Khi tôn giáo được nhắc đến cùng với giáo dục, sẽ gợi lên rất nhiều suy nghĩ và quan điểm. Đối với những người không theo tôn giáo, giáo dục tâm linh thường bị coi là tiêu cực cho công việc giáo dục trẻ em, một sự tiếp cận ngoan đạo và chuyên quyền đòi hỏi phải tuân theo các quy tắc đạo đức và thờ phượng một cách mù quáng. Đối với các bậc cha mẹ thuộc tầng lớp trung lưu ở các nước đang phát triển, các trường tôn giáo – đặc biệt là các trường Thiên chúa giáo – thường được coi là dấu hiệu đặc trưng của chất lượng học tập; một nền giáo dục kiểu phương Tây hứa hẹn đạt điểm cao để đổi lấy sự cam kết với Chúa. Ở các vùng nông thôn Đông Nam Á, việc học đọc và viết ở chùa làng, cho đến gần đây, là nơi duy nhất trẻ em nghèo có thể được học hành, vì vậy việc học tôn giáo cũng có mục đích là phúc lợi xã hội cũng như việc truyền bá.
Tại sao Phật giáo đứng ngoài cuộc
Mặc dù có thể lập luận rằng các tôn giáo lớn trên thế giới đều có nhiều giáo lý cốt lõi chung, chẳng hạn như những giáo lý liên quan đến đạo đức, lối sống hòa hợp và ‘làm thế nào để trở nên tốt đẹp’, điều khiến Phật giáo khác biệt với các hệ thống tín ngưỡng chính khác, chính vì không phải là điều để tin mà là điều để làm. Không có vị thần hoặc quyền lực cao hơn để tôn thờ. Đúng hơn, sự khuyến khích là hãy tìm hiểu từ sự điều tra và kinh nghiệm cá nhân xem những lời dạy có ý nghĩa hay không. Như vậy, Phật giáo, dưới hình thức thực tiễn và ứng dụng, bản thân là một hệ thống giáo dục. Giáo dục Phật giáo không phải là giáo dục tôn giáo theo nghĩa thông thường của từ này, mà là sự rèn luyện rất thực tế về tinh thần và thể xác và là nền giáo dục bao trùm toàn diện tất cả bốn khía cạnh trải nghiệm của con người: thể chất, xã hội, cảm xúc và trí tuệ. Những chiều hướng đó chia thành hai lĩnh vực: sự tương tác của chúng ta với thế giới vật chất, hay ‘bên ngoài’ – cơ thể, xã hội, môi trường – và mối quan hệ của chúng ta với thế giới phi vật chất, bên trong – các quá trình tinh thần và cách chúng ta quản lý tâm trạng, hiểu biết bản thân và suy nghĩ thấu đáo các vấn đề.
Đức Đạt Lai Lạt Ma đã nói: “Giáo dục hiện đại tập trung vào các mục tiêu vật chất và coi thường các giá trị nội tâm là không đầy đủ. Cần phải biết về hoạt động của tâm trí và cảm xúc của chúng ta. Nếu chúng ta bắt đầu ngay hôm nay và nỗ lực giáo dục những giá trị nội tâm cho thế hệ trẻ hiện nay, họ sẽ thấy một thế giới khác, hòa bình và nhân ái hơn trong tương lai.”
