin tức khắc, và không bao giờ quên là có một Đạo Phật như thế để nhiều thập niên sau ra sức dò tìm lại ngôn ngữ đó trong Kinh Tạng Pali. Đó là sức mạnh của ngôn ngữ.

Khi chúng ta đọc và viết, luôn luôn có một lựa chọn là đọc gì và viết gì. Tất nhiên là chỉ ưa đọc sách hay, và muốn viết hay. Đó là mỹ học của ngôn ngữ. Cũng là một phần của đi tìm cái đẹp trong nghệ thuật. Nói cho đơn giản, cái đẹp là những gì làm chúng ta ưa nhìn, ưa nghe. Một bông hoa đẹp, một ca khúc hay. Trong tất cả các phim về cuộc đời Đức Phật đều có nhạc hay, hình ảnh đẹp, tất cả các tài tử đều đẹp tuyệt trần. Hay là những vần thơ rất hay trong Kinh Pháp Cú, Trưởng Lão Tăng Kệ, Trưởng Lão Ni Kệ. Có vẻ như rằng, hay hơn và đẹp hơn là điều cần thiết để hoằng pháp.

Tuy nhiên, tất cả chúng ta đều nhớ Đức Phật nhiều lần cảnh giác rằng chớ nên ngân nga những dòng kinh chỉ để cho êm tai, mà phải văn, phải tư và phải tu cho thấu đáo. Nghĩa là, chớ nên thuần túy thích thú với những gì chúng ta nghe hay nhìn. Nghĩa là, mỹ học trong nhà Phật phải hướng tới giải thoát. Chệch ra khỏi mục tiêu giải thoát, tất cả nỗ lực mỹ học đều vô ích, thậm chí còn nguy hiểm, vì sẽ lôi kéo chúng ta thêm nhiều kiếp gian nan.

Nơi đây, xin kể một câu chuyện trong Tạng Pali. Câu chuyện kể hôm nay sẽ chỉ đúng 95% thôi, vì sẽ thay đổi một chút để sẽ thích ứng với thời đại của chúng ta. Thí dụ, một nhà sư trẻ gặp một thiếu nữ xinh đẹp tuyệt trần. Cô hiện ra trước mắt, mời gọi sư ra đi… Trưởng Lão Tăng Kệ kể rằng tình hình đó xảy ra với nhà sư trẻ Sundara Samudda. Thiếu nữ nói với nhà sư rằng hai người nên đi chung với nhau trọn đời, tới khi già rồi sẽ cùng tu hành và như thế sẽ chiến thắng trong cả hai thế giới, cõi thế gian và cõi xuất thế gian.

Nhà sư nói, Đức Phật ơi, năm uẩn là không, nhưng sao có người xinh đẹp thế này. Và hốt nhiên, nhà sư trở thành một vị A La Hán. Ngài kể lại trong bài thơ ghi lại ở Trưởng Lão Tăng Kệ 7.1 rằng, lúc đó sự chú tâm thích nghi khởi lên, tâm xả ly hiện lên, cảm thọ ngăn cách hiện ra, liền đắc quả giải thoát, thành tựu ba kiến thức (tức tam minh: biết những kiếp xưa, thấy tương lai, và đoạn trừ phiền não).

Như thế, chúng ta phải có tâm xả ly hiện tiền thường trực. Có nghĩa là, không bụi nào dính vào được, bất kể sắc thọ tưởng hành thức nào đi nữa. Nghĩa là, giữ tâm vô sở trụ thường trực.

Như thế, trường hợp này, nhan sắc là cái được nhìn thấy đã gây chấn động trong tâm nhà sư, và cái đẹp là cơ duyên để giải thoát. Thực tế, đồng thời, cũng có thể sẽ là cạm bẫy. Khi chúng ta viết văn, làm thơ, soạn nhạc, làm phim… cũng là góp một phần vào hoạt động mỹ học, có thể hoặc là giăng thêm nhiều cạm bẫy, hoặc là khuyến tấn đường giải thoát.

