TÂM-QUẢNG-NHUẬN: ĐỌC TÂM THƯ NHƯ ĐỌC LẠI MÌNH

TÂM-QUẢNG-NHUẬN: ĐỌC TÂM THƯ NHƯ ĐỌC LẠI MÌNH

I. Nhiếp Sự Vụ (Trưởng) Thanh Niên và Sứ Mệnh Kết Nối Sinh Mệnh Giáo Hội

Trong cấu trúc hành chánh của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất theo Hiến Chương Giản Lược hiện hành – nhằm đáp ứng tình thế ngặt nghèo của đạo pháp giữa thời đại bủa vây – vai trò Nhiếp Sự Vụ Thanh Niên (như Tổng vụ Thanh Niên trong Viện Hóa Đạo trước đây) không chỉ là bộ phận phụ trách chuyên môn về thanh thiếu nhi, mà còn là nhịp cầu nối then chốt giữa thế hệ đang trưởng thành và lý tưởng của Giáo Hội.

Nhiếp Sự Trưởng Thanh Niên mang trọng trách dẫn dắt toàn bộ sinh hoạt thanh niên Phật tử, tiêu biểu là Gia Đình Phật Tử Việt Nam, trong và ngoài nước. Đây không phải chỉ là vai trò điều hành mang tính hành chánh đơn thuần mà là một vị trí mang sứ mệnh giáo dục, hướng dẫn và truyền thừa Chánh pháp cho thế hệ hậu lai – một hình thức kế thừa trong dấn thân, với bổn phận hun đúc niềm tin Tam Bảo, ý thức lịch sử và trách nhiệm đối với tiền đồ của Phật giáo Việt Nam trong hoàn cảnh bị chèn ép đủ đường bởi ngoại lực lẫn nội chướng.

Ngày nay, trong hoàn cảnh Giáo Hội phục hoạt giữa không gian đầy thử thách – nơi tiếng nói độc lập bị phong tỏa, nơi truyền thông và pháp lý không đứng về phía chân lý – thì vai trò của Nhiếp Sự Trưởng Thanh Niên lại càng trở nên sống còn. Đây là nơi bồi dưỡng nhân sự, tiếp lửa lý tưởng, làm thành cầu nối giữa tâm nguyện thâm sâu của hàng Giáo phẩm lãnh đạo và khát vọng phụng sự mãnh liệt của tầng lớp trẻ.

Trong thời Chư Tăng Thống đời thứ ba – Hòa thượng. Thích Đôn Hậu, thứ tư – Hòa thượng. Thích Huyền Quang, thứ năm – Hòa thượng Thích Quảng Độ, cho đến Cố Đại lão Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ – người đã cưu mang Phật sự Giáo Hội trong cơn quốc nạn và pháp nạn – Gia Đình Phật Tử chưa bao giờ bị xem là một tổ chức ngoại vi, mà chính là "hình bóng của Giáo Hội trong lòng quần chúng." Cố Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, trong những giai đoạn cuối đời, đã nhiều lần trông cậy nơi tổ chức chúng ta làm hậu thuẫn tinh thần, nhân lực và viễn kiến, giúp hoàn thiện cơ chế phục hoạt Giáo Hội không phải như một danh nghĩa, mà như một thực thể hành hoạt.

Do đó, trong bối cảnh hiện nay, Gia Đình Phật Tử Việt Nam – đặc biệt những nhân tố đã trưởng thành, đang hiện diện tại hải ngoại – không thể chỉ xem mình là đơn vị "hỗ trợ" hay "theo sát" Hòa thượng Nhiếp Sự Trưởng Thanh Niên, mà cần tự nhận lấy một phần trong sứ mệnh yểm trợ toàn diện tiến trình phục hoạt Giáo Hội. Không phải để "giúp đỡ" Giáo Hội, mà là để tiếp nối và đồng hành, như là một phần chi phần không thể tách rời.

Sự tương tác này không thể chỉ diễn ra ở cấp nghi lễ hay biểu tượng, mà phải được thể hiện qua những hành động cụ thể:

– Góp phần đào tạo thế hệ Huynh trưởng thấu triệt giáo lý và ý thức tổ chức;

– Cộng tác chặt chẽ với Nhiếp Sự Trưởng Thanh Niên để tạo mạng lưới sinh hoạt và giáo dục liên kết xuyên biên giới;

– Đề nghị sáng kiến hoằng pháp và bảo vệ Chánh pháp phù hợp với bối cảnh quốc tế, nơi quyền tự do tôn giáo và thông tin có thể được vận dụng để hỗ trợ Giáo Hội Mẹ.

Từ góc nhìn này, có thể nói rằng: Nhiếp Sự Vụ Thanh Niên không đơn giản chỉ là cơ cấu hành chánh, mà là một trong huyết mạch điều tiết “buồng tim” cho tương lai của Giáo Hội. Và GĐPT chính là hệ tuần hoàn cần tỉnh thức và bền bỉ để vận hành nguồn sinh khí ấy đi khắp tứ phương.