Một cách tiếp cận toàn diện
Một nền giáo dục sử dụng các nguyên tắc Phật giáo làm khuôn khổ không bao giờ làm mất đi tầm quan trọng của việc học các môn học cốt lõi như Toán, Ngôn ngữ, Khoa học, Nghệ thuật và Nhân văn; trên thực tế, có thể lập luận một cách thuyết phục rằng việc áp dụng những nguyên tắc như vậy sẽ nâng cao khả năng vượt trội của chúng ta trong những lĩnh vực đó. ‘Giá trị gia tăng’ quan trọng của Phật giáo đối với hệ thống giáo dục chính quy là tập trung vào sự phát triển của tâm trí và cảm xúc. Đây chính là điều tạo nên một nền giáo dục toàn diện. Một thuật ngữ có lẽ bị lạm dụng quá mức, “toàn diện” theo nghĩa này có nghĩa là một hệ thống học tập tích hợp mà các thành phần của nó vừa bổ sung vừa có giá trị như nhau hoặc được nhấn mạnh. Hoạt động của trí óc từ lâu đã bị nền giáo dục chính thống bỏ qua, đặc biệt là ở phương Tây. Tuy nhiên, phần lớn tài liệu giáo dục hiện đại về trí tuệ cảm xúc và khả năng phục hồi tinh thần chứng minh rằng chính sự tập trung vào kỷ luật tinh thần, giá trị đạo đức và sự phát triển tinh thần này dẫn đến loại ‘trí thông minh hoàn chỉnh’ mà nhiều người cho rằng còn thiếu trong giáo dục hiện đại.
Phát triển mạnh mẽ trong thế giới hiện đại
Một chuyên gia giáo dục Phật giáo, cũng là một tăng sĩ Thái Lan, Hòa thượng Ajahn Jayasaro, chỉ ra thêm rằng cách tiếp cận như vậy cũng phù hợp với nhu cầu của nơi làm việc hiện đại. Các nhà tuyển dụng hiện đại đang ngày càng nhìn xa hơn các kỹ năng học thuật truyền thống để tìm kiếm những bộ óc trẻ sáng tạo, những người có thể thích ứng với các ngành công nghiệp đang thay đổi nhanh chóng.
“Để phát triển trên thế giới, vấn đề không chỉ là tích lũy một khối kiến thức mà là trau dồi một trí tuệ mạnh mẽ nhưng dẻo dai và khả năng phát triển các kỹ năng sống như giao tiếp khéo léo, khả năng làm việc theo nhóm, kiên nhẫn, kiên cường (khả năng phục hồi sau những thất vọng), khả năng quản lý tâm trạng của một người và bảo vệ tâm trí khỏi sự kiêu hãnh, kiêu ngạo, tham lam, hận thù, trầm cảm, lo lắng và hoảng loạn. Những khả năng này ngày càng được công nhận là hữu ích và cần thiết hơn về lâu dài để có một cuộc sống làm việc thành công hơn là bạn phải có một bằng cấp cụ thể nào đó. Ngày càng trở nên rõ ràng rằng sự thiếu trưởng thành về mặt cảm xúc và sự hiểu biết về bản thân của những người ở các vị trí quyền lực sẽ làm suy yếu những lợi thế mà họ lẽ ra có, từ một trí tuệ được trau dồi.”
Theo giáo lý Phật giáo, sự kết hợp giữa sự trưởng thành về cảm xúc và sự hiểu biết về bản thân này được phát triển bằng cách bước đi trên Con đường Bát chánh đạo, một sự rèn luyện tổng hợp về lời nói, cơ thể và tâm trí dẫn đến các mục tiêu của thực hành Pháp: từ bi và trí tuệ. Về bản chất, giáo dục Phật giáo là một biểu hiện của Bát chánh đạo nhưng được điều chỉnh cho phù hợp với trường học và các cơ sở học tập khác. Ở dạng ban đầu, nó là khóa đào tạo dành cho các ăng sĩ và những hành giả tận tâm; được cấu hình lại cho các trường học, nó mang đến một nền giáo dục hoàn chỉnh về trí tuệ, cảm xúc và mối quan hệ của chúng ta với cơ thể, với môi trường và xã hội. Thật khó để tìm được một món quà lớn hơn như vậy để tặng con cái chúng ta.
Buddhist Wisdom as a Foundation for Education
by Neil Amas
When religion is mentioned alongside education, a wide range of thoughts and opinions are conjured up. To the non-religious, spiritual education is often seen as detrimental to the work of schooling children, a pious and exclusive intrusion that demands blind obedience to moral rules and heedless worship. To middle class parents in developing countries, religious schools – Christian ones especially – are often seen as a hallmark of academic quality; a Western-style education that promises top grades in exchange for a commitment to God. In rural areas of South East Asia, learning to read and write at the village temple was, until recently, the only place poor children could get an education, so religious schooling was as much about social welfare as indoctrination.
