Thursday, January 26, 2012

Dòng Sông Nhỏ

                                      Sông Côn *, Bình Định - mùa hoa lộc vừng (ảnh: Trần Phan)
                                             Ven sông Gò Bồi *, Bình Định (Ảnh: Uyên Thu)


Dòng Sông Nh
 Ngày nói chuyện cùng Quyên, gởi các bạn trường cũ.

trời lạnh gió sầu gay gắt
cơn mưa nặng hạt
nỗi buồn tênh
nhớ những giọt nắng ấm quê hương
tuổi thơ ngây
tinh nghịch đến trường
mái tóc thề vấn vương
thương hoài tiếng ru của gió
dòng sông nhỏ
chảy cuộc tình sa mạc
huyền thoại thuở nào
biển cả im ả sóng
vầng trăng thanh
mộng ước
ngoài hiên mưa vẫn đổ
giật mình nữa kiếp rong chơi
đông tây trời chưa sáng
bẽ bàng
tiếng vọng hôm qua
hay tiếng gọi mai sau
gió lại hú triền miên
về phút giây hiện tại.


Sacramento Jan. 2012.


* Những dòng sông nhỏ ở tỉnh Bình Định mà tác giả thuở nhỏ đã biết đến.

Monday, January 23, 2012

KHAI BÚT ĐẦU NĂM


KHAI BÚT ĐẦU NĂM
Mưa xuân rơi hạt buông lơi
Thiền môn hoan hỷ nụ cười Như Lai
Hương hoa vẫn rạng Phật đài
Sắc không tỏ rỏ Không Hai* nhiệm mầu.

Xuân Nhâm Thìn
*Bất Nhị


Khai Bút Đu Năm
Ai bảo tha hương không đón Tết
Nàng xuân mơn mớn cúc vàng hoe
“Ai bảo đông tàn hoa rụng hết…”
Mừng xuân áo mới, lụa là khoe

Xuân Tân Mão

THẦY CHÚC TẾT ĐẦU NĂM



THẦY CHÚC TẾT ĐẦU NĂM
           Kính dâng Thầy Minh Đạt

Năm mới Thầy khuyên nên tu học
Tu thân, rèn chí, sắt thành kim.
Vô thường đầu núi vầng trăng mọc
Con nguyện tu hành thoát cõi mê.


Xuân Nhâm Thìn - 2012.

Thursday, January 19, 2012

Định dịch bài thơ Xuân Vãn của Vua Trần Nhân Tông (1258 – 1308).


                                 Ảnh: Nguyễn Sanh Tỵ

Định dịch bài thơ Xuân Vãn 
của Vua Trần Nhân Tông (1258 – 1308).
                                                                                Tâm Thường Định


            Ngài là một vị vua anh minh lỗi lạc, một nhà văn hóa lớn, một thi sĩ uyên thâm, một thiền sư đắc đạo, và hơn hết Ngài là một vị Sư Tổ Thiền Việt Nam. Ngài sáng lập dòng Thiền Trúc Lâm Uyên Tử lúc ngài 41 tuổi sau khi nhường ngôi lại cho con là Vua Trần Anh Tông (1276-1320).  Trong những thi phẩm của Ngài, thơ xuân chiếm một phần rất lớn.  Một trong những bài thơ đó là bài “Xuân Vãn”.  Có lẽ Ngài chỉ mượn cảnh mùa xuân để diễn đạt sự chứng ngộ của Ngài. Mà sự chứng ngộ của riêng Ngài thì làm sao kẻ phàm phu tục tử như chúng ta có thể thấu triệt được. Bài thơ như sau:



XUÂN VÃN  
Niên thiếu hà tằng liễu sắc không,  
Nhất xuân tâm sự bách hoa trung.  
Như kim khám phá Ðông hoàng diện,  
Thiền bản, bồ đoàn khán trụy hồng. 

