Tại sao phải hối tiếc những điều không hẳn là hoàn toàn xấu
Tâm Quảng Nhuận dịch Việt | theo Buddhability
Không có gì mà chúng ta trải qua trong cuộc sống là lãng phí hoặc không thể chuyển hóa.
Những điều hối tiếc, tất cả chúng ta đều có. Đôi khi điều đó có thể đơn giản như ước rằng chúng ta đi vào một con phố nhỏ thay vì đường cao tốc bởi vì bây giờ đang kẹt xe và đi làm muộn. Hoặc nó có thể là điều gì đó nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như tự hỏi liệu chúng ta có đánh mất cơ hội xây dựng cuộc sống như mong muốn chỉ vì một sai lầm trong quá khứ hay không.
Amy Summerville, phó giáo sư tâm lý học tại Đại học Miami [https://www.miamioh.edu/], điều hành một phòng thí nghiệm nghiên cứu tập trung vào cách thức và lý do tại sao mọi người trải qua sự hối tiếc. Trong một cuộc phỏng vấn podcast năm 2017 với NPR’s Hidden Brain [https://www.npr.org/transcripts/550249439?storyId=550249439], Summerville đề cập đến lý do tại sao cô ấy lại hối hận trong việc học tập:
Một trong những điều … khiến tôi hối hận… sự thật rằng hối hận là một trong những cảm xúc phổ biến nhất của chúng ta. Theo một số ước tính, đó là cảm xúc phổ biến trong cuộc sống hàng ngày và là cảm xúc tiêu cực phổ biến nhất mà chúng ta đề cập đến.
Không có gì ngạc nhiên khi hối tiếc là cảm xúc theo sau, trước nó là cảm xúc tiêu cực. Tất cả chúng ta đều có mối quan hệ mà chúng ta ước rằng chúng ta đã kết thúc sớm hơn, cảm thấy như chúng ta đã lãng phí quá nhiều thời gian. Hoặc, sự nghiệp mà chúng ta đã từ bỏ theo đuổi kỳ cùng một công việc bàn giấy chẳng giúp được gì nhiều hơn là để trả các hóa đơn. Nhưng trong Phật giáo, không có điều gì chúng ta trải qua trong đời là lãng phí hoặc không có khả năng thay đổi.
Đạo Phật dạy rằng thay vì cứ mắc kẹt trong quá khứ, chúng ta nên sống trong giây phút hiện tại vì đây là nơi khởi đầu cho tương lai. Nếu bạn không thích con người của ngày hôm qua hoặc thậm chí 20 phút trước, bạn có khả năng quyết định mẫu người mà bạn sẽ hướng tới, bắt đầu từ bây giờ.
Theo nghĩa đó, ngay cả mối quan hệ hoặc công việc tưởng chừng như bị lãng phí cũng thực sự có giá trị lớn bởi vì nếu không có nó, làm sao bạn biết trở thành người mà bạn hằng mong muốn sẽ như thế nào?
Đó không phải là về những gì đã xảy ra (hoặc không xảy ra), mà là về những gì trong trái tim của chúng ta vào lúc này.
Thay vì bị quá khứ giam cầm, bằng cách chuyển hóa tư duy hoặc quyết tâm, chúng ta có thể thay đổi ý nghĩa của quá khứ; thông qua hành động của mình, chúng ta có thể tạo ra giá trị và mở ra con đường cho một cuộc sống mới bắt đầu từ giây phút hiện tại. | Ikeda, Tháng 10 năm 2019 Đạo Phật Sinh Động, tr. 62
Vì vậy, thứ mà chúng ta đã và đang nắm giữ và tự vượt thắng, nó không phải là nguồn gốc của sự hối tiếc. Nó có thể là lý do để chúng ta nhận ra một tương lai tươi đẹp. Là Phật tử, mỗi sáng khi chúng ta tụng kinh, giống như tự tạo cho mình một cuộc sống mới.
Bởi vì mỗi ngày chúng ta phải quyết định rằng mọi khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta đều có giá trị, ngay cả những phần chúng ta có xu hướng che đậy.
Thay vào đó, chính nhờ những điều đó mà chúng tôi có thể phát triển.
Hãy nói với bản thân vào lần tiếp theo khi bạn mắc kẹt trong một vòng lặp lại cảm xúc hối tiếc, “Này, tôi có thể trưởng thành từ điều này và trở thành người mà tôi hằng mong muốn”. Và chỉ bắt đầu, từ thời điểm này trở đi.
Why Having Regrets Isn’t Totally Bad
Buddhability
Nothing we experience in life is ever wasted or out of our power to change.
Regrets, we all have them. Sometimes it can be as simple as wishing we had taken a side street instead of the freeway because now we’re stuck in traffic and late to work. Or it can be something more serious, like wondering if we’ve lost the chance to build the life we want because of a past mistake.
Amy Summerville, an associate psychology professor at Miami University, runs a research lab focused how and why people experience regret. In a 2017 podcast interview with NPR’s Hidden Brain, Summerville mentions why she got into studying regret:
One of the things that … drew me to regret … is the fact that regret is among our most common emotions. By some estimates, it’s the second most common emotion mentioned in daily life and the most common negative emotion that we mention.
It’s no surprise that regret is the second-most common experienced emotion, and the first is negativity. We all have that relationship we wish we had ended earlier, feeling like we wasted so much time. Or, the career we put off pursuing for the same old desk job that did little more than pay the bills. But in Buddhism, nothing we experience in life is ever wasted or out of our power to change.
But in Buddhism, nothing we experience in life is ever wasted or out of our power to change.
Buddhism teaches that rather than remaining stuck in the past, we should live in the present moment because this is where the future is created. If you don’t like the person you were yesterday or even 20 minutes ago, you have the ability to decide what type of person you will be moving forward, starting now.
In that sense, even the seemingly wasted relationship or job is actually of major value because, without it, how would you know what it looks like to become the person you’ve always wanted to be?
It’s not about what happened (or didn’t happen), it’s about what’s in our hearts at this moment.
Instead of being imprisoned by the past, by transforming our mind-set, or deep-seated resolve, we can change the meaning of our past; through our actions, we can create value and open the way to a new life starting from this present moment. | October 2019 Living Buddhism, p. 62
So that thing we’ve been holding on to and beating up ourselves about, it doesn’t have to be a source of regret. It can be the reason we realize a beautiful future. As Buddhists, every morning when we chant Nam-myoho-renge-kyo, it’s like giving ourselves a new lease on life.
Because each day we get to decide that every aspect of our lives has value, even the parts we tend to hide away.
Because each day we get to decide that every aspect of our lives has value, even the parts we tend to hide away.
Rather, it’s because of those things that we are able to grow.
Tell yourself the next time you’re stuck in a loop of regret, “Hey, I can grow from this and become the person I’ve always wanted to be.” And just start, from this moment forward.
