Vesak (Lễ Tam Hợp) được tổ chức như là sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới trong nền văn minh nhân loại. Đó là ngày người sáng lập tôn giáo đầu tiên trên thế giới – Đức Phật – được sinh ra. Trước Đức Phật và ngay cả sau Đức Phật, hầu hết mọi tôn giáo đều được thành lập bởi một nhà tiên tri hoặc một vị thầy được truyền cảm hứng. Ngược lại, Đức Phật hoàn toàn là con người và không tuyên bố quyền lực thần thánh nào. Tuy nhiên, Ngài đã cố gắng cung cấp khả năng lãnh đạo tuyệt vời cho hàng triệu người theo dõi chỉ đơn giản dựa trên phẩm chất lãnh đạo của con người. Và Ngài đã để lại cho những ai theo mình một tấm gương và một khung khái niệm về sự lãnh đạo mẫu mực có thể được coi là tiến bộ vượt bậc ngay cả trong thế kỷ XXI.
Theo John Quincy Adams, một nhà lãnh đạo cũng là người có hành động truyền cảm hứng cho những người khác mơ ước nhiều hơn, học hỏi nhiều hơn, làm nhiều hơn và trở nên tốt hơn. Các nhà lãnh đạo thường lấy cảm hứng từ những người khác để họ tuân theo một quá trình hành động nhất định nhằm đạt được một hoặc nhiều mục tiêu. Ảnh hưởng mà anh ta có thể có đối với những người khác chủ yếu phụ thuộc vào sức thu hút và tính cách của người lãnh đạo.
Một người lãnh đạo cần phải có kiến thức, đúng hơn là hiểu biết hơn những người còn lại; anh ấy có thể giữ cho những người theo mình bình tĩnh trong những tình huống bất lợi và quan tâm đến phúc lợi của họ. Một nhóm sinh viên đại học gần đây đã được yêu cầu lập danh sách những phẩm chất mà họ mong đợi từ một nhà lãnh đạo. Danh sách họ đưa ra bao gồm Chính trực, Tầm nhìn, Chiến lược, Giao tiếp hiệu quả, Thuyết phục, Khả năng thích ứng, Rộng lượng, Động lực, Làm việc theo nhóm, Hài hước, Ra quyết định, Sáng tạo, Linh hoạt, Thông cảm, Tận tâm và Khả năng tuân theo lý trí là những yếu tố quan trọng nhất đối với một nhà lãnh đạo . Lãnh đạo thực sự là một trách nhiệm đầy thách thức.
Theo các nhà tư tưởng lãnh đạo hiện đại, một nhà lãnh đạo nên có tầm nhìn và sứ mệnh, thành phần thiết yếu nhất trong lãnh đạo. Một tầm nhìn là một bức tranh rõ ràng về tương lai. Nó xác định những gì một người muốn trở thành hoặc đạt được như một mục tiêu. Cái thấy của Đức Phật đã được phát biểu rất rõ ràng từ lúc Ngài mới là một hành giả tu Bồ-đề. Như ngụ ý là nguyện vọng được lập dưới chân Đức Phật Dipankara, Ngài muốn tự mình giác ngộ, thoát khỏi vòng sinh tử và làm cho người khác cũng được giác ngộ và giải thoát. Ngài ấy đã biến nó thành hiện thực sau một hành trình dài và gian khổ qua Luân hồi. Mặc dù có nhiều khó khăn và thất bại, Đức Phật không bao giờ đi chệch khỏi con đường của mình mà vẫn kiên trì cho đến khi đạt được mục tiêu của, đó là sự Giác ngộ. Được hướng dẫn bởi tầm nhìn của mình, đã thực hiện một sứ mệnh toàn diện là giúp mọi người trong vũ trụ có một cuộc sống hạnh phúc hơn. Nhiệm vụ của Ngài đã được tuyên bố với Ma vương, ác quỷ, khi đáp lại lời mời nhập niết bàn sớm của mình. Tuyên bố rằng Ngài muốn tạo ra một nhóm tứ chúng, bao gồm nam, nữ cư sĩ, tăng và ni, những người đã học tốt Giáo pháp và Giới luật, thực hành nó, giảng dạy nó và phản ứng phê phán bất kỳ sự xuyên tạc nào của thông điệp. Đó là một sứ mệnh dựa trên tình yêu và trí tuệ phổ quát.