(Dịch nghĩa: Khi còn trẻ (chúng ta/nhà Vua) chưa từng hiểu rõ “sắc” với “không” / Mỗi khi xuân đến vẫn xao xuyến/gửi lòng trong trăm hoa / Ngày nay đã khám phá/nhận diện được bộ mặt của Chúa xuân / Ngồi trên nệm cỏ/bồ đoàn nhà thiền ngắm cảnh hoa hồng rụng).  Bài thơ này đã có nhiều người dịch, ví dụ:

Xuân Muộn
Tuổi trẻ chưa tường không với sắc,
Lòng xuân mãi vướng với trăm hoa;
Nay đà hiểu hết được lẽ thật,
Bình thản ngồi trông bóng xuân qua.
(Phan Thành Khương dịch)

Xuân Muộn
Tuổi trẻ chưa tường lẽ sắc không,
Xuân sang, hoa nở, rộn tơ lòng.
Chúa xuân nay đã thành quen mặt,
Nệm cỏ ngồi Thiền ngó rụng hồng.
(Trích từ bài của Nguyễn Công Lý)

Nhưng có lẽ chúng tôi thích nhất là lối dịch rất thoát của Ôn Trúc Lâm.

CUỐI XUÂN 
Thuở bé chưa từng rõ sắc không,  
Xuân về hoa nở rộn trong lòng.  
Chúa Xuân nay bị ta khám phá,  
Thiền bản, bồ đoàn, ngắm cánh hồng. 

 (Hòa thượng Trúc Lâm dịch - Trích từ bài của thầy Thích Thông Huệ)

Riêng cá nhân chúng tôi, thì cũng định dịch ra như sau:

XUÂN QUA
Tuổi trẻ chưa tường tỏ sắc không
Tâm xuân vừa đến trăm hoa lòng
Bây chừ hiểu rỏ thềm chân lý
An nhiên tĩnh tọa cánh hồng rơi.

Đọc qua, đọc lại vẫn chưa diễn đạt những gì Sư Tổ muốn nói, rồi lại đổi thành:

XUÂN RÃI
Tuổi trẻ chưa tường tỏ sắc không
Tâm xuân vừa đến trăm hoa lòng
Chúa Xuân hiện hữu thừa chân lý
Giường Thiền tĩnh toạ thấy hồng rơi. (Tâm Thường Định dịch)

Bài thơ này được cư sỹ Nguyên Giác dịch ra tiếng Anh là:

The Late Spring
When I were young, I did not understand the existence and the emptiness. 
Now the spring flowers bloom, and I am blissful to see clearly the face of the spring.  
From the Zen bed, sitting on a grass mat, I keep watching the falling roses. 


Rồi chúng tôi theo gót anh cũng mạo muội dịch ra tiếng Anh như sau:

Spring Perspective
The young don’t understand existence or emptiness
Their inner spring arrives and hundreds of flowers start to bloom
A clear understanding and realization of the true path arises
Sitting and reflecting on the falling of the rose petals. (Phe Bach translated)

Nhưng cũng chưa hài lòng lắm, nên dịch lại là:


The Inner Spring
When I was young, I didn't quite understand existence or emptiness
The spring comes and I am still excited as hundreds of flowers start blooming
Now, realizing the inner spring is always here; it is the true path
Sitting on the Zen mat acknowledging the falling of the rose petals. (Phe Bach translated)