Nếu chúng ta thực sự thấm nhuần lời di huấn của các bậc Tôn túc tiền bối, thì sự yểm trợ ấy không còn là lời hứa hẹn hay khẩu hiệu, mà là hành động hiện tiền, trách nhiệm lịch sử, và sự đáp lời thầm lặng mà cố Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ từng gửi gắm nơi ánh mắt mỏi mòn nhìn về tương lai trước ngày viên tịch.

Những nhận định ấy của cố Hòa Thượng, không riêng xác lập vai trò hành chánh của Nhiếp Sự Trưởng, mà còn khơi mở một chiều sâu đạo lý: làm thế nào để việc phụng sự thanh niên không chỉ đúng vai mà còn đúng pháp? Trong tinh thần đó, nếu chiếu theo lời dạy của Đức Phật trong Tứ Nhiếp Pháp – Bố thí, Ái ngữ, Lợi hành và Đồng sự – thì hành trạng của người gánh vác trách nhiệm thanh niên thực sự là một pháp môn giáo hóa vừa mực thước vừa đầy tính thực tiễn.

Bấy giờ, trong bối cảnh nhiều biến động của tổ chức hiện nay – khi những mâu thuẫn nội bộ đang âm thầm tích tụ, khi tình Lam bị xói mòn bởi nghi kỵ và ngã chấp, và khi sự kết nối giữa Gia Đình Phật Tử và Giáo Hội ngày càng trở nên mờ nhạt – một lá Tâm Thư đã được viết ra, không phải như một văn bản hành chánh, mà như một tiếng nói lặng lẽ mà đau đáu từ trái tim của người phụng sự lâu năm cho lý tưởng tuổi trẻ. Lá thư ấy – mang danh nghĩa của Nhiếp Sự Vụ Thanh Niên GHPGVNTN – không ra đời từ áp lực của hoàn cảnh, mà từ nỗi lo sâu xa cho vận mệnh của một dòng chảy truyền thừa, cho tương lai của một tổ chức được khai sinh bằng tâm huyết, hy sinh và lý tưởng Bồ-tát hạnh.

Lá thư không phán xét công tội ai. Nhưng chính vì không có, nên nó chạm vào tất cả. Nó nói lên những điều tưởng như ai cũng biết, nhưng lại ít người dám nói. Nó lật mở những vết thương đã lâu không được gọi tên, để nhắc nhớ rằng: khủng hoảng trong tổ chức không bắt đầu từ một cuộc tranh chấp, mà bắt đầu từ sự đứt đoạn truyền thông – từ sự im lặng giữa những người đáng lẽ phải thấu hiểu nhau nhất. Và cũng từ khoảng trống đó, những thế lực chia rẽ, những lời dèm pha, những toan tính danh lợi – từng bước len vào thân thể tổ chức như một thứ vi trùng khó lường.

Chính vì vậy, lá thư của Thầy không thể chỉ đọc qua cho có, mà phải đọc như một cơ hội để nhìn lại chính mình – để tìm lại chất liệu tình Lam đang dần mờ nhạt trong đời sống tập thể. Đó là lý do tại sao chúng ta cần dừng lại, lắng nghe và cùng nhau bước tiếp, không phải bằng hô khẩu hiệu, mà bằng một cuộc hồi tâm thật sự – sâu xa, thực tiễn và đầy lòng thiết tha.

II. Thắp Lại Ngọn Đèn Tỉnh Thức: Một Lời Từ Tâm Gởi Gia Đình Phật Tử Việt Nam

Có những lúc trong dòng sinh mệnh của một tổ chức, ta không cần thêm những khẩu hiệu rực rỡ hay những bản văn sắt đá, mà chỉ cần một lời nói dịu dàng mà thẳng thắn, chân thật mà sâu sắc, đủ để lay động cõi lòng – như một hồi chuông giữa đêm sâu, đánh thức những ai đang mộng tưởng giữa thế sự nhiễu nhương. Tâm thư mới đây của Nhiếp Sự Trưởng Thanh Niên, Hòa thượng Thích Minh Tâm, chính là một hồi chuông như thế.

Không biện minh. Không tranh cãi. Không chối bỏ hiện thực. Chỉ là một lời tự thốt từ trái tim của người gánh vác sứ mạng, dành cho chính những người đồng hành – anh chị em Lam viên trong và ngoài nước – đang trên cùng một hành trình phụng sự đạo pháp và dân tộc. Và điều mà Thầy chỉ ra – không phải là lỗi lầm, mà là cơn mộng du tập thể: sự lạc hướng trong sinh hoạt, sự chia rẽ trong tổ chức, và sự rạn vỡ dần dần trong chất liệu thiêng liêng của tình Lam.

Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên mà thông tin lan truyền như nước lũ, nhưng hiểu biết lại nghèo nàn như sa mạc. Trong chính tổ chức này – Gia Đình Phật Tử Việt Nam – nơi từng được gây dựng bằng nước mắt, máu và cả lý tưởng tinh ròng của bao thế hệ – đang lặng lẽ diễn ra những đổ vỡ. Không phải do thế lực nào từ bên ngoài, mà chính từ bên trong: khi những người thiện tâm không đủ sáng suốt; khi những người giữ vai trò hướng đạo lại không đủ truyền thông; và khi lòng người thiếu niềm tin nhưng thừa nghi kỵ.

Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất – từ bao lâu nay là bóng cây đại thụ che chở cho dòng sinh hoạt GĐPT – đang lên tiếng. Không phải bằng pháp chế, cũng không bằng răn đe. Mà bằng tiếng gọi của tình thương: “Không làm là sai nhất. Sai phải biết sửa. Làm nhiều sẽ lộ sơ hở, và bị tấn công, nhưng không làm gì cả thì chính là đang để cái sai lan rộng mà không ai cản.” Câu nói ấy – tưởng đơn sơ – nhưng là kết tinh của một trí tuệ từng trải, một từ tâm muốn cứu vớt, và một nhắc nhở nghiêm trọng: đã đến lúc phải tỉnh lại.

Bởi vì, nếu truyền thông chánh niệm không được thiết lập, nếu thông tin không được định hướng, nếu các kênh kết nối giữa GĐPT và Giáo hội không được khơi thông – thì không sớm thì muộn, những nhánh rời rạc sẽ tàn úa, và cái gọi là tổ chức chỉ còn là một vỏ rỗng. Người ta sẽ nhân danh lý tưởng để loại trừ nhau, nhân danh tổ chức để nghi ngờ lẫn nhau, và nhân danh đạo pháp để đẩy nhau vào hố sâu của chấp ngã và vọng tưởng.

Không phải vô cớ để cùng nhau nhắc lại ý nghĩa “chánh niệm truyền thông” – đó không phải chỉ là việc ra thông báo, phát biểu, hay tổ chức hội nghị. Mà là sự gầy dựng lại mạch máu truyền thông nội tại giữa các cấp hướng dẫn, giữa GĐPT và Giáo hội, giữa người đi trước và lớp kế thừa. Phải có nơi để Huynh trưởng tâm sự, phải có kênh để đoàn sinh được hiểu, và phải có ánh sáng để những hiểu lầm không trở thành vết thương mãi không lành.

Đây không còn là lúc để lên án, để kết tội ai. Mà là lúc để mỗi chúng ta, nếu còn thương tổ chức này, còn trân quý màu áo Lam này, hãy trở về với sự phản tỉnh. Phải tự hỏi chính mình: mình đang phụng sự ai, mình đang bảo vệ điều gì, và mình đang sống với nhau bằng tâm gì? Nếu chỉ vì chức danh, vì “bệ phóng tinh thần”, vì cái bóng ảo ảnh của quyền lực chức danh, thì tất cả đều vô nghĩa. Chỉ có một lý do xứng đáng để ở lại với GĐPT – ấy là tình thương, là lý tưởng giác ngộ, là Bồ-đề tâm không đòi trả ơn.

Trong bức thư, Hòa thượng nhắc đến hình ảnh Đề-bà-đạt-đa như một “người trợ duyên” cho Phật – đó là cách nhìn bi trí của người hành đạo. Biết nhìn cái chống đối như cơ hội tu sửa, biết nghe tiếng phê bình như tiếng chuông cảnh tỉnh. Nhưng đó cũng là một đòi hỏi: nếu không có trí tuệ để biết nhận sai, nếu không có lòng khiêm hạ để biết lắng nghe – thì sự hiện diện của chúng ta trong tổ chức này sẽ không còn ý nghĩa gì ngoài việc góp phần kéo rời những nhánh còn đang kết nối yếu ớt.

Và nếu có một điều cuối cùng cần nói, thì đó là điều Hòa thượng viết với tất cả chân tình: “Vô thường tấn tốc – khi nhắm mắt xuôi tay, để lại gì sau đó?” Câu hỏi ấy không dành cho một ai, mà dành cho tất cả. Dành cho những ai đã từng phát nguyện, từng dấn thân, từng thắp đèn trong đêm tối. Hãy tự hỏi chính mình: ta để lại điều gì – một vết nứt hay một cánh cửa, một sự chia rẽ hay một cơ hội hàn gắn?

Gia Đình Phật Tử không thể là một đoàn thể hoài niệm quá khứ, cũng không thể trở thành một câu lạc bộ đạo đức trang trí. Nó phải là nơi thực hành lý tưởng Bồ-tát giữa đời sống đầy biến động này. Và điều đó chỉ có thể thành tựu nếu chúng ta hợp nhất trong chánh kiến, chánh ngữ, chánh tư duy, và xây dựng lại nền truyền thông nội tại như xây dựng một ngôi chùa bằng trái tim – nơi ai cũng có thể quay về, ai cũng được lắng nghe, và không ai bị bỏ lại phía sau.

Lá thư đã gióng lên một tiếng chuông. Còn ta – có đủ tĩnh thức để lắng nghe, có đủ dũng cảm để hành động, và có đủ khiêm cung để hạ cái tôi xuống – nhằm giữ lại điều quý giá nhất: tình Lam và con đường phụng sự đạo pháp – dân tộc – nhân loại.

Phật lịch 2569 - Dương lịch 05 tháng 06, 2025

Tâm-Quảng-Nhuận

____________________________

Bài đăng tại Thư Viện Phật Việt: https://thuvienphatviet.com/