Khái niệm lãnh đạo của Phật giáo như được minh họa trong cuộc đời của Đức Phật có nhiều đặc điểm độc đáo bên cạnh những phẩm chất lãnh đạo thông thường mà các nhà tâm lý xã hội tranh luận ngày nay. Điều quan trọng nhất là Đức Phật không bao giờ tạo ấn tượng cho các đệ tử rằng Ngài đang áp đặt quyền lãnh đạo lên họ. Ngài muốn khẳng định rằng những người theo mình có cơ hội đạt được những đỉnh cao tương tự và trở thành những người ngang hàng với mình. Vai trò mà Ngài muốn đóng là vai trò của một người thầy tốt bụng, người chỉ đường cho sự xuất sắc, đây không phải là mục tiêu bất khả thi đối với những người dõi theo.
Đức Phật muốn sự lãnh đạo được cảm nhận một cách tinh tế và không gây tổn hại. Điều này được nhấn mạnh trong câu trả lời của Đức Phật đối với yêu cầu của Ananda về việc ‘nói điều gì đó’ về (tương lai của) Tăng đoàn. Đức Phật, hiểu rằng yêu cầu của Ananda có nghĩa là chỉ định một vị lãnh đạo tương lai, nên nói: “Này Ananda, tôi chưa bao giờ nghĩ rằng các nhà sư phụ thuộc vào tôi hoặc tôi đang điều hành Tăng đoàn. Bất cứ giáo lý nào tôi đã dạy họ và các quy tắc kỷ luật mà tôi đã thiết lập có thể trở thành thủ lĩnh của họ.” Điều này không nên được coi là một cái cớ để tránh một cuộc đấu tranh lãnh đạo vì Đức Phật đã đưa ra quan điểm này ngay cả trước đó. Khi ngài ngỏ lời với sáu mươi vị A-la-hán đầu tiên trước khi gửi họ đến thế gian nói chung, ngài nói: “Ta đã thoát khỏi mọi xiềng xích, con người và chư thiên; các ngươi cũng đã tự giải thoát mình khỏi mọi xiềng xích, con người và chư thiên.” Điều này cho thấy rằng Đức Phật muốn đối xử bình đẳng với những đệ tử đã đạt được mục tiêu. Nơi nào muốn thể hiện sự khác biệt, Ngài chọn chỗ hẹp nhất, nói rằng mình là maggakkhayi (người chỉ đường) trong khi những người đi theo là magganuga (người đi trên con đường). Vì vậy, Ngài tạo niềm tin cho người theo, thuyết phục rằng anh ta được chủ nhân công nhận đáng kính. Trên thực tế, điều này giúp phát triển lòng kính trọng và tình yêu đối với bậc thầy trong tâm trí của các môn đồ.
Mặt khác, điều này cho thấy một phẩm chất lãnh đạo khác mà Đức Phật nêu gương; khiêm tốn. Theo các nhà tư tưởng xã hội hiện đại, đó là một phẩm chất lãnh đạo hiệu quả. Nhà lãnh đạo khiêm hạ có thể nói chuyện với những người theo dõi một cách thân thiện hơn. Thân thiện được coi là một phẩm chất tuyệt vời trong đạo đức Phật giáo và có những lúc Đức Phật tự gọi mình là một vị thầy thông cảm và thân thiện (anukampakena hitesina). Các nhà sư có thể đến gặp Đức Phật bất cứ lúc nào thuận tiện cho cả hai bên và thảo luận về các vấn đề hoặc kinh nghiệm của họ.
Gương lãnh đạo tốt này được xây dựng trên sự tin tưởng, tình yêu và sự hiểu biết đòi hỏi mức độ chính trực cá nhân cao. Warren Bennis, được biết đến rộng rãi như một bậc thầy về lãnh đạo hiện đại, đã xác định tính chính trực là phẩm chất mà một nhà lãnh đạo đáng tin cậy nên đề cao. Chính trực có nghĩa là lời nói và hành động phù hợp với các giá trị bên trong. Một nhà lãnh đạo chính trực có thể được tin tưởng và sẽ được ngưỡng mộ vì tôn trọng các giá trị vững chắc. Các nhà lãnh đạo đáng tin cậy thực hành những gì họ dạy. Họ làm những gì họ nói và nói những gì họ làm. Đây chính xác là ý nghĩa trong khẩu hiệu của ông ‘Yathavadi-Tathakari, Yathakari-Tathavadi. Đức Phật là một hình mẫu lý tưởng cho các tu sĩ noi theo. Đức Phật không tin một người vô đạo đức không có nguyên tắc có thể lãnh đạo người khác. Ngài nói: “Người đang chìm trong bùn không thể nào kéo người khác đang chìm trong vũng bùn được. Nhưng có thể một người không chìm trong bùn sẽ kéo một người khác đang chìm trong vũng bùn.” Ngài rất tự tin vào sự chính trực của mình và chịu để những người theo dõi mình kiểm tra nhân cách của mình. Ngài đã dạy họ một thử nghiệm để thử thách các nhà lãnh đạo tôn giáo và yêu cầu các tín đồ của mình cũng áp dụng thử nghiệm này. Ngài rất cởi mở trong cuộc sống cá nhân của mình và không giữ bí mật với các tín đồ. Trong một số bài giảng, hãy lưu ý rằng Đức Phật giao tiếp với các đệ tử về những trải nghiệm cá nhân trong quá khứ của ngài vì không có gì phải che giấu và có nhiều điều để học hỏi.