Why Buddhism Stands Apart
While it might be argued that the major world religions have many core teachings in common, such as those relating to ethics, harmonious living and ‘how to be good,’ what differentiates Buddhism from the other main major belief systems is exactly that categorisation: belief system. Buddhism is not something to believe in, it is something to do. There is no deity or higher power to worship. Rather, the encouragement is to find out from personal investigation and experience if the teachings make sense. As such, Buddhism, in its practical, applied form, is, in and of itself, an education system. Buddhist education is not a religious education in the commonly understood sense of the word, but a very practical training of the mind and body and one which comprehensively covers all four dimensions of human experience: physical, social, emotional, and intellectual. Those dimensions fall into two spheres: our interactions with the material, or ‘outer’, world – our bodies, society, the environment – and our relationship with the non-material, inner world – our mental processes and how we manage moods, understand ourselves and think through problems.
His Holiness the Dalai Lama has said, “Modern education with its focus on material goals and a disregard for inner values is incomplete. There is a need to know about the workings of our minds and emotions. If we start today and make an effort to educate those who are young now in inner values, they will see a different, peaceful, more compassionate world in the future.”
A Holistic Approach
An education that uses Buddhist principles as its framework in no way relegates the importance of studying core subjects such as Mathematics, Languages, Science, the Arts and the Humanities; in fact, it can be convincingly argued that applying such principles enhances our ability to excel in those areas. Buddhism’s vital ‘added value’ to the formal education system is its focus on the development of the mind and emotions. This is what makes it very much a holistic education. A perhaps overused term, ‘holistic’ in this sense means an integrated system of learning whose components are both complementary and equally valued, or emphasised. The workings of the mind have long been overlooked by mainstream education, particularly in the West. Much of the contemporary educational literature on emotional intelligence and mental resilience demonstrates, however, that it is exactly this focus on mental discipline, moral values and spiritual development which leads to the kind of ‘complete intelligence’ that, many would argue, is lacking from modern education.
Buddhism is not something to believe in, it is something to do. There is no deity or higher power to worship. Rather, the encouragement is to find out from personal investigation and experience if the teachings make sense. As such, Buddhism, in its practical, applied form, is, in and of itself, an education system.
Flourishing in the Modern World
Buddhist education expert and Thai Forest monk, Venerable Ajahn Jayasaro, further points out that such an approach is also in tune with the needs of the modern workplace. Modern employers are increasingly looking beyond traditional academic skills for creative young minds who can adapt to fast-changing industries.
“In order to flourish in the world, it’s not a matter of merely accumulating a body of knowledge, so much as cultivating a strong but supple mind and the ability to develop life skills such as skillful communication, the ability to work in a team, patience, resilience (the ability to bounce back after disappointments), the ability to manage one’s moods, and to protect the mind from pride, arrogance, greed, hatred, depression, anxiety, and panic. These abilities are being increasingly recognized as being more useful and necessary in the long run to a successful working life rather than having a particular degree under your belt. It’s becoming clear to what extent a lack of emotional maturity and self-knowledge amongst people in positions of authority undermines the advantages that they should derive from a cultivated intellect.”
According to Buddhist teachings, this blend of emotional maturity and self-knowledge is developed by walking the Noble Eightfold Path, an integrated training of speech, body and mind that leads to the goals of dharma practice: compassion and wisdom. Buddhist education is, in essence, an expression of the Noble Eightfold Path but adapted for school and other learning institutions. In its original form, it was a training for monks and committed practitioners; reconfigured for schools, it delivers a complete education of the intellect, the emotions, and our relationship to our bodies, to the environment and to society. It would be hard to find a greater gift to offer our children.
No comments:
Post a Comment