Thời này, chúng ta đang sống trong một thời khác với ông bà mình. Khác rất xa. Vì những cơ duyên tiếp cận với mỹ học phong phú hơn thời xưa rất nhiều.

Chúng ta đã nhìn thấy những người đẹp nhất trên thế giới, qua màn ảnh truyền hình, qua mạng YouTube. Chúng ta đã nghe những giọng ca hay nhất qua mạng Internet. Chúng ta đã nhìn thấy những bức tranh đẹp nhất lịch sử nhân loại, những họa phẩm trị giá vài chục triệu đôla. Chúng ta đã nhìn thấy những phong cảnh đẹp nhất thế giới. Chúng ta đã xem rất nhiều trận bóng đá vô địch thế giới. Chúng ta đã nhìn thấy nhiều triệu người xuống đường ở nhiều nơi trên thế giới. Ông bà mình đâu có được cơ duyên như thế.

Không chỉ qua mạng Internet đâu. Chính nhiều người trong chúng ta đã có cơ duyên gặp gỡ, theo học, nói chuyện … với những vị Thầy nổi tiếng như Đức Đạt Lai Lạt Ma, Thầy Nhất Hạnh, Thầy Thanh Từ, Thầy Thánh Nghiêm, Thầy Goenka, Thầy Philip Kapleau… Tương tự, nếu chúng ta ở Sài Gòn hay Quận Cam, chúng ta hẳn là đã từng có cơ duyên quen biết, gặp gỡ các nhạc sĩ, họa sĩ, nhà thơ, nhà văn Việt Nam nổi tiếng nhất thế giới. Với ông bà mình, thế giới lớn vô cùng tận. Với chúng ta, khi điện thoại tinh khôn mở ra, thế giới như dường  trở thành một góc phố.

Và chúng ta đã say đắm với cõi này. Có khi nhấc điện thoại lên, nghe một giọng nói nỉ non, lòng chợt bâng khuâng. Chúng ta viết truyện ngắn, cố gắng viết cho hay để in thành sách. Chúng ta làm thơ, rồi tìm anh nhạc sĩ bạn thân để nhờ phổ nhạc. Chúng ta đã say đắm với cõi này. Và chúng ta bơi trong cõi của thẩm mỹ thế gian.

Nhưng cũng tuyệt vời của thời này là chúng ta đã đọc nhiều hơn ông bà mình về Đạo Phật. Chúng ta đang sống trong một thời bùng nổ thông tin. Giáo pháp của Đức Phật có khắp nơi trên mạng. Nam Tông, Bắc Tông, Thiền Tông, Tịnh Độ… viết bằng tiếng Việt, bằng tiếng Anh. Chúng ta lên YouTube, gặp rất nhiều giảng sư Phật giáo. Nghĩa là, trước mắt chúng ta cũng là những ngón tay chỉ trăng. Cả chân trời giải thoát mở rộng ra trước mắt.

Khi thông tin tới tràn ngập như thế, nên nhận ra cho kỹ những gì có lợi cho việc tu học và hoằng pháp. Tự mình phải học và tu cho nhiều, học và tu cho kỹ, học và tu để thấu hiểu tại sao chư tổ phương Nam nói thế này, phương Bắc nói thế kia. Gốc chỉ là một tâm, nhưng dùng lời là trăm sai, ngàn khác. Chớ nên nóng lòng và ngộ nhận, lại xoay qua quy chụp rằng đây mới đúng, rằng kia là sai… Nhu cầu tìm hiểu còn quan trọng hơn nữa, khi chúng ta nhận thấy rằng thế hệ trẻ hơn đang tiếp cận với nhiều tôn giáo khác, và ngay khi học Phật, các em cũng gặp nhiều cách học Phật khác nhau ở Hoa Kỳ.

Tôi may mắn từ Việt Nam đã được bổn sư dặn là chớ nên tranh luận với ai. Do vậy, trong đạo, chưa từng tranh luận với ai; còn ngoài đời, chỉ tranh luận một ít thôi, khi bất đắc dĩ. Có những cuộc tranh luận, tôi tránh né và để tới nhiều năm sau, có khi cả thập niên sau mới viết tới đề tài đó, để không bị hiểu là muốn tranh cãi. Có khi tôi tự hỏi, tại sao mình có thể thoát rất nhiều cuộc tranh cãi, trong khi ngồi giữa phố Bolsa trong nghề báo là đủ thứ để tranh cãi, và trong khi giáo lý nhà Phật đầy sương khói, đầy ẩn mật – không lẽ không tranh cãi?