Khái niệm lãnh đạo của Phật giáo có thể được kết tinh từ cách Đức Phật cung cấp các cơ hội đào tạo cho những người theo Ngài. Ngài cho rằng hậu bối nên tôn trọng và học hỏi tiền bối. Có tám mươi nhà sư cao cấp mà Đức Phật đã xác định là những chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Sự chính trực và thành tựu cá nhân của họ đến mức Ngài nhắc nhở những người khác rằng có nhiều điều để họ học hỏi từ những nhà sư cao cấp như vậy. Một lần, Đức Phật tán dương Sariputta và Moggallana như những thước đo của hành vi lý tưởng. Điều này một lần nữa cho thấy một phẩm chất lãnh đạo khác có trong Phật giáo. Các nhà lãnh đạo cũng nên đào tạo những người khác để lãnh đạo. Họ phải nhìn thấy tài năng của họ, đánh giá cao và khuyến khích họ và giới thiệu cho những người khác nữa. Khi thi hành bổn phận của người thầy Đức Phật nói một người thầy tốt hãy giới thiệu học trò của mình với đồng nghiệp của mình. Có những dịp Đức Phật ủy nhiệm cho các đệ tử cao niên có năng lực đảm nhận trách nhiệm huấn luyện các đệ tử nhỏ tuổi và quan sát các hoạt động của họ.
Agganna Sutta cung cấp cho chúng ta những phẩm chất lãnh đạo mà nhiều người ban đầu được cho là đã từng mong đợi. Có thông tin cho rằng họ đã tiếp cận một người có ngoại hình hấp dẫn, dễ chịu và có năng lực (abhirupataro, pasadikataro, mahesakkataro) và yêu cầu anh ta chấp nhận vai trò lãnh đạo của họ. Nói cách khác, họ tìm kiếm một người cân bằng về phẩm chất chỉ huy và dễ chịu. Lời khuyên dành cho các nhà lãnh đạo chính trị cũng cung cấp thêm thông tin về khái niệm lãnh đạo của Phật tử. Định nghĩa từ nguyên được đưa ra cho thuật ngữ ‘raja’ tức là ‘Dhammena janam ranjetiti raja’ có nghĩa là nhà vua với tư cách là người lãnh đạo nhân dân nên làm cho mọi người hài lòng bằng các chính sách cao quý. Về vấn đề này, bất kỳ nhà lãnh đạo nào cũng nên giữ cho nhóm của mình hài lòng bằng các chính sách tốt. Một nhà lãnh đạo không phải là một ông chủ luôn ra lệnh và sử dụng các biện pháp khắc nghiệt để bắt mọi người tuân theo mệnh lệnh của mình. Với những kỹ thuật giao tiếp tốt, anh ta nên thu hút sự tôn trọng từ họ không phải bằng vũ lực mà bằng những cách dễ chịu. Anh ta nên biến mình thành một người dễ chịu để chung sống.
Trong bài kinh cakkavatti sihanada, Đức Phật liệt kê năm đặc điểm mà một nhà cai trị lý tưởng thể hiện trong cương vị của mình:
- Có thể phân biệt tốt xấu (Atthannu)
- Biết lẽ phải (Dhammannu)
- Biết giới hạn của hình phạt, v.v. (Mattannu)
- Biết thời gian thích hợp cho công việc xét xử, khéo léo và linh động. (Kalannu)
- Biết cộng đồng của mình; họ là loại người nào. (Parisannu)
Một nhà lãnh đạo chính trị, theo Phật giáo, cần phải có một mức độ đạo đức cao. Nó đặc biệt như vậy khi một hệ thống quân chủ đang thịnh hành. Nhà vua thường có quyền lực to lớn tập trung vào ông ta mà một vị vua vô đạo đức có thể lạm dụng. Để ngăn chặn sự lạm dụng như vậy, Phật giáo đề xuất rằng họ nên rèn luyện bản thân theo 10 nguyên tắc gọi là raja Dhamma.