           
            Nói tóm lại, chúng ta không thể thấu triệt được những gì đã chứng ngộ, là trí tuệ bát nhã, là tinh thần Bồ tát Ðại thừa của vị Thiền Sư đắc đạo.  Hay như Thầy Thông Huệ nhấn mạnh:“Thuở bé chưa từng rõ sắc không / Xuân về hoa nở rộn trong lòng”: Thuở bé là lúc còn non tuổi đời, cũng là khi còn ấu thơ về đạo lý. Nhân một ngày xuân đi dạo trong vườn thượng uyển, Thái Tử thấy trăm hoa đua nở tỏa hương ngào ngạt. Chưa thấu hiểu lý Bát Nhã, chưa rõ thể tánh không của các pháp, Thái Tử ngỡ thân tâm cảnh đều thật có. Ý thức chấp ngã chấp pháp mạnh mẽ, nhất là trong điều kiện thuận lợi về vật chất, Ngài làm sao tránh khỏi rộn ràng xao xuyến khi thấy cảnh xuân về? Mà cá nhân chúng tôi, ở tuổi Tam thập nhi lập, thì làm sao dịch cho hay được.  Mình bị giới hạn những cái gì mình đang là.  Cho nên, mặc dù tất cả chúng ta có ý nghĩ tốt, nhưng dịch những bài thơ thiền đã được chứng ngộ như vậy thì chúng ta chưa đạt được, nên chúng ta hãy để nguyên như vậy:

XUÂN VÃN  
Niên thiếu hà tằng liễu sắc không,
Nhất xuân tâm sự bách hoa trung.
Như kim khám phá Ðông hoàng diện,
Thiền bản, bồ đoàn khán trụy hồng. 

  
Sacramento, cuối Đông 2011.
   

Tham Khảo:


1.     Nguyễn Công Lý, Trần Nhân Tông với cảm hứng mùa xuân. Giáo Ngộ Online. http://giacngo.vn/PrintView.aspx?Language=vi&ID=5B4250

2.    Nguyễn Lang, Việt Nam Phật Giao Sử Luận, I-II-III, Nhà Xuất Bản Văn Học, Hà Nội.  2000.


3.    Phan Tấn Hải, Trần Nhân Tông - Đức Vua Sáng Tổ Một Dòng ThiềnNguyên Giác dịch và bình. Thư Viện Hoa Sen http://www.thuvienhoasen.org/D_1-2_2-134_4-12424_5-50_6-1_17-39_14-1_15-1/

4.    Phan Thành Khương, Mùa Xuân, Lại (*) Đọc Thơ Xuân Của Hoàng Đế Trần Nhân Tông (1258 – 1308). Văn Chương Việt. http://www.vanchuongviet.org/index.php?comp=tacpham&action=detail&id=17424


5.    Thích Thông Huệ, Bài thơ XUÂN VÃN của Ðiều Ngự Giác Hoàng - Trần Nhân Tông. Thư Viện Hoa Sen. http://www.thuvienhoasen.org/D_1-2_2-137_4-9805_5-50_6-1_17-41_14-1_15-1/

Đã đăng ở Nguyệt San Chánh Pháp, bộ mới số 3 và Thư Viện Hoa Sen.

<a name="<$BlogItemNumber$>">&nbsp;</a>


Tuesday, January 17, 2012

HỘI NGỘ SUM VẦY

HỘI NGỘ SUM VẦY
      Thân tặng BTC và bà con họp mặt năm nay.
Gặp nhau họp mặt đong đầy
Hội ngộ Phước Lý sum vầy có nhau
Làng quê đùm bọc đã lâu
Giúp người nghèo khổ ốm đau xã mình
Thương sao cuộc sống đậm tình
Tình làng nghĩa xóm lung linh tấm lòng
                        *
                     *     *
Ta về trong cõi sắc không
Màng chi danh lợi huyễn không vô thường.