Có lẽ bí mật ở chỗ này: tôi ngồi giữa nơi đông người, nhưng vẫn luôn luôn thấy mình lặng lẽ, cô tịch, cố gắng sống theo lời Đức Phật dạy về hạnh đơn độc như con tê giác đi riêng một lối trong góc rừng.

Và tôi sống với một hạnh phúc vô cùng tận, mỗi khi ngồi xuống, bắt đầu gõ chữ viết về Đạo Phật. Viết là hành vi đơn độc. Vì không ai có thể viết kiểu tập thể được. Cũng như tu vậy, tu là đơn độc. Không ai tu giùm ai được, cũng không ai viết giùm ai được. Mỗi khi ngồi gõ chữ, tôi lại hình dung tới bài Kinh về con tê giác đi trong rừng. Hạnh phúc này tuyệt vời, tuy chưa phải là giải thoát, vì bản thân mình có tu cao siêu gì đâu, nhưng hành động viết đã làm tôi bay vượt ra ngoài những say đắm thế gian.

Tất cả những người viết về Đạo Phật, dù bằng bất kỳ ngôn ngữ nào, đều có thể trải qua kinh nghiệm này: Trên trang giấy, và bây giờ là nơi màn hình vi tính, khi chúng ta có sự chú tâm thích nghi, và khi gõ chữ với tấm lòng thiết tha giải thoát, tất cả những say đắm trong cõi thẩm mỹ thế gian đều biến mất; và rồi, lời dạy của Đức Phật được hiển lộ trở lại, qua ngôn ngữ của thời này. Như thế, người viết sẽ thấy hạnh phúc vô cùng tận.

VIẾT GÌ, VIẾT THẾ NÀO

Trong Thanh Tịnh Đạo Luận, Chương IV, Đoạn 41, nói rằng khi tập Thiền, có người thích nghi với ngồi, có người thích nghi với đứng, với nằm, với đi bộ… Tôi nghĩ, có thể ghi thêm là, có người thích nghi với viết.

Và đó là, khi kết thúc một thời của say đắm, sẽ là khởi đầu của một thời của giải thoát.

Nhưng viết thế nào? Nơi đây, xin dẫn ra một số lời Đức Phật dạy.

Trước tiên, nên nhìn thấy Đức Phật đã khiển trách về những người sử dụng ngôn ngữ hoa mỹ, không nắm bắt yếu nghĩa Phật pháp.

Như vậy, ưu tiên nên là, viết lên được PHÁP NGHĨA KHÔNG. Đức Phật thường nói tới nói tới yêu cầu học về Emptiness trong nhiều kinh, thí dụ như câu “deep, deep in their meaning, transcendent, connected with emptiness” trong Kinh SN 20.7 Ani Sutta -- Ngài Minh Châu dịch là Cái Chốt Trống, có viết, trích:

“…này các Tỷ-kheo, các Ông cần phải học tập như sau: “Những bài kinh nào do Như Lai thuyết giảng, thâm sâu, nghĩa lý thâm diệu, xuất thế gian, liên hệ đến Không, chúng tôi sẽ nghe khi các kinh ấy được thuyết giảng; chúng tôi sẽ lóng tai; chúng tôi sẽ an trú chánh tri tâm. Và chúng tôi sẽ nghĩ rằng, các pháp ấy cần phải học thuộc lòng, cần phải học thấu đáo”….” – (1)

Đó là diệu nghĩa khi viết. Nếu chưa nắm được cách viết về Không (thú thật, bản thân tôi vẫn chưa hiểu hết để sống với diệu nghĩa Không), hãy viết những việc đơn giản để gợi lên suy nghĩ về luật vô thường, và như thế cũng tự nhiên độc gỉả nhận ra vô ngã và đặc tính bất như ý trong xã hội.