- Bố thí (Dana)
- Đạo đức (Sila)
- Từ thiện (Pariccaga)
- Chính trực (Ajjava)
- Mềm dẽo (Maddava)
- Tự chủ (Tapa)
- Trầm tĩnh (Akkodha)
- Bất bạo động (Avihimsa)
- Kiên nhẫn (Khanti)
- Không chướng ngại (Avirodha)
Các nhà lãnh đạo nên hoàn vẹn về mặt đạo đức, có lòng trắc ẩn và phải có một tầm nhìn và sứ mệnh rõ ràng. Họ không nên lạm dụng vai trò lãnh đạo của mình để tự tôn vinh bản thân hoặc trục lợi cá nhân. Họ phải là người giao tiếp tốt và có thể đại diện cho tập thể tổ chức với tư cách là người có thể nói thay cho tập thể tổ chức đó.
Theo: The Nation Thailand
The Buddha’s concept of leadership
The Nation Thailand
Vesak is celebrated as the beginning of a new era in human civilization. It is the day the world’s first human founder of a religion – the Buddha – was born. Before the Buddha, and even after him, almost every religion was founded by either a prophet or an inspired teacher. The Buddha, on the contrary, was purely human and claimed no divine authority. Yet he managed to provide an unsurpassingly great leadership to millions of followers simply on human leadership qualities. And he left to his followers an example and a conceptual frame for exemplary leadership that could be seen as remarkably progressive even in the twenty first century.
According to John Quincy Adams, a leader is one whose actions inspire others to dream more, learn more, do more, and become more. Leaders normally get others inspired to follow a certain course of action to achieve a goal or goals. The influence he can have on followers mostly depends on the charisma and personality of the leader.
A leader needs to have knowledge, rather be more aware than the rest of the people; he could keep followers cool in adverse situations, and care for the welfare of his followers. A group of college students were recently asked to make a list of qualities they would expect from a leader. The list they made consisted of Integrity, Vision, Strategy, Effective Communication, Persuasion, Adaptability, Generosity, Motivation, Teamwork, Sense of Humour, Decision Making, Creativity, Flexibility, Sympathy, Dedication and Amenability to Reason as the most vital for a leader. Leadership is indeed a challenging responsibility.
A leader should have a vision and a mission, the most essential ingredient in leadership, according to modern leadership thinkers. A vision is a clear picture of the future. It defines what one wants to become or achieve as a goal. The Buddha’s vision was very clearly stated from the time he was just a Bodhi-aspirant. As implied in is aspiration made at the feet of the Buddha Dipankara, he wanted to become himself enlightened, get free from life-death continuum and make others also enlightened and free. He made it a reality after a long and arduous journey through Samsara. Despite much hardships and setbacks the Buddha never veered from his course but persevered until he achieved his goal, the Enlightenment. Guided by his vision he made an inclusive mission of helping everyone in the universe to live a happier life. His mission was stated to Mara, the evil one, when he responded to his invitation to an early parinibbana. He stated that he wanted to create a four-fold following, comprising of laymen, laywomen, monks and nuns, who, having learned the Dhamma and vinaya well, practice it, teach it and respond critically to any distortion of the message. It was a mission based on universal love and wisdom.
The Buddhist concept of leadership as it is exemplified in the life of the Buddha has many unique features in addition to the usual leadership qualities that social-psychologists enlist today. The most important was that the Buddha never gave the impression to his followers that he was imposing leadership on them. He wanted maintain that there was the possibility to his followers to attain the same heights and become his equals. The role he wanted to play was that of a kind teacher who showed the way for excellence which was not an impossible goal for the followers.
The Buddha wanted the leadership to be felt in a subtle and non-inflicting manner. This is underscored in the Buddha’s respond to Ananda’s request on ‘saying something’ on (the future of) the Sangha. The Buddha, having understood that the request of Ananda meant an appointment of a future leader, said: “Ananda, it never occurred to me that the monks are dependent on me or I am governing the Sangha. Whatever teachings I have given them and the rules of discipline I have instituted may become their leader.” This should not be taken as an excuse made to avoid a leadership struggle since the Buddha had made this stand even prior to this. When he addressed the first sixty Arahants before sending them to the world at large he said: “I am freed from all shackles, human and divine; you also have freed yourself from all shackles, human and divine.” This shows that the Buddha wanted to treat the followers who had attained the goal as his equals. Where the difference wanted to be shown he chose the narrowest, stating that he was maggakkhayi (the one who gave road directions) while the followers were magganuga (who trod the path). Thus he instils confidence in the follower convincing that he has respectable recognition from the master. This, in effect, helps to develop appreciation and love towards the master in the minds of the followers.