Sắp vào Xuân Nhâm Thìn, Stockton, CA.
Đêm hội ngộ Phước Lý 2012

Monday, January 16, 2012

Cắt Móng Tay Cho Mẹ

For music, please watch it here on YouTube.  The slideshow is designed by Hoang Nguyen.
http://www.youtube.com/watch?v=JGJ7c_b2MI4&feature=youtu.be

Thơ: Bạch X. Phẻ
Nhạc và trình bày: Nguyễn Văn Quang

Xin đọc bài tiếng Anh ở đây. For English Version, please click here:


Version 2:
https://www.youtube.com/watch?v=TFtC9YPjrCE

Cắt Móng Tay Cho Mẹ
                    Kính dâng Mẹ

cắt móng tay cho mẹ
đôi tay gầy xanh xao
bao yêu thương thuở nào
đều dành cho con cháu

bao nỗi khổ niềm đau
mẹ truân chuyên lo gánh
nuôi cho con đủ cánh
bay khắp những tầm xa

nay con mẹ một nhà
thương yêu và đùm bọc
ở mẹ con được học
từ bi sao bao la

tình mẹ dãi ngân hà
mênh mông và bất diệt
cắt móng tay cho mẹ
Pháp Hoa kinh ngân xa

Tâm Phật ở trong ta
Kim Cương kinh - tay Mẹ.





                                                           Thư pháp: Võ Việt Tuấn



                                                                       

Thursday, January 12, 2012

TÌNH XUÂN

                                               Ảnh lấy từ bài Tình Xuân trong Thư Viện Hoa Sen.


TÌNH XUÂN


Xuân pháo đỏ cúc vàng bánh tét
Con thơ cười giữa tiếng trống lân
Khói nghi ngút giữa nhan và pháo
Chan hòa trong nắng ấm tình xuân


Xuân pháo đỏ cúc vàng mức kẹo
Tiếng Mẹ già khấn vái giữa trời
Lòng thành kính hướng về quê mẹ
Cầu bình an bên nớ bên ni


Xuân pháo đỏ cúc vàng hoa rượu
Hương hoa nào Ba uống chưa say
Sáng tinh mơ giọt sương hiện hữu
Vừa giật mình nữa kiếp vội bay


Xuân pháo đỏ cúc vàng bánh tét.
Nét cổ truyền dân tộc Việt Nam
"Cây có cội, nước có nguồn"
Tổ tông bất diệt tâm hồn Việt ta.


Xuân Nhâm Thìn
Sacramento, CA 2012.

Đã đăng ở Nguyệt San Chánh Pháp, bộ mới số 2 Thư Viện Hoa Sen.

Monday, January 9, 2012

THƠ ĐỔ VỀ ĐÂU



TH
Ơ Đ V ĐÂU

Thơ đổ về đâu giọt hư không
Càng khôn vũ trụ những nỗi lòng
Hồn thơ lãng đãng không gian tĩnh
Nếm chớp vô thường cõi sắc không.

Sunday, January 8, 2012

Nẻo Về


Nẻo Về

Giọt sương long lanh
Nắng vàng vừa hé
Lá xanh mới mẽ
Nếm lẽ vô thường

Giọt sương long lanh
Thấy mình trong lá
Nắng đâu vội vã
Vô ngã muôn trùng

Giọt sương long lanh
Càn khôn vũ trụ
Hợp tan vô tụ
Nẻo về hư không.

TÓC XƯA


Tóc Xưa

Tóc mây gợi vẻ kiêu sa
Màn đêm óng ả la đà tóc em
Mưa rơi gió hú bên thềm
Giọt thương giọt nhớ êm đềm hư vô

Phù sinh có bến có bờ
Có chung có thủy có về có đi
Tình ai mới có xuân thì
Vô thường cho mối tình si thuở nào.

Đã đăng ở Báo Chánh Pháp vào tháng 10, 2011


Friday, January 6, 2012

Quê Hương - Tuổi Học Trò Lưu Luyến

                                               Trường Xưa - ảnh Huỳnh Thị Tuyết


                                                 Trường PTCS Xã Nhơn Lý - ảnh Bạch Thị Hoa


Quê Hương - Tuổi Học Trò Lưu Luyến
        kính tặng thầy Hạnh, thầy Uyên, thầy Đức, TTT và các bạn cùng lớp.