Trong tương tác với xã hội, đương nhiên phải viết sự thật, nhưng viết thế nào?

Kinh Tăng Chi Bộ, Phẩm Bà La Môn, Kinh AN 5.198, bản dịch của Hòa Thượng Thích Minh Châu viết:

“Nói đúng thời, nói đúng sự thật, nói lời nhu hòa, nói lời liên hệ đến lợi ích, nói với lời từ tâm. Thành tựu năm chi phần, này các Tỷ-kheo, các lời là thiện thuyết, không phải ác thuyết, không có phạm tội và không bị những người có trí chỉ trích.” (2)

Có một điểm nên thấy, rằng khi viết lời ngợi ca Chánh Pháp, chúng ta sẽ được khen ngợi. Và chúng ta có thể sẽ rơi trở lại vào cõi “một thời của những say đắm thế gian.”

Như vậy, xin dẫn ra Kinh Tương Ưng SN 22.95, Đức Phật dạy rằng hãy quán sát rằng: Thân như chùm bọt nước, thiệt sự là rỗng không; thọ như bong bóng nước, thiệt sự là rỗng không; tưởng như ráng nắng chiều, thiệt sự là rỗng không; hành như thân cây chuối, bóc từng lớp ra cũng chỉ thấy là không; và thức là trò ảo thuật, thiệt sự là rỗng không.

Đức Phật dạy, do vậy, phải tu như  "lửa cháy trên đầu, phải tận lực tu tới mức bất khả hư hoại." (Bản Anh dịch của Bhikkhu Bodhi: Let him fare as with head ablaze, Yearning for the imperishable state.)

Thấy toàn thể thân tâm là rỗng không như thế, thì mình viết gì đi nữa cũng là rỗng không. Nhưng phải hiểu thấu Chánh pháp, và chớ chấp không. Thực sự là có cảnh giới bất động, gọi là Niết Bàn, tức là vượt qua tầm mắt của Thần Chết, như Đức Phật dạy ở câu cuối của Kinh SN 22.95.(3)

Tương tự, trong Kinh Pháp Cú, Kệ 46, HT Thích Minh Châu dịch rằng Đức Phật dạy quán sát:

46. "Biết thân như bọt nước,

Ngộ thân là như huyễn,

Bẻ tên hoa của ma,

Vượt tầm mắt thần chết."

Khi Đức Phật đọc Kệ 46 xong, một vị sư tức khắc đắc quả A La Hán.

Trong khi đó Kinh Pháp Cú, Kệ 170 viết rằng Đức Phật dạy hãy quán khắp thế giới là:

170. "Hãy nhìn như bọt nước,

Hãy nhìn như cảnh huyễn!

Quán nhìn đời như vậy,

Thần chết không bắt gặp."

Có nghĩa là, quán toàn thân và quán toàn thế giới hệt như bọt nước, như ráng nắng là sẽ bất tử. Riêng bài Kệ 170 có ghi chú là khi Đức Phật nói kệ xong, 500 vị sư tức khắc đắc quả A La Hán. (4)

Đó cũng là Bát Nhã Tâm Kinh vậy. Tức là, luôn luôn nhìn thấy toàn thể thế giới như ráng nắng chiều. Như thế, những gì mình viết tự nhiên cũng sẽ nhẹ như ráng nắng chiều thôi. Trong cái nhìn toàn thể như ráng nắng như thế, sẽ không chấp vào cái thấy có ta hay người, có nam hay nữ, có Việt hay Tây, hay Tàu, hay Ấn Độ…

Mỗi người chúng ta là một ráng nắng lung linh. Không ráng nắng nào giống ráng nắng nào. Do vậy, mỗi người chúng ta đều độc đáo, đều đa sắc, đều biến dạng lung linh trong vẻ đẹp riêng của mỗi người. Nhưng tận cùng các vẻ đẹp của các ráng nắng vẫn là Rỗng Rang Trống Không. Tất cả chỉ như trò ảo thuật của một cõi mê lộ đầy khổ đau, và chúng ta đang cần dò tìm lối để bước qua bờ bên kia.