On the other hand, this shows another leadership quality that the Buddha exemplifies; humility. It is, according to modern social thinkers, an effective leadership quality. Modest and humble leader can address the followers in friendlier way. Friendliness is considered a great quality in the Buddhist ethics and there were times that the Buddha called himself as a sympathetic and friendly teacher (anukampakena hitesina). The monks could approach the Buddha any time it was convenient for both parties and discuss their problems or experiences.
This kind of fine leadership built on trust, love and understanding demands a high degree of personal integrity. Warren Bennis, widely known as a modern leadership guru, has identified integrity as a quality that a credible leader should uphold. Integrity means alignment of words and actions with inner values. A leader with integrity can be trusted and will be admired for adhering to strong values. Credible leaders practice what they teach. They do what they say and say what they do. This was exactly what was meant in his motto ‘Yathavadi- Tathakari, Yathakari-Tathavadi. The Buddha was an ideal role model for monks to emulate. The Buddha did not believe an immoral person without principals could lead others. He said: It is impossible that one who is himself sunk in the mud should pull out another who is sunk in the mire. But it is possible that one not sunk in the mud himself should pull out another who is sunk in the mire.” He was so confident in his personal integrity that he lay bear his own personality to be examined by his followers. He taught them an acid test for testing religious leaders and asked his followers to apply the test to his as well. He was very open in relation to his personal life and kept no secrets from the followers. In some of his discourses we note that the Buddha communicates with disciples of his past personal experiences as there was nothing to hide and much to learn from.
The Buddhist concept of leadership could be crystallised from the way the Buddha provided training opportunities for his followers. He believed that the juniors should respect and learn from the seniors. There were eighty senior monks that the Buddha had identified as specialists in various fields. Their personal integrity and attainments were such that he reminded the others that there were much for them to learn from such senior monks. Once, the Buddha extolled Sariputta and Moggallana as the measures of ideal behaviour. This again shows another leadership quality implied in Buddhism. The leaders should train others also for leadership. They must see their talents, appreciate and encourage them and introduce to others too. When enlisting the duties of teachers the Buddha said a good teacher introduce his students to his colleagues. There were occasions that the Buddha deputised capable senior followers to undertake the responsibility of training junior disciples and observed their activities.
Agganna Sutta provides us the leadership qualities the early men are supposed to have expected of their leader. It is reported that they approached ‘physically attractive, pleasant and capable (abhirupataro, pasadikataro, mahesakkataro) person and asked him to accept their leadership. In other words, they looked for a balanced person of commanding and pleasant qualities. Advice given to political leaders also provides more information on the leadership concept of Buddhists. The etymological definition given to the term ‘raja’ i.e., ‘Dhammena janam ranjetiti raja’ meant that the king as the leader of people should make people happy with noble policies. Any leader, for that matter, should keep his group happy with good policies. A leader is not a boss who keeps giving orders and use harsh measures to keep everyone follow his orders. With good communicative techniques he should draw respect from them not by force but by pleasant ways. He should make himself a pleasant person to live with.
In the cakkavatti sihanada sutta the Buddha enumerates five characteristics an ideal ruler shows in his dealings:
1 Atthannu (able discriminate good from bad)
2 Dhammannu (knows righteousness)
3 Mattannu (knows the limit of punishment etc.)
4 Kalannu (Knows suitable time for court work, pleasure and tour)
5 Parisannu (Knows his assembly; as to what type of people are they).
A political leader, according to Buddhism, should have a high degree of moral integrity. It is especially so when a monarchical system is prevailing. The king normally has enormous power centred upon him which an immoral king could abuse. To prevent such abuse, Buddhism proposes that they should train themselves in 10 principles called raja Dhamma.
1. Dana (generosity)
2. Sila (morality)
3. Pariccaga (philanthropy)
4. Ajjava (Uprightness)
5. Maddava (Gentleness)
6. Tapa (Self-control)
7. Akkodha (Absence of anger)
8. Avihimsa (Non-violence)
9. Khanti (patience)
10. Avirodha (Non obstruction)
Leaders should be morally integral, compassionate and must have a clear vision and mission. They should not abuse their leadership for self-glorification or personal gain. They have to be good communicators and be able to represent the group as persons able to talk for the group.