nhìn hình xưa hai mươi ba năm trước
tuổi học trò tiểu học thật dễ thương
bao kỷ niệm thiếu thời vẫn vấn vương
hồn tràng ngập tiếng lòng bao xao xuyến

quê hương hỡi ngàn đời lưu luyến
mỗi lần về thương nhớ khôn nguôi
thương bên Nồm bên Bấc ngược xuôi
thương vẻ đẹp hùng hồn Eo Gió

và thương những đêm trăng tỏ
thương quê phát triển không ngừng
nhìn tuổi trẻ thì thầm mừng
các em ngày càng cầu tiến

tuổi già càng hướng thiện
đạo đức và tâm linh
nếp sống lại đậm tình
bà con và hàng xóm

ít còn tụ nhóm
ít chuyện thị phi
lo việc thịnh suy
quê hương dân tộc

nay được lộc
biết tu thân
ít nổi sân
chân hạnh phúc

cá mực
sắc không
tấm lòng 
ở lại

hiện
hữu
huyễn 
không

Thursday, January 5, 2012

Đợi Chờ

Đợi Chờ

Về đâu lá đổ ven sông
Về đâu lá mục trong lòng đêm đông
Về đâu lá hé xuân mong
Về đâu hỡi lá thong dong nắng vàng.

Wednesday, January 4, 2012

VĨNH HỘI, CÁT HẢI, PHÙ CÁT, BÌNH ĐỊNH



 Những hình ảnh quê Ngoại tôi lấy từ trang Blog Nguyễn Xuân Diện. Photo Vinh Hy.

                                                                       Đường về Vĩnh Hội - ảnh Trần Quang Độ











                                                                                                               Ảnh: Trang Trần

VĨNH HỘI, CÁT HẢI, PHÙ CÁT, BÌNH ĐỊNH
            Viết thương Vĩnh Hội - quê ngoại khi nghe tin
dân làng sẽ bị “đuổi đi” nơi khác để lấy đất làm khu du lịch.

Quê ngoại tôi miền thuỳ dương cát trắng
Nơi hoa đồng cỏ nội, biển và trăng
Nhưng ở đây sinh sống với cày bừa
Ngày một nắng hai sương bao vất vả
Nhưng tình người là những gì khó tả
Đất mẹ 'nghèo cho sạch rách cho thơm'
Đất mẹ dạy tôi: "Nhân Lễ Nghĩa cho tròn
Nam phải lấy Trí Tín cho phải đạo".
Quê ngoại tôi, thiên nhiên đẹp biết bao
Trước biển cát ngút ngàn với gió
Sau là dãy núi Bà hiện rõ
Hòn Vọng Phu yêu dấu chờ chồng
Mùa lúa vàng hát với suối trong
Khoai và sắn thì thầm với biển
Đêm trăng rằm, hồn ai xao xuyến
Tiếng ve kêu theo gió la đà
Đập Đá Bàng véo von với lá
Hòn Đá Heo nằm chình ình mới lạ
Im lìm hay nuối tiếc ông Hét* ơi
Chiều tịch mịch, ánh tà dương vời vợi
Núi rừng thiêng hùng vĩ ngàn đời
Vĩnh Hội ơi! Năm chờ tháng đợi
Một lần về trăm nhớ ngàn thương.

                                    Tháng 5, 2008

*Truyền thuyết kể rằng Ông Hét vát Heo đi hỏi vợ Núi Bà, đi nửa đường bị gảy gánh.  Thành ra, hòn Đá Heo nằm giữa Núi Bà và Ông Hét.

Sunday, January 1, 2012

XUÂN CHƠN TÂM


XUÂN CHƠN TÂM

Trời xanh cỏ biếc ven đồi
Xuân về tươi mát một đôi én vờn.
Hư không có thấu cô đơn
Phút giây tỉnh thức, 
Tâm chơn 
đong đầy.




01/2011.


* Đã đăng trong Chánh Pháp và Hoa Đàm.