Câu hỏi tới đây là, cụ thế, giữ tâm như thế nào trong khi viết? Bởi vì hành vi viết là phải nghĩ tới những chuyện quá khứ, phải nghĩ tới tương lai, phải nghĩ tới hiện tại… mới có chuyện để viết. Nhưng Đức Phật từng dạy rằng, như thường nghe trên mạng, chớ nghĩ tới quá khứ, chớ nghĩ tới tương lai, hãy sống với hiện tại… vậy thì, làm sao viết?

Đúng ra không phải là chớ nghĩ tới quá khứ, hiện tại, vị lai. Bởi vì bất cứ pháp nào ở quá khứ hay tương lai, khi chúng ta nghĩ tới, là tức khắc trở thành đối tượng của ý thức trong hiện tại. Lời dạy ngắn gọn trong Kinh Kim Cang là Ưng vô sở trụ, tức là Chớ để tâm dính mắc vào bất kỳ pháp nào.

Ý nghĩa đó nói rõ trong Kinh Pháp Cú, Kệ 142, khi Đức Phật dạy một viên quan đại thần rằng phải có tâm xả ly, chớ để tâm dính mắc, chớ mơ tưởng, dù là thương/ghét, buồn/vui gì với quá khứ, tương lai, hiện tại… khi tâm xả ly tất cả các pháp, khi tâm xa lìa tất cả vướng mắc, tức thời tham dục và say đắm sẽ lắng xuống và con sẽ nhận ra Niết Bàn (by not having any clinging, craving and passion will be calmed in you and you will realize Nibbana). Lúc Đức Phật nói kệ xong, quan đại thần Santati tức khắc đắc quả A La Hán, bất kể rằng quan có nghiệp sát rất nặng sau một trận chiến và vừa mới truy hoan mừng thắng trận.(5)

Chúng ta thấy rằng, ngay khi để tâm rỗng rang với tất cả mọi thứ, lúc đó bạn sẽ nhìn thấy tâm mình bình lặng dễ dàng. Và ngay khi ngồi xuống, mở máy tính lên, bắt đầu gõ chữ, là khép lại vĩnh viễn một thời của say đắm, để chữ hiện ra trong tâm thức giải thoát. Hãy là một con tê giác trong rừng chữ nghĩa. Hãy giữ tâm xả ly hiện tiền thường trực. Từng chữ chúng ta viết xuống nhất định sẽ là từng cái vươn cánh của một con chim đã biết bay giữa bầu trời Tánh Không, nơi sẽ không một dấu vết nào của thế gian dò ra nổi. Và tâm xả ly chính là mỹ học của giải thoát.

Xin trân trọng cảm ơn Hòa Thượng Thích Thái Siêu chứng minh buổi lễ, cảm ơn chư tôn đức Tăng Ni, cảm ơn Hội Phật Học Đuốc Tuệ, cảm ơn Thư Viện Hoa Sen và Ananda Viet Foundation, và cảm ơn tất cả thính chúng. Xin chúc lành tất cả.

GHI CHÚ:

(1) Kinh SN 20.7. Bản Việt dịch ở: https://suttacentral.net/vn/sn20.7    

Bản Anh dịch: https://www.accesstoinsight.org/tipitaka/sn/sn20/sn20.007.than.html  

(2) Kinh AN 5.198 - https://suttacentral.net/vn/an5.198  

(3) Kinh SN 22.95 -- https://suttacentral.net/vn/sn22.95  

(4) Kinh Pháp Cú - Kệ 46: http://www.tipitaka.net/tipitaka/dhp/verseload.php?verse=046  

Kệ 170: http://www.tipitaka.net/tipitaka/dhp/verseload.php?verse=170   

(5) Kinh Pháp Cú, Kệ 142 - http://www.tipitaka.net/tipitaka/dhp/verseload.php?verse=142

Quý cư sỹ tham dự (từ trái): Tâm Huy, Nguyên Giác, Tâm Thường Định, Nguyên Từ, Quảng Pháp, Nguyên Trà - Photo: Đoàn Tâm Thuận