PHÁP LỮ HỒI SINH

PHÁP LỮ HỒI SINH
       Kính tặng Thầy Đạo Chí  


Về đây lữ khách đường xa 
Tụ bên Tuệ Giác la đà kệ kinh 
Thênh thang pháp lữ hồi sinh 
Thuyền từ bến trọ phù sinh kiếp người. 

Friday, December 30, 2011

CHÂN LÝ


CHÂN LÝ

Bao nhiêu lá một cây
Bao nhiêu mây một chất
Còn mất cội nguồn
Cá tìm về cội
Mòm mỏi đợi mong
Gót hồng cánh mỏng
Về nhé em yêu
Bao nhiêu lá một cây
Bao nhiêu mây một chất
Chân lý
Ngàn sau.

Tuesday, December 27, 2011

TRÊN ĐỒI CAO


TRÊN ĐỒI CAO

Chiều trên đồi, gió về xao xuyến
Ánh tà dương quyến luyến mây hồng
Gió ru mát dịu hư không
Cỏ lung lay gió; mây lâng tơ lòng
Tối về một mảnh trời trong
Ngàn sao lấp lánh long đong nỗi niềm:
Ôi tổ chức, màu Lam bất diệt
Đang đương đầu bảo táp phong ba..
Ôi giáo hội, ngàn năm văn hiến…
Rồi thăng trầm, duyên nghiệp, hợp tan
Ôi xã tắc sơn hà còn đó
Mà như nghe nuốt lệ vào tim
Ai những đấng anh hùng hào tử
Máu của người có đổ biển đông?
Nhưng thay đổi dù to hay nhỏ
Hãy bắt đầu từ những cá nhân
Mọi giải pháp nên đặc trên nhân bản,
Tứ vô lượng tâm và tha thứ bao dung
Ôi mọi pháp trùng trùng duyên khởi
Pháp Hoa Kinh bàng bạc muôn nơi.
Tối trên đồi, gió về xao xuyến
Nghe hư không tỏa ngát hương đêm.

Tâm Thường Định
Tu Viện Năng Nhơn, San Jose, CA
September 2009

Sunday, December 25, 2011

PHẬT CHÚA TRONG TA


PHẬT CHÚA TRONG TA

Lễ Giáng Sinh thực hành hoan hỷ
Đi nhà thờ nghe nhạc thánh ca
Nhạc chúa trời du dương diệu vợi
Đưa lời Người chuyển hoá nhân sinh

Là Phật tử mở lòng học hỏi
Những nét hay nếp đẹp đạo người
Lời dạy rằng "No God like you"*
Tôi tìm thấy chân như Phật tánh

Mọi tôn giáo đưa người hướng thiện
Tìm thấy gì Phật Chúa trong ta?

Bayside Church, Roseville, CA
Christmas Eve, 2011.

Lời nhạc trong một buổi thánh lễ - Christmas Service/Concert

Wednesday, December 21, 2011

VÀO RA TỰ TẠI

Tù Folsom State Prison, CA

VÀO RA TỰ TẠI

Vào tù ra khám trong tự tại
Cảm giác nào thoải mái như vầy
Niềm an lạc giữa nơi tù tội
Hạt bồ đề đạo pháp nhiệm mầu

Những tử tội một lần dại dột
Nay ngồi tù hối hận trong lòng
Về cửa Phật tĩnh tâm thiền định
Gieo hạt lành ngay giữa long đong

Tối nay trong khám nhiều lợi lạc
Người canh tù cũng được bình yên
Kẻ tử tội tìm về bến giác
Bốn vách tường.  Độc Lập. Tự Do.

Tối nay ra khám bao vẻ đẹp
Con nai vàng ngơ ngác nhìn tôi
Vầng trăng sáng im lìm ngỏ hẹp
Nghe thênh thanh một lối đi về

Folsom State Prison, CA.